Maatstaf. Jaargang 5

[p. 148]

Aart van der Leeuw
Aanroep

O, dichter der bloemen des boozen,
Krank hart op den bitteren stroom,
Bezinger van satan, godloòze,
Ik zag U deez' nacht in den droom.
O dichter der bloemen des boozen.

Gij boogt U bij 't marmeren bekken,
Waarin, uit bebeeldhouwden zuil,
Doods troosten, erbarmen en wekken
Zich uitgoot in schuim, tot een tuil.
Gij boogt U bij 't marmeren bekken,

Ontluikend, half knop nog, een jongen,
Bedekt slechts met zonlicht, want bloot,
De laatste Uwer lusten bedwongen
In 't bed van den sluimrenden schoot,
Ontluikend, half knop nog, een jongen.

Mismaakten, gebrooknen en grijzen,
Het onkruid, dat bloeit door Uw taal,
Het volk Uwer weenende wijzen,
Hùn bood gij het heil in Uw schaal,
Mismaakten, gebrooknen en grijzen.

O, dichter der bloemen des boozen,
Nu 't kleed van ellende U ontviel,
Heeft God U tot schenker gekozen
Gij knaapje in het naaktst van Uw ziel,
O dichter der bloemen des boozen.

[p. 149]

Dit is een nagelaten gedicht van Aart van der Leeuw [1876-1931] uit de tijd van ‘Opvluchten’ [augustus 1917], een van de vele die de dichter zelf niet heeft gepubliceerd.

Het is merkwaardig, omdat het een indruk geeft van het probleem dat de ‘dichter der bloemen des boozen’ voor de tot ‘opvluchten’ en sublimering geneigde Van der Leeuw moet hebben gevormd.

In één van de karakteristieke ‘herscheppingen’ van zijn onderbewustzijn brengt hij de verzoening tot stand, waaraan hij behoefte had. In zijn droom ziet hij Baudelaire namelijk - en dat beschrijft hij in het gedicht ‘Aanroep’ - in een gedaante, die Van der Leeuw misschien wel als zijn meest wezenlijke beschouwde: een reine naakte jongeling over een bron gebogen in het rijk van de dood; als een andere Ganymedes door God tot schenker gekozen om aan de ‘mismaakten, gebrooknen en grijzen’ uit zijn gedichten de heilzame dronk te bieden van doods vertroosten.

De strofenvorm met de overeenkomstige eerste en vijfde regels komt in Les fleurs du mal een vijftal malen voor.

J. Hulsker