Maatstaf. Jaargang 24

[p. 60]

J.B. Charles Waarom daarom

144. Sovjetrussen en vietnamezen, Heinz en Hermann. Hermann Göring heeft voor zijn smadelijke dood nog over Wereldoorlog 11 gezegd: ‘Zoals het verloop van de oorlog heeft doen zien wisten wij van veel dingen niets af en vele konden wij zelfs niet vermoeden. Ik spreek niet over de grootte van de mankracht van het Rode Leger, of over het aantal Sovjetkanonnen, vliegtuigen en tanks. Dat wisten wij wel ongeveer. Ik spreek ook niet over de grote kapaciteit en de mobiliteit van de industrie, die waren ons wel bekend. Waar ik over spreek, dat is over de mensen. De sovjetrussen hebben wij niet gekend en niet begrepen.’

Heinz Kissinger zou het laatste ook kunnen zeggen van de vietnamezen, de kambodjanen en de thais.

145. De kunstmatige inseminatie van het ekspansionisme. Hoe groeit ekspansionisme? Het plant zich voort. De inseminatie is kunstmatig. De basis ervan ligt bijna nooit, en nooit geheel, bij de massa. De massa werd er mee gevoed door een nationalistiese elite. Wat Engeland na 1885 opgewekt begon, eerst in wat nu Rhodesië heet (1891) en Zuid-Afrika, doet wat nu Zuid-Afrika is in Namibië.

Al op de eerste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties verzocht Zuid-Afrika Namibië te mogen inlijven. Het toonde de uitslag van een referendum, waaruit zou blijken dat het overgrote deel van de mensen die in Namibië woonden graag ingelijfd zou worden. Zuid-Afrika had geweigerd waarnemers bij dat referendum toe te laten. Toen om mededelingen verzocht werd betreffende de wijze waarop het dan wel zou hebben plaats gevonden, weigerde Zuid-Afrika ook, die te geven. Israël is voor de Sinaï wat Zuid-Afrika voor Namibië is.

146. Geef mij het crucifix maar. Dit is de basiliek van het Heilige Hart. Een ruiterstandbeeld. Ik loop van achteren om het paard heen, wat je bij vreemde paarden eigenlijk niet moet doen en dit beeld heeft bovendien al iets verdachts.

Het zal Jeanne d'Arc wel weer wezen. Jawel, het zwaard rechts, het kruis links. Misselijk. Dat die kristenen zelf niet begrijpen dat zij zich hiermee voor gek zetten. De slavendood voor de zoon van god, dat is pas kristendom. De omkering van de reutemeteut van het klassieke heldendom. Jezus, wat hebben die kristenen zich weer gauw met de aloude kontrakristelijke waarden laten inpakken. Geef mij het crucifix maar.

147. Helsinki. De ondertekening van het verdrag van Helsinki drong Breshnev tranen in de ogen. Zoals wij die man uit verre aanschouwing kennen is het geen toneelspeler. De leider van de Sovjet-Unie schreide omdat, naar hij dacht, de dreiging voor zijn volk en volken van de duitse pest was afgewend. Het bestaan van de gordel van demokratiese volksrepublieken tegenover het Westen zou niet langer betwist worden. Het kan niet genoeg worden herhaald dat de russen meer reden hebben om zich bedreigd te voelen door het Westen dan omgekeerd.

Toch waren de vreugdetranen van de president van de Sovjet-Unie jammer genoeg zonder reden gevloeid. De Bondsrepubliek is bijna het land van Strauss, en het Duitsland van Strauss zal de Oekraïne en Wit-Rusland nog een keer willen veroveren. Voor het konflikt waar deze keer de tocht naar Oostland uit moet opbloeien ligt brandstof genoeg klaar. Enerzijds, in de eerste plaats, Polen, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, (andere) Balkanlanden.

[p. 61]

Zij kunnen toch eens een keer bevrijd willen worden?

