Maatstaf. Jaargang 22

[p. 70]

De plastic zak
Door Dolf Dukker en Peter C. Hooft

Ofschoon we Neerlands second lady, de appetijtelijke Liesbeth den Uyl die zaterdagmiddag nog in het Amsterdamse Buitenveldert met een karretje mondvoorraad door Albert Heijns supermarkt zien sjezen, ontdekken we 's avonds dat ze in haar haast kennelijk onvoldoende krentenbollen heeft ingeslagen. Want wie zien we in de Haagse Pulchri Studio ettelijke broodjes kroket weghappen? Juustum! Joop in z'n zondagse plunje en Liesbeth in een puike robe van krimpvrij materiaal. De premier is ter opfleuring van de jaarlijkse culturele manifestatie Het Boekenbal in de fameuze artiestensociëteit van de partij, evenals ruim duizend dames en heren van uiteenlopend bouwjaar. Denk overigens niet dat Jan en alleman zomaar naar binnen kan piepen. In de weken die aan het boekenbal vooraf gingen is in 's lands cultuurcentra een ware klopjacht op entreekaartjes gehouden. Zonder zo'n biljet, op de zwarte markt vandaag de dag godbetert meer waard dan een volle aflaat van de Paus, kom je Pulchri niet in. Mét een toegangsbewijs trouwens ook niet één-twee-drie. Om elf uur stranden we voor de deur op een meute van honderden als praalwagens opgetooide alfabeten die aan het verzoek van de organisatie hebben voldaan door als tijdgenoten van Louis Couperus (1863-1923) aan te treden. De wachtenden die hupsakee uit de tv-serie ‘De Kleine Zielen’ lijken te zijn weggehold, staan te trappelen van de kou en menige kachelpijp wordt tot een speelbal van de straffe zeebries. Het is een verwarrende ervaring te beleven hoe heren die er bijlopen als de Dikke Deur beteuterd achter hun hoed aanrennen en meestal bij de hofvijver gefinished achter het net blijken te vissen. Tegen twaalven is iedereen binnen.

Hoewel we ons spijkergoed vanzelfsprekend in de kast hebben laten hangen, bekruipt ons al meteen het hinderlijke gevoel dat we in ons driedelig wandelkostuum te modern ogen, zodat we haast je rep je op zoek gaan naar een tafeltje achteraf.

Nadat we ons een weg hebben gebaand door de zwaar transpirerende menigte zien we Albert Vogel ter hoogte van de volière opvliegen en onder het motto opgestaan-is-plaatsje-vergaan pikken we de nog warme stoel in. De eerste flaneurs trekken aan ons voorbij, het Grote Kijken kan beginnen. De eerste hoge ome die naar onze gezondheid komt informeren is Herman Wigbold, hoofdredacteur van het Rotterdams nieuwsblad Het Vrije Volk die de regels van het huis aan z'n laars heeft gelapt door zijn wintersport-bruine torso in een frivool Hawaii-shirtje te verpakken.

Een uur later komt de eerste ware schrijver in zicht. Want ook al betreft het hier een auteursfuif, schrijvers ho maar. Van de duizend feestneuzen hebben er hooguit 41 á 42 wel eens met een uitgever aan één tafel gezeten. De overigen hebben in de trein mogelijk ooit een Maigretje doorgebladerd. Het is ons een raadsel welke geheimzinnige krachten hen naar dit schrijvershol hebben gedreven. Geen wonder dus dat we als uit één mond roepen ‘wel potverdrie’ zodra we Cees Nooteboom in het vizier krijgen. Deze fantasierijke dichter, die zijn landelijke bekendheid overigens voornamelijk te danken heeft aan het opwindend gegeven dat hij met Liesbeth List hokt, maakt ook vanavond weer furore als pantoffelheld. Onvermoeibaar sleept meneer drank en spijzen aan, terwijl hij telkens als we even kijken de vermaarde zangeres knuffelt, vermoedelijk met de bedoeling de nare geruchten over een op handen zijnde scheiding definitief de kop in te drukken. Lies, die in literaire kringen door het

[p. 71]

leven moet met de hoogst ongepaste bijnaam Liesbeth Slist, doet het beoogde effect echter teloor gaan door op dezelfde hartelijke wijze met de pittige filmster Monique van de Ven om te springen. Als we de laatste aanschieten en beleefd informeren bij welk adres we ons moeten vervoegen om ook zo'n jurk met van die snoezige fratsels te kunnen huren, springt de actrice praktisch uit haar velletje. Moppert ze: ‘Gehuurd!? Maak 'm nou een beetje. Ik heb die jurk al zo lang. Vorige zomer droeg ik 'm dag en nacht.’

