Maatstaf. Jaargang 3

[p. 60]

Hendrik de Vries en A. Marja
Antwoord op antwoord
Een polemiek op rijm^*

Aan A. Marja

Ik, hendrik de vries, verbolgen

Wegens lang hinderlijk volgen

Door marja, met rariteiten

Die hij verkondigt als feiten,

Verzoek bert bakker van Maatstaf: -

- Sta mij thans een weinig plaats af,

Dat ik hem plechtig ontvlooi

- Als naar gewoonte: in een vers -

Deze a. marja [Theo Mooij],

Schuldig aan mijn zot portret,

Gezet op de Arbeiderspers,

Geborgen in 't kabinet

‘Buiten het Boekje’ ['t mocht heten:

‘Tegen eigen beter weten’].

Tot eigen glorie gaat hij ‘buiten 't boekje’.
Volijvrig past hij mij zijn apebroekje.
Bedrog en waarheid: goochelen en sollen!
Hij fidelt, waar hij kruisen kent noch mollen;
Danst ná; helaas: een weinigje te log;
Vertoont bedenklijk deeg uit eigen trog
Als drab van ‘Tovertuin’^** of ‘'t Woeste Hoekje’,^***
Doet veel oudbakken bollen uit zijn doekje,
Maar, of ook 't volk nieuwsgierig aan komt hollen,
De reuk verraadt hem toch: Marjaanse knollen!

* Naar aanleiding van Kom, we gaan naar 't kerkhof..., een geschreven portret van Hendrik de Vries door A. Marja in Buiten het boekje, geschreven portretten van vrienden en vakgenoten, N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1954

** Titel van een bundel van Hendrik de Vries, Red.

*** Naam van het huis van Hendrik de Vries te Haren (Gr). Red.

[p. 61]

II

 

Voor Marja's kwaal verwacht ik geen genezing.

 

Het helpt mij niets, hoe vaak ik hem herhaal: -

 

‘Nee: nooit hield ik in Amsterdam één lezing!

 

Nooit stelde één mens die vraag: in welke taal

 

Ik sprak. Nooit was Da Costa 't onderwerp;

 

Noch in Den Haag, noch elders. En dat scherp

 

Gezegde, toen een Jood zijns broeders vilders

 

Kwam prijzen, uitte ik in een kring van schilders,

 

Dus geen ‘vooroorlogse vergadering

 

Voor hulp aan Duitse Joden’. - Ik beging

 

Geen zotternijen zoals Marja 't voorstelt;

 

Gun hem, zolang 't een grofbesnaard gehoor geldt,

 

Zijn zelfreclame, gun de kleine man

 

Genoegens, maar verwens 't armzalig plan

 

Waarop hij mij van Slauerhoff laat spreken,

 

't Is niet mijn stijl: zo wil ik niet bekeken,

 

De lompe schutter kieze een andre schijf.

 

En wat betreft mijn trouwen: 's mans bedrijf

 

Is hier te zeer doorzichtig, zelfs voor leken.

 

Voldoende was reeds lang, uit krantgeschrijf,

 

Zijn kinderachtige ergernis gebleken.

Vergeet het! Basta! Laat hij verzen kweken,
Critieken schrijven en onthouding preken.
Maar, wil hij mij na dit krakeel te lijf:
Dan: ook in verzen! op elk metrisch wapen
Dat hij verkiest! Ik deed het nu wat stijf
In jamben: de gewone vijf, geschapen
Voor die sonnetvorm waar wij vast bij slapen,
Maar alles mag hij rapen tot verweer,
De schat ontwoekrende aan 't miskend Weleer,
Gelijk wie zilver in paleizen kapen: -

[p. 62]

 

Trochaeën, anapesten en dactylen

 

Of amphibrachen, en wie weet wat meer; -

 

Mits minder tot succes bij brakke zielen,

 

Mits minder ondoordacht fantast, meer heer.

Antwoord aan Hendrik de Vries

O Hendrik, ontsteld

door wat ik heb verteld

in mijn Buiten het boekje,

je rijmt, schimpt en scheldt

furieus en gekweld:

wat voor vergelding zoek je?

Heb ik tegen een zere plek gestoten,
toen ik, voor nu en later, anecdoten
over ‘ons Hinnerk’ heb bijeengebracht?

Het kan alleen de omzet maar vergroten
des Tovertuins; en velen heb 'k ontsloten
de wond'ren van Atlantis^* en De nacht!^**

Zijn dit, o Hendrik, slechts Marjaanse knollen?
Wilt gij, die 's winters wandelt zonder wollen
of zelfs katoenen sokken door de kou,

beweren dat 'k u niet geheel voor vol en
vernuftig aanzie? Ik, die met mijn ‘grollen’
enkel bescheiden aan uw roem meebouw!

* Ontleend aan de titel van de bundel Atlantische Balladen. Red.

** Titel van de eerste bundel van Hendrik de Vries. Red.

[p. 63]

III

 

Hoor nu mijn dactylus luid protesteren!

 

Of verkiest gij als wapen toch meer de anapest?

 

Eén ding: wat er ook aan mijn boekje mankere,

 

mijn geheugen, o Hendrik, fungeert opperbest!

 

Wat gij zelf hebt verteld kon ik niet controleren:

 

‘Welke taal spreekt De Vries?’ - ‘Kom, naar 't kerkhof!’. De rest

 

wordt bevestigd door talloze dames en heren.

 

En nooit sprak ik kwaad van uw huwelijksnest!

H aast ben ik nu aan 't eind gekomen van
E en rijmend antwoord op uw bozigheden,
N og snap ik niet hoe een toch zo groot man
D usdanig op de teen zich toont getreden!
R aak ik soms opgewonden? Heus, ik kan
I n uw vers wijzen op meer spotzucht dan
'K zelf ooit aan u, o tovenaar, besteedde!

D at ik onthouding preek - periodiek? -
E rvaar 'k bij voorbeeld pas uit uw lyriek!

V an zilver in paleizen heb 'k geen weet,
R ijk voel 'k me reeds in 't klinken van sonnetten;
I k weet dat gij die dingen niet kunt zetten,
E n daarom is 't dat ik er hier een smeed:
S oms wel, soms niet me storend aan de wetten!

[p. 64]

V

 

O Hendrik, ga door

 

met leven en schrijven,

 

en laat mij daarvoor

 

propaganda bedrijven;

 

ik lach om je vloekje

 

en tracht je te raden:

 

ga 'k buiten mijn boekje,

 

't is nooit tot jouw schade!

Antwoord aan A. Marja

Practical joker, mystificateur,
Je geeft aan ieder ding een andre kleur,
En zovaak 't zelfde opnieuw - dat wordt gezeur!
Je geeft herhaling van herhalingen
Van vis-à-vis weerlegde dwalingen;
Dát is de kwestie maar; - niet míjn humeur.