In de tweede plaats is daar de ddr. Daar kan toch een opstandje uitbreken? Er is toch beloofd dat West-Berlijn, de drukmeter van de spanningen, de toetssteen van de realisering van de gedachten achter Helsinki zal worden? En wat is nu makkelijker voor de wehrgeistige Führer en weltanschauliche Referenten als Franz Streepje Strauss (en zijn dertig miljoen gevoelsgenoten in de Bondsrepubliek) om een beetje Krach te organiseren bij de Mauer? Kom, kom, zij kunnen als het nodig is binnen twee maanden toch een nieuwe Berlijn-krisis leveren?

En ten derde zien jullie de gele spleetogen over het hoofd. Vlegel Wilhelm wilde ze nog wel laten sidderen, na de Bokseropstand, Strauss is gescheiter: hij laat het ene soort Untermenschen het andere soort sidderen, en het Heilige Germanische Reich Deutscher Nation kan tot de Oeral oprukken.

148. Het monopolie van de vernietiging. Het gevaar van kernwapens is niet afgenomen sedert de salt-akkoorden, maar toegenomen. Veel naties die buiten de atoombewapening gehouden moeten worden gaan zich bedrogen voelen, en niet ten onrechte. De joegoslaviërs bijvoorbeeld. Zij voelen er voor om het pakt maar op te zeggen. In de NRC van 31 mei 1975 lezen wij: ‘De kwaliteit van de strategiese kernwapens neemt verontrustend toe terwijl er sprake is van een stormachtige ontwikkeling van de taktiese kernwapens.’

‘Kernwapens tot een vermogen van 100 en 200 kiloton worden door de supermachten nog als “taktiese wapens” beschouwd. Vooral de toenemende verspreiding van de “mini-atoomwapens” baart Belgrado zorg. De amerikaanse bommenwerpers van de zesde vloot zijn uitgerust met grote aantallen kernbommen van elk circa 200 kiloton. De Sowjet-Unie heeft in hoog tempo een aantal kleine atoomwapens ontwikkeld die op dit ogenblik al prakties in de eerste lijn, op bataljonsnivo, kunnen worden ingezet.

Ook de geografiese spreiding van de kernwapens neemt toe. Steeds meer worden kernwapens opgeslagen op het grondgebied van de bondgenoten van de supermachten en ook de open zee en het luchtruim zijn door atoomonderzeeërs en atoombommenwerpers niet meer atoomvrij. Ook van de door de supermachten in het non-proliferatieverdrag toegezegde overdracht van technologiese kennis voor een vreedzaam gebruik van atoomenergie is tot nu toe niet veel terecht gekomen.

“Het is een volledig monopolie van de supermachten,” zo zegt men in Belgrado, “die wel bereid zijn aan ons volledige atoomcentrales te verkopen maar de mogelijkheden om een eigen technologie te ontwikkelen, worden ons onthouden.”’

149. De wegwerp-eksellentie popelt: er hád iets in Polen kunnen gebeuren. Onze ministerpresident zei indertijd dat de benoeming van Luns tot sekretaris-generaal van de nato ‘zowel voor Nederland als voor de heer Luns zelf een bizondere onderscheiding is.’ Het is waar. Het onderscheidt Nederland. Het onderscheidt Nederland van landen als Noorwegen, Denemarken en Zweden. Het onderscheidt Nederland als meer pro-amerikaans, meer achter Amerika aanlopend dan West-Duitsland en Italië. Het onderscheidt Nederland van alle andere nato-partners dan de vs, Griekenland en Portugal. Het onderscheidt Nederland op een wijze die wij hard zouden moeten voelen aankomen.

Het onderscheidt ook Luns. Die onderscheidt zichzelf al lang. Hij is een hele bizondere man. Hij is een man die onder het Hitlerbewind de voorkeur gaf aan studeren in Duitsland. Die in de oorlogstijd niet in Nederland woonde maar in Portugal. Het is een man die altijd achter kolonisatoren aangelopen is. Hij onderscheidt zich als een gek die met een ratel loopt.

