Maatstaf. Jaargang 7

[p. 473]

Elise Ruysch Van Dugteren
[Gedichten]

Meisjes en vrouwen

Als een blanke langhalzige fles
staat zij voor de wastafel

zij kleedt zich symmetrisch wijd
tot een glijdend schip
tot een belevenis
of een blijdschap vol fluwelen verwondering
maar daaronder het kwetsbare besef van elke man
dat een meisje een beetje scheefgevallen is
groeit haar lichaam niet alleen tussen zijn handen op
als een ontwakende vogel?

Een vrouw wandelt als een vorstin
de zee in
haar oren vullen zich - en blijven gevuld -
met scheve kinderstemmetjes
maar dan ook is zij een buikbeest fatale
waar iedereen alles van weet
hoewel zij denkt dat buiten in de storm
haar leven heen en weer loopt
bukt zij zich - onherroepelijk - voorover
de tafel met allemaal er omheen
nog slechts één armzalig geheim
bewaart zij op mooie dagen in haar hoed

en zij gaat verder door de jaren
een peinzend, een broedend eiland

[p. 474]

Niet aangepast

Over mij heen ruisen vrouwen als wijde tenten
De mannen bewegen onzichtbaar grijs
Ik ben een steen, eenzaam in de tijd gedoofd
Maar ook een voeldier dat ligt
te groeien in zijn huid en
stil alle impulsen aftast
En soms een zorgenkind dat in zijn
loodzwaar hart

de pijn van een gram geluk weegt

Maar aan dit bestaan heb ik part noch deel
Ik kan nog niet in de schaduw van mijn verlangen staan

[p. 475]

Hoeveel weegt eenzaamheid?

Hoeveel weegt eenzaamheid?
eenzaamheid weegt een mens
eenzaamheid ligt te wachten
in de lege kamer naast de dood
wacht altijd te lang

altijd vergeefs

de handen omhoog in het donker
doodsbang is eenzaamheid
verdwaald tussen vier kleine muren
alleen
eenzaamheid ligt open
in de lege kamer naast de dood
maar steeds nog te levend
levend een mens

[p. 476]

Heb je gehoord...

Heb je gehoord van het bedroefde geschrei

langs 's Heren wegen?

Het dwarrelt door de schaduwlanen,

tegen de bomen

fragiel en

zachtbrekend als porseleinen theekopjes

Er is het lijden
van de kleine dode momenten
prikkend tot in de nieren
als een folterkies
Er is het grote bloedende bad
van leegte
steeds beleefd groetend bij het optrekken
als een goede vriend
die terug te verwachten is

Het ligt op een eeuwig sterfbed
verwaaiend met de wind
vergeefs wachtend
de liefdevolle strelingen
tot de huiverende eenzaamheid ontbloot
De storm veegt er de straten mee schoon
Het verdriet roest op de bruggen

En de deur gaat open en dicht...

[p. 477]

Zomeravond

Zacht daalt de tevreden waterspiegel
van de avond over ons neer
voel hoe licht ze op je handen komt zitten
ze knielt voor de huizen
en draagt alle geluiden aan de stilte op
in het donker gaan de bomen dood
in het donker worden de mensen bomen
en dan wordt mij, deze zwaartillende,
deze vriendelijke, vriendelijke avond
een belofte als een herinnering.

[p. 478]

In het donker buiten

De nacht staat op de velden
als een groot onbewoond huis
louter speelruimte
het donker: de beschermende hand van eenzaamheid
ligt op alle dingen
ze antwoorden nog schaars hun bestaan
verdwaald
kinderen die midden in de nacht
hun ouders horen fluisteren
hoog tegen de lamp aan

dan tijdloos en onmerkbaar
is alles onderhands verkocht
ontvreemd, vergeven
en ik sta alleen als in de dood
een terechtgestelde

hoe lang zal het duren
voordat alles weer omgedraaid wordt?
zullen we elkaar dan niet vergeten zijn?

[p. 479]

Volle maan

De muisgrijze maannacht
komt op mijn voeten staan fluisteren
misschien, misschien...
het is niet pluis meer buiten
overal leeft het
overal gaat het te keer
de maan is zijn schaduwen komen opeisen
hoog zichtbaar allen een schrikbeeld
de straf woedt rond en geselt de landen

kreupel naar de ouderdom

de bomen die voor de huizen wachten

zijn ontevreden en opstandig

de melkvogels zijn uitgevlogen
de dieren zijn verloren
heeft ooit het verlangen tussen de struiken gehuiverd?
nu kruipt het klein en beschaamd over de aarde
ontmaskerd - een prooi voor de lachers
ergens slaat met een pistoolschot het leven in

[p. 480]

Zo te wandelen!

zo te staan
met je vinger voorzichtig tippend aan elk ding
te voelen hoe het leven in en uit ademt
misschien een nieuw boek openbladeren
om te ruiken aan vers bedrukt papier
je geluk ten voeten uittekenen
en wijd een hemelsblijde dag beslaan
te zeggen: ‘God nog meer!’
sterk te wezen als een boom
om soms - jezelf in je handen te leggen
als het liefste beest
op zachte tenen over de dood te wandelen
een adembenemende angst te zijn
en te verdrinken
naar de zon toe.