Portfolio Het fetisjisme van Irina Ionesco
Door Theo Kars
Personalia: Irina Ionesco (38), Roemeense van origine, woont vanaf haar zestiende jaar in Parijs. Zij was getrouwd met Corneille, en schilderde tot voor zes jaar zelf ook, maar in een geheel andere stijl - dezelfde als die van haar foto's. In 1968 verwisselde zij haar penseel voor een camera omdat zij vond dat zij zich daarmee directer kon uitdrukken. Haar werk begint wereldbekend te worden: alleen al in 1974 hield zij exposities in Parijs, Bordeaux, Tokyo (2x), Barcelona en Ibiza. Zij publiceert haar foto's uitsluitend in tijdschriften van een hoog artistiek peil als The Image, Skema, Creative Camera, L'Oeil, Flash, en weigerde bijvoorbeeld aan Penthouse mee te werken omdat de aard van dit blad tegengesteld is aan die van haar foto's. In 1974 verscheen bij de Editions du Chêne in portfoliovorm een uitgebreide keuze uit haar werk getiteld Liliaceés langoureuses au Parfum d'Aralie (199 fr.)
Zoals het werk van bepaalde schilders volslagen onerotisch is, ook wanneer zij naakt uitbeelden (Willink en Dali bijvoorbeeld), kan dat van anderen je treffen door de erotische spanning die er van afstraalt (Goya, Rossetti, Mucha). Een bevredigende verklaring voor dit verschijnsel kan ik niet vinden: er zijn teveel imponderabilia bij betrokken. Ik beperk me er toe het te constateren en er op te wijzen dat het niets met kwaliteit te maken heeft. Willink is mij even lief als Goya.
Irina Ionesco behoort op een uitzonderlijke wijze tot de categorie sensualistische kunstenaars omdat het oproepen van erotische spanning tegelijk haar enige thema is. Behalve Bertrand ken ik geen schilder, tekenaar of fotograaf die zich op een dergelijke, bijna maniakale wijze heeft gespecialiseerd. De bezetenheid met haar onderwerp heeft een aantal merkwaardige constanten in haar werk gebracht: Zij geeft alleen vrouwen weer (zelfs haar negenjarig dochtertje Eva is als een volwassen vrouw opgemaakt); deze vrouwen lachen nooit; alle foto's zijn in zwart-wit opgenomen en hoogstens af en toe in sepiatinten afgedrukt; de ‘vrije’ natuur is geheel afwezig: alle foto's zijn binnenskamers gemaakt in boudoirachtige vertrekken; het gestileerd overdadig gebruik van typisch vrouwelijke attributen en stoffen: voiles en kant; diademen en bont. Haar vrouwen en meisjes, getooid met en omringd door alles wat hun vrouwelijkheid benadrukt, zijn altijd alleen, of beter: eenzaam. Zij hebben zich mooi gemaakt voor een man die zij niet kennen en ook niet meer verwachten.
De foto's van Irina Ionesco samen geven een aangrijpend beeld van de erotische droomwereld van vrouwen, waar mannen, in beslag genomen door hun eigen universum van fetisjen, geen oog of belangstelling voor hebben.
Auteursrechtelijk beschermd