In Portugal zegt Luns triomfantelijk dat Nixon naar zijn ambassade in Den Haag een telegram gestuurd heeft met de volgende woorden: ‘Tell

[p. 62]

Mr Luns that I am charted member of the Luns fanclub.’ Natuurlijk is Luns dat, allicht is Luns dat. Hij had geen betere slippendrager dan Luns, de heer Nixon.

Eens in juni toen de nato-raad in het oude, fascistische Lissabon bijeenkwam uitte Luns zich op bizonder boze wijze tegen de PvdA. De PvdA had bezwaar gemaakt tegen het houden van de konferentie van de nato-raad in Lissabon, want Portugal was een smerige koloniserende staat, en dat was het. De noren en de denen hebben hetzelfde bezwaar gemaakt. Is dat nu demokraties, zegt Luns. De regering heeft toch besloten de vergadering in Lissabon toe te laten. De regering is het toch altijd met mijn politiek eens geweest?

Dan zegt Luns iets wat volstrekt waar is en dat zich de PvdA kan aantrekken. De PvdA heeft drie regeringsperioden samengewerkt met Luns als minister van Buitenlandse Zaken. Voorlopig is het enige dat je er op kunt zeggen, dat de PvdA die met Luns samenwerkte, de PvdA was van W. Drees sr., van Goedhart, van de Accent-troep, van mevr. Veenendaal. De afscheiding van de groep van DS'70 heeft de PvdA wat dit betreft gelukkig aanzienlijk gezonder gemaakt.

Een verdere bizonderheid in hetgeen Luns zei over het gesprek met de Sovjet-Unie over ontwapening. ‘Het zal een langdurig gesprek worden’. Daar had hij gelijk in. ‘Maar ja...’ Er kan altijd iets plaats vinden (denk maar aan wat er onlangs in Polen had kunnen gebeuren), wat het hele beeld verandert.’

Dit kan men als volgt lezen: wij zijn niet van plan iets te doen. Wij hopen en wachten op het ineenstorten van die oostelijke troep.

De eerste gevolgtrekking is, dat het volstrekt onzinnig is om Luns te laten praten. Luns wil helemaal niet met hen tot een akkoord komen, dat ook hun zal voldoen. Luns hoopt op ‘iets’ dat zou kunnen plaats vinden binnen het gebied van het oostblok.

Denk hier nu eens goed over na. Als iemand zijn volledige hoop en verwachting ten aanzien van wat het leven van de mensheid en het bestaan van de wereld betreft vestigt op ‘iets’ dat aan de andere kant kan gebeuren, dan is het ondenkbaar dat hij bij alles wat hij doet, niet probeert dat ‘iets’ te bevorderen. En dat is nu de hele zaak waar het om draait. Het Oosten waar ze de poging tot moord, doodslag, massale roof en tot slavernij-brenging door Duitsland en de fascistiese bondgenoten in Europa hebben kunnen afslaan, zijn ze voor alles beducht voor en bedacht op de nieuwe aanval; die zal, naar het zich nu laat aanzien, niet direkt militair plaats vinden, maar die wordt wel voorbereid. Ik heb sedert 1945 niet anders geschreven dan dat de angst van het Oosten voor het Westen groter is dan omgekeerd, beter gefundeerd en meer gerechtvaardigd is. ‘Er had inderdaad onlangs iets in Polen kunnen gebeuren’. Dat zou het hele beeld hebben kunnen veranderen. Maar de Russen zijn nu eenmaal van mening en zo ook de andere kommunistiese oost-europeanen, dat een verandering van dat ‘hele beeld’ het einde zou zijn van het socialisme en de triomf, voor 100 jaren of meer, van het imperialistiese Amerika, zijn bondgenoten.

150. Ekskommunikatie. Opperrabijn Shlomo Goren (drager van het israëliese parachutisteninsigne) heeft in de maand juli weer van zich laten spreken. Hij werd in het parlement aangevallen door de leider van de kleine Agoedatpartij, rabbijn Shlomo Lorincz, die opperrabijn Goren vergeleek met de president van Uganda, Idi Amin (ook drager van het israëliese parachutisteninsigne). Beiden waren naar zijn zeggen ‘onevenwichtige persoonlijkheden’.

