Maatstaf. Jaargang 21

[p. 27]

Mensje van Keulen Fragment (2)

Er stond gedekt voor één persoon. Zijn Duitse tafelgenoten wilden kennelijk geen vacantietijd verspillen aan uitslapen. Hij keek in de richting van de keuken en kuchte. Hoorden ze hem niet? Was er wel iemand? Hij schoof met zijn stoel over de vloer en kuchte nogmaals. Toen er geen reactie volgde repte hij zich zo zachtjes mogelijk naar de deur, opende haar, ging naar buiten, sloot haar, dit alles heel voorzichtig, en opende haar opnieuw. Zijn voeten vegend aan de mat rammelde hij nog wat aan de klink, stapte duidelijk van de mat op het parket en sloot de ver opengezwaaide deur met een klap. Fluitend liep hij naar zijn tafel, maakte lawaai met zijn stoel en ging zitten. Het was niet de keukendeur maar de zojuist door hem zelf gebruikte deur die op dit moment openging.

‘Goedemorgen meneer Bron.’

Hij bloosde, ging even omhoog van zijn stoel en mompelde: ‘Goedemorgen mevrouw Tummers.’

‘U bent nog niet voorzien zie ik, meneer. Het komt er direct aan.’

Ze droeg een grijs mantelpak met een bijpassend hoedje. En kousen had ze aan; ze moest naar de kerk zijn geweest. Natuurlijk had ze hem zien binnengaan, wat, naar buiten komen om weer naar binnen te gaan! Afschuwelijk.

Misschien begreep ze deze vreemde gedraging, overwoog hij, maar hij voelde zich daardoor niet meer gerustgesteld, integendeel, hij had een bespottelijk figuur geslagen, een zwakkeling die niet naar de keuken had durven lopen of brutaalweg vanaf zijn plaats roepen.

‘Ik hoop niet dat u lang hebt zitten wachten.’ Ze zette een mandje met enkele sneden wittebrood en twee plakken ontbijtkoek, en een ovaal bordje ham en kaas neer. ‘De thee komt eraan.’

‘Ik zat nog maar net.’

‘Gelukkig.’

Ze liep naar de keuken en kwam terug met een potje thee. ‘Het moet nog even trekken. Eet smakelijk.’ Ze inspecteerde de tafel. ‘Het wordt weer warm vandaag meneer.’

Hij knikte en wipte met zijn mes wat jam op een boterham.

‘Ach, een lepeltje,’ zei ze meewarig.

‘Niet nodig mevrouw, nee laat u maar, werkelijk.’

Ze rommelde in de buffetkast. ‘Maar natuurlijk wel, hoe slordig...’

‘Zijn de nieuwe gasten al vertrokken?’ informeerde hij beleefdheidshalve.

‘Ze wilden naar de mis... o nomdeju, zijn ze nou helemaal gek, ze hebben hun goeie goed aan.’

Met grote passen liep ze het vertrek door.

‘Neemt u me niet kwalijk, de jongens, ze moeten hun andere kleren aan. En nee, de Duitse meneer wilde zien of hij wat kon jagen... Zijn ze nou helemaal... alsof 't geld op m'n rug groeit.’ Boos liep ze de tuin in en begon haar zoontjes te roepen.

Met de krant van gisteren en een lunchpakket op de stoel naast zich draaide Bron zijn auto van de parkeerplaats voor pensiongasten. Hij zette de radio aan en reed, een psalm meeneuriënd waarvan hij flarden, meestal de laatste woorden van een regel, wist mee te zingen, het smalle door koren begrensde weggetje af.

Waar zou hij naar toe gaan? De grens over naar België? Je zat van hier zo in de Ardennen en dan leek het, met al die franse namen, alsof je ver weg was. Of naar Vaals, dan kon je kiezen en tóch niet de grens overgaan. Hij reed door het van kerkgangers en toeristen reeds drukke Valkenburg, passeerde Schin op Geul, Wijlre, Gulpen, en stopte. Rechtsaf

[p. 28]

Maastricht, Margraten, linksaf Aken, Vaals. Nu, waarom eens niet rechtsaf geslagen? Naar Vaals was hij al twee keer gereden.