Min of meer ten einde raad besluiten we de stoute schoenen aan te trekken. We zetten ons gezicht op carnaval en storten ons in het feestgewoel in de hoop toch nog een paar schrijvers op het spoor te komen. Voor we het weten staan we bij de wc's en zien tot onze verbijstering hoe een heer met vier huzarenslaatjes op een dienblad in het damestoilet verdwijnt. Tien tellen later is hij met z'n hele handel weer terug. Hij blijkt verdwaald. Meneer is er op uitgestuurd door de bekende vrouwenbevrijders Andreas Burnier, Joke Kool-Smit en Hedy d'Ancona, van wie de eerste twee helaas in lange broek rondlopen. Bekijks hebben ze wel deze broekemannen.

‘Hedy heeft d'r okselhaar afgeschoren,’ signaleert mevrouw Mensje van Keulen, verbaasd. Wij vervolgen onze ontdekkingsreis door de pico bello gepavoiseerde Pulchri Studio. De versierders hebben kennelijk in het achterhoofd gehouden dat Couperas een tijdje in Indië heeft gezeten en het laat zich dus raden dat de representanten van de oudere generaties, die de Javaan zelf nog hebben afgeblaft, zich uitstekend op hun gemak voelen. Deze Indischgasten met een bruin zweem op de huid, die geestelijk meestal nog onder de rubberboom vertoeven, reageren spontaan als tam-tammers door tromgeroffel aankondigen dat er op de eerste verdieping iets te gebeuren staat. Wij spurten met hen de trap op, gelukkig maar, want nu zijn we tenminste getuige van een woeste striptease.

Op het podium verschijnt een warm ingepakte madam, die gelijk Obelix een draagbaar model van de Amersfoortse Kei op haar rag torst.

Als door een brontosaurus gebeten gooit ze pardoes de steen van bordpapier de zaal in en terwijl wij het projectiel volgen, rukt ze zich de kleren van het lijf. De schrik slaat ons om het hart. Maar desondanks herinneren wij ons nog wat in dergelijke omstandigheden het verstandigste is en we halen dus onze verrekijker te voorschijn. Wat we te zien krijgen is niet voor de poes. Twee joekels van borsten en een koket buikje om van te likkebaarden. Trouwens d'r schoften mogen er ook wezen. Harry Mulisch, De Neus voor intimi, klautert in een vergulde pilaar uit de Romeinse tijd, maar de zuil is eveneens van bordkarton en Harry ligt binnen de kortste keren voor Pampus. De fameuze dichter St. John, beroemd als de durfal die zijn klokkenspelletje in de Barend Servet-show aan het ganse volk exposeerde, hijst Mulisch weer overeind. Ook St. John, op wiens rug kennelijk een pijp is uitgeklopt, ziet er al behoorlijk verfomfaaid uit. Bovendien roept de poëet om de haverklap: ‘Ik ben maar een eenvoudige boerenlul,’ hetgeen diverse aanwezigen grif bevestigen.

De blote tante die al die tijd als een eersteklas baviaan op en neer sprong, heeft er plotsklaps schoon genoeg van en laat zich horizontaal over de hoofden van het grijpgrage publiek in de richting van de garderobe doorgeven. De feministes spreken er luidkeels schande van. Nadat wij achtereenvolgens Roel van Duyn, burgemeester Victor Marijnen en Jani Roland Holst, de door en door bejaarde prins der dichters, de hand hebben geschud, maken we een praatje met de grappige acteur Luc Lutz, die ons toevertrouwt: ‘Die Drum-reclamens zijn ontzettend leuk om te doen, net zo leuk als de meeste Pulchri-feesten. Vanavond zijn er veel te veel mensen, die zich maar een beetje verkleed hebben. Dit heeft natuurlijk niets met Couperas te maken. Maar Hagenaars vinden het nu eenmaal aardig om zich een beetje vreemd uit te dossen. Weet u wat me nu ook weer zo opvalt? Dat Hagenaars een

[p. 72]

minderwaardigheidscomplex hebben ten opzichte van Amsterdammers. Verdomd, de afstand tussen Den Haag en Amsterdam is nog altijd groter dan die tussen Amsterdam en Antwerpen.’

‘Vlieg op,’ horen we achter ons iemand roepen, en daar staat ie weer, Albert Vogel, de grootste Couperus-kenner van het land. Hij is in gesprek met Saskia, de in een niemendalletje gehulde cabaretière, die haar rechtenstudie thans met een ww-uitkering financiert, hetgeen vanzelfsprekend onder ons blijft. ‘Très Couperieux, dit partijtje, vind je niet,’ toetert de hardgevooisde studente. Ernst van Altena, het vertalertje, vermoedt dat er iets te verdienen valt en komt aanrennen, maar tevergeefs. Bedroefd zoekt hij de uitgang op, waarmee hij een prima voorbeeld geeft, want in het oosten daagt het ondertussen.