Maatstaf. Jaargang 3

[p. 886]

F. Sierksma
‘Ik pas’

Het onjuiste beeld, dat ik gegeven heb van Mr. W.H. Nagel, voorzover deze zich onder de naam J.B. Charles in proza met politieke zaken bezig houdt, zou ik graag willen corrigeren. In de overtuiging, dat hier het bekende verschijnsel kon worden waargenomen, dat een mens in zijn vijand zichzelf bestrijdt, meende ik zijn werk te moeten karakteriseren als beheerst door een merkwaardige spanning tussen een SS-agressiviteit en een Kerk-en-Vrede-geweten of tussen een Kerk-en-Vrede-idealisme en een SS-agressiviteit. Ik heb mij vergist. Nauwgezette lezing van zijn artikel in Maatstaf, jrg. 3, nr. 10, blzz. 778-811, bracht mij tot de conclusie, dat in deze vergelijking het begrip SS vervangen moet worden door het begrip SD. De hele leugens en de halve waarheden [zelfs simpele biografische feiten worden door hem verdraaid], die hij onder pseudoniem als strijdmiddelen meent te moeten gebruiken, en het volslagen gebrek aan goede manieren, waarmee hij, blijkbaar niet in staat om een zakelijke controverse zakelijk te behandelen, niet alleen zijn tegenstander, maar ook diens echtgenote tot in hun particuliere leven meent te kunnen beledigen, laten zich inderdaad het best vergelijken met de methoden, die de SD indertijd toepaste bij overval en huiszoeking. Zelfs wanneer zijn insinuaties waar geweest zouden zijn, zouden ze hoogstens in een particuliere brief, maar in geen geval in een tijdschrift op hun plaats zijn geweest.

Hoe ingrijpend mijn opinie over de heer Nagel ook gewijzigd moge zijn, op één punt zijn mijn opinies ongewijzigd gebleven: de kern van de zaak. Ik blijf bezwaar maken tegen de houding van intellectuelen, die weigerden mee te werken aan de nationaal-socialistische Winterhulp, maar die wel hun medewerking geven aan de communistische Vredesactie. De aanleiding tot de serie polemieken, die door de heer Nagel zijnerzijds in het genoemde Maatstaf-nummer zo onbeheerst werd besloten, was - het moge niet vergeten

[p. 887]

worden - een artikel van zijn hand in De Groene Amsterdammer, waarin hij verklaarde op iedere lijst te zullen tekenen, die gericht was tegen de Westduitse herbewapening. Zonder in discussie te treden met een tegenstander, die zich door al te grove overtreding van de polemische spelregels buiten-spel heeft geplaatst, verklaar ik mijnerzijds graag, dat ik behoorde en behoor tot die mensen, die, wanneer men hun vredesverlangen meent te kunnen bevredigen met de pax Sowjetica, op grond van dezelfde overwegingen als indertijd met betrekking tot de Winterhulp antwoorden: ik pas, in vredesnaam. Wanneer de heer Nagel mij in dit verband, glad insinuerend, als fascist meent te kunnen doodverven, dan herinnert dit mij slechts eens te meer aan de communistische propaganda-techniek, waarbij ook iedere tegenstander voor zwart en fascistisch wordt uitgemaakt, en die óók ervan uitgaat, dat van leugens bij het publiek altijd wel iéts blijft hangen.

Om mijn bijdrage tot deze serie polemieken niet met een dissonant te besluiten, sluit ik mij tenslotte met genoegen aan bij de heer Nagel, wanneer hij op blz. 44 van zijn Volg het spoor terug de treffende opmerking maakt, die aan zijn uitvoerige beschouwingen in het reeds eerder genoemde nummer van Maatstaf zulk een bizonder pikant karakter geeft: ‘In beginsel zijn wij nu eenmaal tuig onder elkaar’. Ik ben geneigd daaraan toe te voegen: ook zonder beginsel.

Met dit antwoord van F. Sierksma aan J.B. Charles is wat Maatstaf betreft èlke discussie over de zaak Hermans/Charles/Sierksma gesloten. Aan onderstaande regels werd echter nog plaats verleend, omdat ze geen element van discussie bevatten. Red.

In mijn artikel Van humanisme met haar op de tanden tot nep-nihilisme heb ik een fout gemaakt, die ik wil trachten te herstellen.

Door mijn afkeer van de zich afficherende renegaten heb ik een figuur te kort gedaan. Een mijner tegenstanders sar-

[p. 888]

rende ‘dominee’ noemende, deed ik de dominees onrecht. Ik stel er prijs op, te verklaren, dat de dominee in Nederland op bescheiden wijze en tegen nog bescheidener jaarloon het hoogst belangrijke ambt vervult van verbi divini minister. J.B. Charles.