Maar naar Margraten zou hij ook niet gaan, daar had hij als jongetje zo'n hekel aan gehad dat niets van het bezoek aan zijn geheugen ontglipt was: netjes, aan de hand van vader en moeder, wandelend over de paden die langs duizenden witte kruizen voerden. Hoe onaangenaam, akelig benauwd waren de knellende lakschoentjes, zijn hoog gesloten blousje, de grote handen die de zijne warm, vochtig, zó stevig beethielden dat ze gevoelloos werden. En de conversatie van zijn ouders: zijn moeder die zich afvroeg waarom de lichamen niet naar hun eigen land waren verstuurd. ‘Misschien is dat wel zo,’ had zijn vader gezegd. ‘Misschien is het symbolisch bedoeld, ligt er niemand onder, althans niet overal.’

‘Dan bid je voor een leeg graf.’

‘Dat maakt voor God niet uit.’

‘Als ze er wel liggen pappie, liggen ze dan door mekaar, de officieren, soldaten, negers?’

In Maastricht had hij vorig jaar nog een middag doorgebracht; er was daar een aardig cafeetje met terras waar hij een kopje koffie kon gebruiken.

Alhoewel hij het bewuste café terugvond, kwam van zijn plan op het terras plaats te nemen niets terecht. De binnenstad stond volgeparkeerd en Bron weigerde, al bleek dat diverse bestuurders er maling aan hadden gehad, zijn wagen langs een stoep met gele streep te zetten. Zo kwam het dat hij door het zoeken naar een legale parkeerplaats vanwege de drukte en de eenrichtingsstraten de weg kwijtraakte en in een buitenwijk belandde. Hij sloeg, richting Meersen, af en stopte bij het eerste het beste hotel-café langs de grote weg. Hier liet men hem wel een kwartier wachten. Een sterk naar jenever ruikende man vroeg hem uiteindelijk wat hij beliefde.

De koffie werd hem op een presenteerblad waar een plasje van water en gemorste koffie op dreef, gebracht. De cafébaas salueerde grijnzend voor de drie dubbeltjes fooi die Bron hem, nadat hij een gulden had gegeven, zwijgend, met een gebaar had geschonken. Het zakje suiker op de rand van het schoteltje was al half doortrokken van het voetbad.

Naarmate het drukker werd op de weg, raakten om hem heen meer stoelen en tafeltjes bezet. Spelende en huilende kinderen, genietende maar ook verveelde vacantiegangers, de baas voerde met behulp van vrouw en twee obers drank, koffie, uitsmijters en ijsjes aan.

Insecten zweefden boven hoofden en tafeltjes, een wesp werd in een glas gevangen, een nog vol glas viel om en wonderlijk genoeg sneed de aangeschoten cafébaas zich niet toen hij wijdbeens hurkend de glasscherven tussen zijn vingers nam om ze op het blik in zijn andere hand te leggen.

Omdat er geen tafeltje meer vrij was, nam nu ook een gezin plaats aan Bron's tafeltje. Hij wachtte geen seconde en stond met een beleefd knikje tegen de moeder zijn stoel af aan een van haar kleuters die er ogenblikkelijk opkroop en met haar handjes op het tafelblad slaand om ‘IJsie ijsie’ riep.

Op aanraden van een collega had Bron water en antivries laten aftappen en de radiateur met vers water laten vullen. Toch stond het temperatuurmetertje bijna op maximaal en dat terwijl hij notabene ook nog, uit voorzorg, de verwarming open had gezet waardoor zijn benen, vooral zijn voeten, pijnlijk heet werden. Het was niet om uit te houden. Stoel en kleren zaten tegen hem aangeplakt. De raampjes stonden aan weerszijden open maar de tocht die dit veroorzaakte verkoelde nauwelijks.

Kon de motor exploderen als de temperatuur op maximum raakte? Die zon ging maar door met hitte af te geven op de motorkap. En zo fel; die zonnekleppen voor de ruit hielpen lang niet voldoende. 70 km, 50 km, hij reed alweer door Valkenburg. Nu al terug naar het pension? Ze zouden nog aan de lunch zitten. (‘Nee mevrouw, ik blijf de hele dag weg.’ ‘U hebt groot gelijk meneer met zulk weer,’ zei ze en

[p. 29]

had 'm een lunchpakket meegegeven).

