Maatstaf. Jaargang 13

[p. 841]

[Nummer 12]

A. Roland Holst
[Gedichten]

Nomade geworden

Na jaren lang alleen omzwerven in den vreemde
in dat oud dorp terug te komen waar hij jong was
en sterk, maar minder sterk dan hij als een verweerde
nomade nu geworden is, de dood voor ogen
met open willekeur bewapend... een bevreemdend
laat avontuur dat zich verzwegen in hem afspeelt,
een vreugde die, verwoord, maar leiden zou tot aanstoot
bij wie in de aangeschoven kring zich liefst bekreunen
om wat verhandelbaar geluk.

In de dorpsherberg

begroeten hem, verrast en vriendelijk, bekenden
van jaren her en zitten bij hem aan en vragen
wat hij al zo gedaan heeft, waar hij woonde, wat hij
bereikt heeft. En terwijl hij er maar wat omheen praat
en het gesprek maar liever op hun nering, hun gezinnen,
hun hebben brengt en houden, geeft hij nog een rondje
en kijkt zo nu en dan naar buiten, naar de bomen
rondom de brink, en zit terug te leven naar de
vervlogen dagen en de tochten door de duinen,
en de bevrijding als zijn naakt lijf door de branding
besprongen werd en neergeslagen werd.

Op eenmaal

weet hij voorgoed dat vreugde geen geluk verdragen
of dulden kan.

Hij rekent af, en neemt zijn afscheid,

en gaat. Maar als hij op de brink kinderen ziet spelen
die na zijn tijd in dat oud dorp werden geboren,
verdwijnt de wereld in het zijn, want - helderziende -
valt dit weg tegen dat: de slotsom blijft verwijzen
naar de bijslaap en naar de wieg, en naar een deur die

[p. 842]

 

- nog op een kier - leidt naar waar buiten in een sneeuwlaag

 

voetstappen stonden - een voorvader die kwam kijken?

 

of een van de vergeten goden? - blijft verwijzen

 

naar het zacht sussen, neuriën, en het ontbloten

 

van de overvloed, de blanke, en naar de gulle tepel,

 

en naar dat eerste drinken... alles wat teloorgaat

 

als 't even later binnenshuis verdonkremaand wordt

 

en keurig opgedoekt, zoals het hoort.

 

Vergeet het:

 

zo en niet anders valt er in de doende drommen

 

wel eens wat uit en geeft een open vrijgeleide

 

aan een, tot vreugde voorbestemd, dwars door de jammer,

 

ook voorbestemd. Maar hier, nog niet eenzelvig,

 

ravot hij met de kindren die nog niet besmet zijn.

 

 

 

Hij die nomade werd, haalt zijn verweerde hart er

 

aan op, en loopt dan het dorp door; de buitenwegen

 

brengen hem langs het erf en het klein dak waaronder

 

hij eenmaal leefde en liefhad. Er brandt licht, er wonen

 

nu andre mensen, en zo hoort het...

[p. 843]

Boortoren te Bergen N.H.

voor Jacob van Reenen

Dien avond stonden wij als overmand
waar zienderogen aarde's ingewand
vlam vatte en hoog uitsloeg. In lichtelaaie
lag het landschap tot aan de duinenrand.

Zo hoort het

Doelloos en ver voorbij de burgerschap,
een vogelachtige. Wie haar verstonden
keren zich tegen nijd en achterklap.
Zij zijn en blijven haar trotse waakhonden.