Maatstaf. Jaargang 17

[p. 600]

cursief

laurens d. vancrevel en jak van der meulen / het bewijs van een surrealistische stelling

In het tweede nummer van deze jaargang van Maatstaf hebben wij in het artikel ‘De gemeenschappelijke tirade van het vrolijke forum’ (p. 81-95) een door ons bij een grote groep intellectuelen gesignaleerd denkpatroon kritisch geanalyseerd. Kort weergegeven verklaren deze lieden het surrealisme en andere revolutionaire opvattingen over kunst, maatschappij en leven tot iets kinderachtigs, onvolwassens, of zelfs tot een ontaarding en een gevaar, zonder daar iets van te motiveren.

Het is merkwaardig hoe weinig reacties er op dat artikel zijn gekomen; ons zijn er maar twee bekend, maar die zijn dan ook voor onze stelling zeer interessant. Zij zijn namelijk afkomstig van H. Drion, destijds hoogleraar te Leiden, nu raadsheer in de Hoge Raad, en van J. de Kadt, politicus buiten dienst.

J. de Kadt die figureerde als de standvastigste vertolker van de gesignaleerde denktrant reageerde in een stuk getiteld Van jonge en oude revolutionairen, afgedrukt in Tirade, november 1969, jaargang 13, p. 551-557. De Kadt vond het niet nodig te verwijzen naar pagina's of nummer van Maatstaf. In zijn stuk is niets te vinden dat onze beweringen ook maar enigszins tracht te weerleggen, alleen wekt hij de onjuiste suggestie dat ons stuk geïnspireerd is door boosheid: ‘U denkt misschien dat zoveel namen voldoende zijn om het vernietigingskamp van 12 kleine bladzijden te vullen, maar ik heb slechts een paar van de (...) 26 personen genoemd, die allemaal door ons tweetal vergast worden in hun 12 pagina's. En waarom allemaal? Omdat ze zich minder vriendelijke opmerkingen hebben veroorloofd over het surrealisme.’ Uiteraard is het niet moeilijk boekdelen te vullen met

[p. 601]

onvriendelijke opmerkingen over het surrealisme. De opmerkingen die wij citeerden werden gekenmerkt door een denktrant waarvan De Kadt in zijn Tirade ten slotte een nieuw voorbeeld geeft door ons ‘opschepperige knulletjes’ te noemen, ‘waar later tóch nog wel eens wat van terecht komt’ (p. 552).

H. Drion, die met zijn zonderlinge redevoering over ‘Intellectuelen en democratie’ de aanleiding gaf tot onze analyse, schreef ons over het hem toegezonden manuscript een beminnelijke brief, waarin evenmin iets werd weerlegd. De volgende zinnen citeren wij daaruit: ‘Ik zou het aardig vinden als U mijn stuk over een jaar of drie nog eens zoudt willen lezen. Mijn ervaring is dat jongens van twintig het best kunnen begrijpen.’ Over een jaar of drie zullen wij Drion eens vragen of hij onze beweringen al heeft kunnen begrijpen.

Het surrealisme verleent de eeuwige jeugd.