Hij was hier amper een kilometer van het pension. Door zijn wandelingen wist hij precies wat hem hier wachtte: bos, koren, een weide, de Geul, mergelrotsen en weer bos. Hij draaide de raampjes dicht, stopte het contactsleuteltje in zijn portefeuille, pakte de krant en stapte uit.

Het was te warm om te lopen en na vijftig meter door kreupelhout te hebben gesjokt, vermoeid van het steeds maar voorover buigen voor dorre takken die anders in zijn gezicht zouden prikken, zeeg hij neer op een kleine met gras begroeide plek die in de schaduw lag. Met de krant onder zijn hoofd keek hij naar de boomkruinen, de niet bewegende blaadjes.

De slaap waaruit hij wakker werd was zo diep geweest dat hij verschrikt op zijn horloge keek. Gerustgesteld ging hij weer liggen en sloot zijn ogen in een poging weer in slaap te vallen maar een geluid dat er niet was toen hij hier was gaan liggen, hield hem wakker. Even bleef het stil maar toen klonk het opnieuw en duidelijk. Gegiechel, kreetjes, een mannenlach Hij stond op, nam de krant onder zijn arm en liep in de richting vanwaar het moest komen.

Aan de rand van het korenveld zag hij een meisje liggen. De jongen zat ernaast en was bezig, met zijn benen in de lucht, zijn broek uit te trekken. Het meisje keek nu eens giechelend, dan weer of ze haar adem inhield, toe. Haar bovenlijf was bloot, een geel truitje lag als een weggeworpen prop op het zandpad, rok en schoenen had ze nog aan. Bron zag hoe de jongen overdreven grommend als een wild dier, waardoor het meisje vreselijk moest lachen, met zijn blote onderlijf op haar knieën ging zitten.

Verbijsterd, onbewust van het feit dat de varens slechts tot zijn middel reikten, stond Bron daar. Dat het meisje hem plotseling aankeek drong niet tot hem door. Ze draaide haar hoofd af en fluisterde iets in de jongen zijn oor waarop deze zich oprichtte, overeind krabbelde en razend het pad overstak. Met vertrokken gezicht, vloekend, schreeuwend: ‘Vuile loerder, gadverdamme vieze voyeur,’ sloeg hij de arme Bron die op geen enkele wijze geprikkeld was geraakt door hetgeen hij gezien had, op zijn gezicht.

‘Ik... keek... niet.’

‘Nee, je genoot zeker,’ weer een dreun, ‘van de natuur viezerik.’

Na nog een trap te geven die Bron in een stapel takken liet tuimelen, keerde de jongen, vanwege zijn blote voeten, terug naar het meisje. De vreselijkste verwensingen riep ze de voyeur na en ze hielden pas op toen hij in zijn auto zat.

Hij legde zijn handen op het stuur en toen hij, nadat de duizeligheid wat was afgenomen, zag dat ze vol schrammen zaten voelde hij pijn opkomen. Ook op zijn borst, zichtbaar onder de winkelhaak, was een schrijnende striem.

Hij trok zijn neus op, opende het portier en spuwde een zoete slijmerige substantie uit.

Nu eerst keek hij in het achteruitkijkspiegeltje. Uit zijn neusgaten liepen twee geultjes bloed die, onder zijn lippen vermengd met speeksel, als druppels aan zijn kin hingen. De brug van zijn neus zag dik. Hij betastte het gespannen vel en begon van pijn te tranen. Weg moest ie, die jongen zou eens te voorschijn mogen komen om hem verder in mekaar te slaan. Angstig keek hij naar rechts. Hij startte, klemde zijn gehavende vingers om het stuur en reed de weg op.

Gebroken? Gekneusd? Een bloeduitstorting? Hij kon met dit uiterlijk niet naar het pension gaan. De neus zwol nog steeds, begon te kloppen en zat daar als een voor zijn eigen ogen zichtbare en hinderlijke prop. Hij kon nog slechts door zijn mond adem halen en hij werd zo misselijk van het slikken dat hij steeds heviger en vaker moest doen.