S.M. Bouman bericht op 31 juli uit Tel Aviv: ‘Opperrabijn Goren heeft de bal snel via de door hem beheerste rabbinale raad teruggekaatst. Voor de eerste maal in de geschiedenis van de staat Israël werd een “nidoei” (ekskommunikatie) uitgesproken.

Het volk van Israël wordt opgeroepen rabbijn Lorincz volledig te negeren. Er mag niet met de geëkskommuniceerde aan één tafel

[p. 63]

worden gezeten, met hem worden gesproken of gebeden. Rabbijn Lorincz mag zijn kleren niet wassen, zich niet laten knippen en geen leren schoenen dragen.

De geëkskommuniceerde trekt zich van de rabbinale ban weinig aan: “Als Gods naam wordt belasterd hoeft de rabbijn niet te worden geeerbiedigd”, is zijn joodse weerwoord. In een radio-interview drong Lorincz vanmorgen op zo snel mogelijk aftreden van de opperrabijn aan.’

Er zullen mensen zijn die aannemen dat ik dit kleine verhaal met enige voldoening vertel. Dat is niet waar. Ik vind het een droevig verhaaltje. Ik vertel het om je er, als dat verdomme aan toe nog nodig is, te zeggen dat het zionisme precies zo'n kinderlijke en vreselijke afgoderij is als het jingo-isme, het god-nederland-en-oranje geloof en het geloof in het Heilige Römische Reich Deutscher Nation.

151. Terrorisme. In de zaak tegen de zuidmolukkers die een poging tot gijzeling van de koningin in maart 1975 hadden voorbereid, sprak de officier van justitie Lauwaars over het ernstige karakter van het misdrevene. Hij specificeerde dat karakter met bv. ‘de ontwikkeling in terroristiese richting die hij in de gedragingen van deze zuid-molukkers had bespeurd.’ ‘De ervaring, ook in andere landen, leert dat terrorisme niet zelden technies primitief begint. Als de impuls om een politiek ideaal te verwezenlijken maar sterk genoeg is, vindt men in toenemende mate ook de wederrechtelijke wegen die, naar men meent, tot het doel leiden. Er ontstaat een kriminele know-how die gevaarlijk is voor de samenleving.’ Hij sprak ook over de te beogen preventie: ‘Juist het gevoel dat in zuidmolukse kring leeft, dat men met de rug tegen de muur staat, kan ernstige konsekwenties hebben voor de samenleving, waarvan ook de zuidmolukse bevolkingsgroep deel uitmaakt. Juist nu men ziet dat via de zachte lijn het gewenste resultaat niet verkregen wordt en dat men ook met harde aktie niets definitiefs bereikt, zal er een ontwikkeling kunnen komen of zich voortzetten naar een verharding en verscherping van de houding van een deel van de zuidmolukkers.’

De officier citeerde drs. Wagenfeld, die enkele malen over de zuidmolukkers in Nederland heeft gepubliceerd. De basis van het zuidmolukse vraagstuk zou niet zozeer de koestering van een vrij Ambon ideaal zijn, als wel het frustrerende gevoel als minderheidsgroep geen duidelijke plaats te kunnen vinden in de nederlandse samenleving. Onder meer op grond van dit citaat denkt de officier dat de oorzaak van het handelen van deze groep zuidmolukkers niet alleen kan worden verklaard met een verwijzing naar de politieke situatie.

‘Ik bestrijd dan ook de mening, die bij enkele verdachten schijnt te leven dat dit een politiek proces zou zijn.’

De officier wilde de ernst van de feiten in de strafmaat tot uitdrukking brengen. ‘De wetgever heeft zoveel mogelijk garanties willen scheppen dat er geen aanslag op de regerende koningin gepleegd zal worden,’ leidde hij uit de wetsgeschiedenis af.

Het is de eerste keer dat het in artikel 96 van het wetboek van strafrecht omschreven delikt, waarin ook de voorbereiding tot het delikt strafbaar wordt gesteld, ten laste wordt gelegd. Jurisprudentie ontbreekt dus.