Maatstaf. Jaargang 2

[p. 125]

Anton P. Tsjechow
Loslippig

Natalja Michailowna, een dametje in de bloei van haar jeugd, dàt 's ochtends uit Jalta aan was gekomen, zat aan tafel het middagmaal te gebruiken en was bezig in een onuitputtelijke woordenstroom aan haar man te vertellen, wat de Krim wel allemaal aan heerlijkheden te bieden had. De verheugde echtgenoot keek vertederd naar haar enthousiaste gezichtje, luisterde en stelde af en toe een vraag....

- Maar het heet immers, dat het leven daarginds zo abnormaal duur is? vroeg hij o.a.

- Wat zal ik je zeggen? Ik geloof, dat die verhalen over de duurte daar nogal erg overdreven worden, Paps. De duivel is niet zo verschrikkelijk als hij wordt afgeschilderd. Om een voorbeeld te noemen: Joelja Petrowna en ik hadden ieder een behoorlijke en gezellige kamer voor twintig roebel per dag. Het hangt er allemaal maar van af, jongetje, of je de kunst verstaat te leven. Vanzelfsprekend, als je ergens de bergen in wilt gaan.... zeggen we, de Ai-Petri op.... dan moet je een paard nemen en een gids - nou ja en dat wordt dan natuurlijk wel duur. Verschrikkelijk, wat kost dat een geld, zeg! Maar Wasitsjka, de bergen, die daar zijn! Moet je je eens even voorstellen: hemelhoge bergen, duizendmaal hoger dan onze kerk.... En daarboven mist het, niets dan nevel en nog eens nevel.... En aan zijn voet reusachtige rotsstenen, niets dan stenen en nog eens stenen...... En die pijnbomen.... Ach, ik moet er niet aan denken!

- A propos.... in de tijd, dat je weg was heb ik hier ergens in een tijdschrift een artikel gelezen over die Tartaarse gidsen daarginds.... Wat een walgelijke geschiedenissen! Is dat nu werkelijk zo, dat het zo'n eigenaardig slag mensen is, dat je daar aantreft?

Natalja Michailowna trok haar neusje op en schudde haar hoofd.

- Die gewone Tartaren vallen door niets bijzonders op.... zei ze. Ik heb ze overigens alleen maar uit de verte en heel

...En de schijn der liefde van de Krim...

[p. 126]

vluchtig gezien.... Ik werd door iemand attent op ze gemaakt, maar ik heb ze nauwelijks bekeken. Want, Paps, ik heb altijd een afkeer gehad van al die Tsjerkessen, Grieken.... Moren!....

- Ze beweren anders, dat het verschrikkelijke Don Juans zijn.

- 't Is mogelijk! En natuurlijk heb je altijd van die slechte vrouwen, die....

Natalja Michailowna sprong plotseling op, alsof haar iets verschrikkelijks te binnen was geschoten, een halve minuut staarde ze haar man met ontstelde ogen aan en zei toen, waarbij ze ieder woord langgerekt uitsprak:

- Wasitsjka, ik kan je vertellen, wat voor ze-de-lo-ze wezens daarbij zijn! O, wat een ze-de-lo-ze schepsels! En die komen dan niet uit de heffe des volks, ook niet uit de middenstand, o nee, dat zijn dan vrouwen van adel, van die opgedirkte nuffen! 't Is gewoonweg een schande, ik kon mijn ogen niet geloven! Die dingen vergeet ik tot mijn dood niet. Want, nietwaar, kan een vrouw zichzelf nu zóver vergeten, dat.... ach, Wasitsjka, ik wil er niet eens over spreken! Neem als voorbeeld maar eens mijn vriendin Joelja Petrowna.... Die heeft een engel van een man en twee kinderen.. ze hoort tot de beste kringen, stelt zich altijd als een heilige aan en daar gaat ze me opeens.... kan je je zoiets indenken?.... Alleen, Paps, dat blijft natuurlijk entre nous.... Geef je me je erewoord, dat je er met niemand over zult spreken?

- Nou, dat is ook een idee! Natuurlijk spreek ik daar niet over!

- Je erewoord? Denk eraan! Ik vertrouw je....

Het dametje legde haar vork neer, gaf een geheimzinnige uitdrukking aan haar gezicht en begon te fluisteren:

- Moet je je eens even het volgende voorstellen!.... Die Joelja Petrowna maakte op een keer een tocht de bergen in.... Het was schitterend weer. Zij rijdt vooraan met haar gids naast zich en op korte afstand daarachter kom ik. Nou, zo reden we een kilometer of drie, vier, begrijp je, toen Joelja opeens begon te gillen en met haar handen naar haar borst greep. Haar Tartaar pakte haar om haar middel beet, an-

[p. 127]

ders was ze het zadel uitgerold.... Mijn gids en ik reden op haar toe.... Wat is er aan de hand? Wat is er gebeurd? ‘O, riep ze uit, ik ga dood! Ik voel me zo ellendig! Ik kan niet verder!’ Nou, je kunt je mijn schrik voorstellen! Laten we dan direct naar huis terugkeren! zei ik. - ‘Nee, zei ze, Natalie, ik kan die hele weg niet meer terugrijden! Als ik nog één stap verzet ga ik dood van de pijn! Ik heb hartkrampen!’ En toen vroeg ze en smeekte ze mij en die Soeleiman van mij om in Godsnaam voor haar naar de stad terug te rijden en haar de druppels te brengen, die haar verlichting konden geven.

