Maatstaf. Jaargang 5

[p. 849]

J.W. Schulte Nordholt
[Gedichten]

Gejaagd

voor Jan Wit

Wie weet wat de overhand krijgt
in mijn verantwoordelijk leven
als medeplichtige aan de
meute, de mensenmaatschappij?

Jaag ik, de hijgende hond
van de Heer, van de heren, de knechten,
tussen de blinkende drom
blind met de neus langs de grond
zonder zelfs op te zien trouw
voort naar een voorspoedige dood?

Of ontkomt het hert van mijn hart
in een nacht als vannacht in het donker
tussen de doodstille bomen
waar het blauwe maanwater wast
van de eenzame eeuwigheid?

[p. 850]

Karel V

Met niet geringe bitterheid, berichten
de bronnen die er op zijn nageslagen,
zag Keizer Karel in zijn laatste dagen
de dood steeds nader komen, en hij zwichtte
voor hij het allerlaatste kreeg te dragen

uit eigener beweging voor het duister,
legde zich in zijn kist en sloot de ogen.
Wat zag hij toen? De poorten en de bogen
des hemels en de Heer in al zijn luister?

Of bleef hij onder 't slepen der gezangen
hardnekkig aan het aards verleden hangen
en liggen waar hij lag en onbewogen?

[p. 851]

Vergankelijk

Toen prees Xerxes zich gelukkig en daarop begon hij te wenen. [Herodotus VII, 45]

De dood loopt tussen het leven door,
de bladeren ritselen over het spoor
dat ik nog gisteren getrokken had.
Babylon was een wereldstad.
En de grote koning Xerxes stond
te huilen aan de Hellespont.

De stervelingen bouwen een brug
naar de toekomst maar niet terug,
de stervelingen trekken voorbij
altijd op weg naar een overzij,
en de spiegeling in het water schrijft
dat er geen man van over blijft.

De koning leve in eeuwigheid,
hij is een sterveling en hij schreit,
hij is een koning, hij houdt zich in.
Al is het allemaal zonder zin
een mens is trots en hij trekt zijn spoor
tussen de ritselende bladeren door.

[p. 852]

Als kinderen...

Als kinderen liggen de doden
wit van de slaap en smal
in het blinkende dal
van de stilte, de waterval
van hemels licht, met te grote

handen samengevouwen,
gebroken vleugels, zo ligt
een schip dat eens vol vertrouwen
de koers naar zee had gericht

opgelegd in de haven
onder zijn zeilen begraven
in eeuwig evenwicht.

[p. 853]

Geschiedenis

De wereld en haar pijn is het verhaal,
dat loopt al op een rekening van eeuwen.
De toren valt maar 't blijft dezelfde taal,
waarmee de mensen fluisteren en schreeuwen,
waarmee de honger opstijgt uit het hart,
de sterke stem van liederen en klokken,
dezelfde woordenstroom waarmee het zwart
verraad des doods aan 't leven wordt voltrokken.

Wat doet men dan? Alsof het Hem aangaat
roepen tot God die ons het leven laat
sinds Babylon en sinds de pyramiden?
Of gaat men als een andere Candide,
binnen het donker waar de dood in staat,
in de eigen tuin zich een plek zonlicht wieden?

[p. 854]

Herfst

Het licht is helder, het geluid
straalt seinen van herkenning uit
uit hemelen van heerlijkheid
die overlopen in de tijd,

die openbreken blauw en goud
met rode vlammen in het hout,
en in het hart een warme toon
om wat moet sterven groot en schoon.

Een ruiter is het hart, het gaat
zo trots de sterfelijke straat,
en licht voor dezen dood de hoed,
voor wien het eenmaal buigen moet.