Maatstaf. Jaargang 15

[p. 557]

leo vroman
een goed plan

voor adrienne rich

Wanneer de landen straks elkander
werkelijk tot rook verscheuren
en dat moet met onze handen
met onze vellen ook gebeuren
wat prachtigs komt er dan te zien!
(maar waarmee?)
en te vertellen, en te vragen
maar aan wat?
Monden vol tanden blazen
tot antwoord uitgestulpte magen
een twee honderdste sekonde,
dan zegt zelfs de mooiste ‘pfftuk’.

Goed, ik wacht op dat moment.
Ik verzamel al mijn kracht
in mijn vlees voor dat moment.
Maak in mijn vertaaide bast
al taaie nacht voor dat moment.
Als mijn uit elkaar gedraaide
molekulen hun atomen
dan eindelijk hebben uitgezaaid
waait daarin alweer de lust
nog eens bij elkaar te komen.
Atomenlichaam! wees gerust,
ik kom terug ik kom terug

[p. 558]

 

ik zal je potentiaal versterken

 

hopen op vervroegd verstenen

 

niemand zal dat merken

 

behalve aan mijn vlezebenen

 

die al wat zwaarder lopen

 

maar dat is het waard.

 

Als ik mij zo samendruk

 

blijft na het ontploffen nog wel wat

 

ik heb altijd geluk gehad

 

ik zal best wel weer boffen

 

een sliertje om nog mee te aaien

 

wat koelere of warmere

 

of zwaardere lucht

 

minder verteerd

 

dan van al die anderen

 

die nooit zijn teruggekeerd

 

strompelt op den duur

 

van uit de ruimte wel terug.

 

Misschien heb ik op aarde

 

niets geleerd dan terug te willen

 

komen en desnoods alleen

 

als de doodstille droom

 

waar dingen soms in staan

 

en in dit ondermaans ontwaken

 

door mijn lichaam al zo vaak en

 

zonder werkelijkheid gedaan

 

als het begin van dit gedicht

 

zo ver zo veel te ver gezicht

 

kijk op de heide staat geen kerel

 

en daarnaast geen vrouw geen kind.

 

Op de grond is alles wereld

 

en daarboven alles wind

 

En de blaren ritselen als water.

 

Alle bederf is uitgestorven.

 

Nu is het negentig jaren later.

 

En nog altijd herfst.

[p. 559]

 

Wolken uitgedroogde regen

 

schuren langs de zolderwolken,

 

onder de verzande wegen

 

duren de karkassen voort,

 

en de grote gele bloemen

 

zijn op duizende manieren

 

uitgevallen maar hun harten

 

alle ingedroogd als dieren

 

ook uiteen gevallen.

 

 

 

De schaduwen zijn zo dun, zo dun,

 

de zon schijnt door hun staken heen

 

en het geschuifel dat zij maken

 

is van het lang vergane kraken

 

minder dan twee schimmen

 

 

 

in mijn spoor zakt alles in

 

een allerlaatst kapot verschuiven

 

van stof waarvoor het genot

 

van verstuiven zelfs niet bestaat.

 

Kan ik het dan nog niet laten?

 

 

 

O dat we onze domme hoofden

 

maar nooit gebruiken konden

 

en toen daaronder onze domme monden,

 

hoe vreesde ik mijn verstand altijd

 

en dat van anderen ten zeerste

 

niet om de laatste bommen

 

die ze hadden uitgevonden

 

maar om de eerste.

 

 

 

Op het asfalt van dit vliegveld

 

heeft het laatste kunstlicht

 

van toen zestien mijlen hoog

 

de silhouetten uitgebrand

 

daar van de vleugels en hier

[p. 560]

 

van de trap vol mensen

 

klaar om op te stijgen,

 

dit meisje droeg iets in haar hand.

 

En kijk eens honderd mijl verder:

 

op een oude zwarte weg

 

het witte schaduwbeeld van een plataan.

 

O ja, ik kom terug, ik moet

 

even, even mijn eigen lieve aarde.

 

van alle wortels onder je

 

zal er toch één wel blijven leven?

 

Ik kan niet zonder je

 

maar als je helemaal dood bent,

 

moeder aarde, aardkloot,

 

dan schop ik je tot poeder.

 

 

 

Brooklyn, 5 november 1967