Maatstaf. Jaargang 15

[p. 66]

a. roland holst
[Gedichten]

een halfgod

Uitdagend overeind in de hoogmoed des vlezes,
gelijk een hengst uit een vergeten eeuw, een dier
uit hoger orde, waar geen neerslag en geen vrees is,
zo stond hij aan den oever van de grensrivier,
uit op gevaar, getergd door wat het achterland bevolkte -
de trage mensen, het toenemende gebroed
der tembaren, hun god een damp onder de wolken.

Door wie werd van den overoever hij begroet?
Al haast niet meer onzichtbaar in het dageraden
trilde daar, in de lucht aanwezig, een voorpost
van vroege dieren, en - al klaar voor het doorwaden
en overzwemmen - drieste goden, fier van tors,
en popelend om hem over te komen halen
naar hun buitengewesten: was hij niet een telg
verwekt toen een van de ongetemden neer kwam stralen
over een sterfelijke vrouw, tengere wilg
neergeveld door die wilde wellust?

Onverwonderd

voelde hij zich opeens in staat over de stroom
te lopen, verend en als door een glazen vlonder
gedragen - en zijn voeten kwamen zonder schroom
van de oever op het water. Aan den overoever
zagen goden en dieren hem aankomen, nu
meer vogel, neergestreken uit een hogen tover
dan een uitdagend paard. De herrefstlucht werd luw
als in de lente; ver trok aarzelend onweren

[p. 67]

 

voorbij en over, een vergeten melodie

 

waarop hij zwevend danste, zijn versleten kleren

 

afwerpend, om ontbloot over te gaan naar wie

 

hem daar, nu niet onzichtbaar meer, toeriepen.

 

Het rivierwater speelde met zijn wreven, vrij

 

en zalig ging hij verder, en de mensen sliepen

 

achter hem nog - maar niet zijn warme moeder; zij

 

voelde met open ogen wat haar werd ontnomen,

 

die zoon van een voormenselijken vader, een

 

meedogenloze minnaar, in een nacht gekomen

 

op roof, en daarmee uit.

 

Nu waren beiden heen.

 

Zonder een traan te laten, en voorgoed alleen,

 

zag zij vanuit haar bed buiten de wilgebomen.

[p. 68]

pegasus

Ergens wordt aarde's einder nog door paarden
en arenden beheerst: noordelijk tumult
dat doorkwam waar mijn ogen slaaploos staarden:
briesend gestamp en het woest ongeduld
van vleugels en van klauwen, snel neerstrijken
van vorstelijken naar het gesteiger dat
los van de grond komt: zo eisen gelijken
elkander op.

Het mensdom onderschat

het bloed; angst drijft bij kudden de verloornen
dood's kooien in.

Maar een vermetel god,

van voor de goede herder wil verkoornen,
eist eerstelingen, om dood noch gebod
bekommerd. Enkel in die heldre telgen
ademen paard en arend, die in hen
wat er nog naar de wereld zweemt, verdelgen.
Uit kreten en gehinnik stijgt een stem
die angsten overstemt en openbarend
uitslaat in een azuren lach.
Dan wint het paard de vleugels van een arend,
en de arend steigert naar den eersten dag.

[p. 69]

weer een dag

Nog is het vroeg en open. eerstgeborenen
in zicht al, en te paard, en luide vogels
de leegte in naar het westen. Uit het noorden
de sage van de branding - daar verhogen
stortende levens zich tot heldere oden
boven de Hondsbosse, de norse voorzorg
van een belaagde wereld.

Maar der goden

telgen gaan nu voorbij op blijde doortocht:
hun paarden en de paarden van hun zonen
steigren en hinniken, en al vaag weten
slapelozen die afgelegen wonen
heil en onheil te raden uit de kreten
van de bezeten vogels.

Hoe lang duurt

een vroegte? niet lang duldt de klok een voortijd.
weldra wordt de stad wakker, en verhuurt
het leven straat aan straat weer, tot het doorslijt
en wordt vertreden onder gore vlaggen.
Dan zwaait de dagtaak weer de zweep, en lachen
de goden uit hun wreed azuur.