- Wacht eens even.... ik begrijp je niet helemaal.... mompelde de echtgenoot terwijl hij zich op zijn voorhoofd krabde. Een poosje geleden zei je, dat je die Tartaren alleen maar uit de verte had gezien en nu zit je me over een zekere Soeleiman te vertellen.

- Zie je wel, daar probeer je me nu al weer op een woord te vangen! zei het dametje met een ontevreden gezicht, maar in het geheel niet van haar stuk gebracht. Ik kan die achterdocht van jou niet uitstaan! Dat is niet om uit te houden! Wat stom en idioot!

- Ik probeer je helemaal niet op een woord te vangen, maar waarom niet de waarheid gesproken? Je hebt met die Tartaren een tochtje gemaakt, goed, laat dat zo zijn, gefeliciteerd ermee, maar.... waarom moet je er zo om heen draaien?

- Hm.... je bent gek! wond het dametje zich op. Om op die Soeleiman jaloers te worden! Ik zou wel eens willen weten, hoe jij zonder gids de bergen in zou gaan! Dat zou ik wel eens willen weten! Als je van het leven daarginds geen benul hebt, houd dan liever je mond. Klets dan niet! Zonder gids kun je daar geen stap verzetten.

- Dat zal wel!

- Wil je alsjeblieft die idiote glimlach voor je houden! Ik ben niet de een of andere Joelja, wat denk je wel.... Ik zal haar heus de hand niet boven het hoofd houden, al ben ik.... psss! Al stel ik me niet aan als een heilige, toch heb ik me nooit zo ver laten gaan. Die Soeleiman ging bij mij nooit over de schreef.... O-nee! Mametkoel zat vaak de hele tijd

[p. 128]

bij Joelja, maar ik zei als het elf uur sloeg altijd direct: ‘Soeleiman, mars! Opgekrast!’ En dan pakte dat onnozele Tartaartje van me z'n biezen. Want ik had hem goed onder de duim, Paps.... Iedere keer, als hij begon te sputteren, over geld of iets anders, kreeg-ie van mij te horen: ‘Wa-at? Waat verbeeld je je wel?’ Nou en dan kroop-ie gewoon voor me.... Ha-ha-ha.... Die ogen van hem, weet je, Wasitsjka, waren van het diepste zwart, zo zwart als k-kool en dan dat domme Tartaarse gezichtje van hem, zo iets mals.... Ik had hem goed gedresseerd, hoor! Nou, reken maar!

- Ja, dat zal wel.... mompelde de echtgenoot, die van brood balletjes aan het kneden was.

- Wat een dwaasheid, Wasitsjka! Ik weet heus wel, wat er in je omgaat! Ik weet, wat je denkt.... Maar ik verzeker je, dat hij zelfs tijdens onze wandelingen niet over de schreef ging. Als wij bijvoorbeeld een tochtje naar de bergen gingen maken, of naar de waterval Oetsjan-Soe gingen, zei ik hem aldoor maar: ‘Soeleiman, je moet achter mij aan blijven rijden! Hoor je, wat ik zeg?’ En dan reed hij altijd netjes achter mij aan, die arme stakker.... Zelfs tijdens.... op de meest indrukwekkende plekjes zei ik nog tegen hem: ‘Toch dien je niet te vergeten, dat jij niet meer dan een Tartaar bent, maar ik ben de vrouw van een staatsraad!’ Ha-ha....

Het dametje barstte in lachen uit, toen keek ze snel om zich heen en fluisterde, terwijl ze een verschrikt gezicht trok:

- Maar die Joelja! Ojé, wat die Joelja al niet uitgespookt heeft! Ik kan me begrijpen, Wasitsjka, dat iemand wel eens uit de band wil springen en op z'n verhaal wil komen van de ijdelheid van het wereldse leven. Goed, dat kan je allemaal doen, ga je gang, spring maar eens uit de band.... niemand zal je daarvoor met de nek aanzien, maar als je dat allemaal ernstig op gaat vatten, als je scènes gaat maken, nee, je kunt me vertellen, wat je wilt, maar dan begrijp ik dat niet! Moet je je voorstellen, daar werd ze warempel jaloers op mij! Nou, is dat soms niet idioot? Op een keer kwam die Mametkoel, dat was haar vlam, bij haar, maar ze was niet thuis.... Wel, toen heb ik hem bij mij binnengelaten.... we raakten in een gesprek gewikkeld, nou ja en zo voort, weet je, die lui zijn allervermakelijkst! En op die manier ging de avond

[p. 129]

ongemerkt voorbij.... Plotseling kwam Joelja de kamer in vliegen.... ze begon tegen mij, toen tegen Mametkoel uit te varen.... en maakte ons een scène, bah! Nee, zoiets kan ik niet begrijpen, Wasitsjka....

Wasitsjka gromde iets, trok een lelijk gezicht en begon door de kamer heen en weer te lopen.

- Jullie hebben daar wel de bloemetjes buitengezet, moet ik zeggen! bromde hij met een verachtelijke glimlach.

- