Maatstaf. Jaargang 12

[p. 740]

Wim Gijsen
Bedenkingen bij Genesis
Proeve van een nieuwe poëzie

In de holte van zijn goddelijke navel
had hij de materie kunnen houden,
nu en in al zijn eeuwigheid.
Hij had kunnen blijven wat hij was:
zijn eigen interpretatie
een geest boven de wateren,
een miljoen maal de dichtheid van water.
Maar wat is god zonder publiek:
een praatpaal in niemandsland,
ongekend, daarom niet bestaand, onbestaanbaar.
Dus dreef hij de materie uiteen van onvoorstelbare dichtheid
tot onvoorstelbare leegte
en verdomd hij neemt de tijd voor zijn drama
als in een barre skandinavische film:
Merlyn, die broeierig op zijn eigen tafel kijkt.

De eerste miljoenen jaren gebeurt er weinig;
hier en daar klonteren brokken materie bijeen,
vormen klompjes met aders waarbinnen vloeistoffen
onder druk opstijgen,
lichte steensoorten en metalen insgelijks,
aan de randen verhardend tot korst en erts.

In de ruimte (maar waar begint ruimte?)
werd het leger en leger, al zou je dat
vanuit ons gezichtspunt niet zeggen.
Maar om te laten zien dat het toch wel leeg werd,
stel u voor: een één-oog houdt in zijn vuist
met uitgestrekte arm de aarde vast
en loert met dat ene oog naar de twee uiterste punten

[p. 741]

 

op de middellijn van dat bolletje,

 

de arm groeit en groeit,

 

alles bij wijze van spreken natuurlijk,

 

tot de hoek waaronder onze cycloop de aarde ziet

 

nog maar twee boogsekonden bedraagt.

 

 

 

Zo'n afstand, daarvoor zou ons gezegende licht

 

een dikke drie jaar nodig hebben om af te leggen

 

95 miljoen maal 300.000 kilometer,

 

dat is dan één parsec, één voetstap van god

 

en onze beste oren kunnen hem nu al

 

op een 2000 miljoen parsec horen sluipen

 

in een gebied waar sterrenevels sneller dan het licht

 

ons ontvluchten, voorgoed onbereikbaar, niemals dagewesen.

 

En zoiets snapt geen hond, zomin als duidelijk is

 

waarom een strekkende meter steeds verder gelegd

 

in de absolute ruimte

 

geen meter meer is maar iets minder.

 

Of is er een nog ongezien verband tussen beide fenomenen?

 

 

 

Iemand zou eens moeten nagaan

 

hoelang het nog duren kan

 

voor we van god en alle mensen verlaten

 

met alleen maar ons eigen melkwegstelsel zitten opgescheept.

 

Wordt hier ruim baan gemaakt voor een komende tragedie

 

of is ook god gehoorzaam aan zijn eigen wetten

 

en keert alles als in een achterwaartse film

 

naar zijn navel terug? één grote verzoendag

 

waarop materie en anti-materie, broertje en zusje

 

tot nader order een nieuw onvolkomen huwelijk aangaan?

 

 

 

Als ik dat allemaal bedenk

 

bespringt mij de verraderlijke gedachte

 

dat het niet waar is:

 

Tiemen Groen, de heer Spaak, ja zelfs de Paus,

 

Andromeda, de sterrenevel m13

[p. 742]

 

het is allemaal één grote belazerij

 

een gedachte van hem die wij god zijn gaan noemen

 

en in wiens dissocieerende bestaan

 

wij als minimale monaden rondkruipen,

 

blaffend in zijn bange dromen

 

onze listigste vogel: een computor.