Maatstaf. Jaargang 4

[p. 520]

Jan Wit
[Gedichten]

Nu is het nog tijd

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel,
wanneer zij niet meer veert in de heupen?
Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?...
Wie zal er grijpen naar een seinsleutel,
als het schedeldak van de heavyside-laag
gelicht is of ingeslagen?

Ze hebben gedanst in de synagogen.
Ze hebben gezongen in de huizen,
gesprongen op de straten en pleinen.
Ze hebben gedanst in de synagogen,
- torarollen waren verrukkende partners -,
maar het hert was een havik, een haas
en alles bleef bij het oude,
het bloedige oude, het moede,
bij de uitgewoonde huizen,
bij het gaan op de aangevreten treden
van altijd dezelfde wenteltrap.

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?
Wie zal er spiegelgevechten bedrijven,
canons in modo cancricans schrijven?
Wie zal er spelen op de kaatsheuvel,
als de befaamde hoeken van inval en uitval
in geen velden of wegen meer deugen?

Trommelstokken op koekedeeg.
Trommelvliezen dovenetels.
Woorden, eens kant'lende dobbelstenen,
gekleefd aan de kroes van het zinsverband.
Alles blijft bij het bloedeloos oude,

[p. 521]

 

bij het moede, de uitgezakte schoot,

 

de moeder-de-vrouw die na de vaat,

 

de krant en het huishoudboekje gaat slapen

 

in altijd dezelfde muffe nacht.

 

 

 

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?

 

Wie zal er stoeien als een gazel,

 

een hertejong op de welriekende bergen?

 

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?

 

Wie zal er nog een pion verroeren,

 

als de grote blindséance begint?

 

 

 

Ze hebben gesprongen, gedanst en gezongen

 

en alles bleef bij het oude.

 

Ze hebben gesprongen, gedanst en gezongen;

 

maar waarom zou Hij niet op de troon

 

van hun lied, op de zetel van hun extase

 

onaanrandbaar hebben gewoond?

 

Wie de trom roert moet zich onderwinden.

 

Laat ons het wagen met de hoogste worp

 

van het woord naar het trommelvlies van de stilte.

 

Want alles is bij het warmbloedige, moedige oude,

 

bij de hoogmogende mogelijkheid

 

gebleven.

 

 

 

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?

 

Wie zal er treden op de hoogten

 

en staan op de laatste veerkrachtige

 

plaatsen waar de gebaren nog aanslaan,

 

waar het hart nog een slag kan wagen

 

langs de maliebaan van de tederheid.

 

Wie zal er spelen op de kaatsheuvel?

 

Wie zal er strelen uit het geheugen

 

de kreukels en uit de verwachting de deuken?

 

Nu is het nog tijd!

[p. 522]

De bomen

De bomen grijpen de wind
en meren hem dicht aan de bodem.
Avondval en ochtendgestalte
zijn hun uit- en inademing.

De bomen ziften het licht
tot zekerheden ten leven.
De bomen zijn nog van zeven,
van twee maal en zeventig maal.

Zij schuiven de wortels in
de holsters van de aarde
en zuigen het vocht omhoog
dat wegzakt in de diepte.

De bomen hebben geduld genoeg,
verliezen het niet, als voortvarende vlagen
zich losrukken uit hun kruinen
om op willige wolken te jagen.

De bomen vangen de wind en het licht
en heffen de humus omhoog in hun bloei,
een bewijs uit het ongerijmde
dat hemel en aarde niet water en vuur met elkaar

zijn.

[p. 523]

Berceuse voor Mirjam

Nu moet je gaan slapen, mijn lieve meisje.
Mijn strelende handen boetseren de stilte
tot veilige schuilplaats rondom je leden.
En straks als je ingeslapen bent,
knip ik uit het lelijke zwart van de nacht
een roos die pas bloeit over heel veel jaar,
een zigeunerviool en een tutu.

Daarna zal ik de schaduwen uit
de hoeken van de kamer vangen
en opzetten in een vitrine
die altijd mag staan op je speelgoedkastje.

Wanneer ik je niet meer strelen mag,
behalve omdat je iets hebt te vragen,
leer ik je praten met de gedrochten
die ik in die vitrine heb opgesloten.

En als je me niet meer om uitleg vraagt,
mag je die bloem gaan dragen
op je borst, in je haren of mond
en op die viool leren spelen
en dansen in die tutu.

Misschien mag ik je dán weer strelen...
Wanneer tenminste je dansende voeten
niet om mijn hoofd in een schotel vragen.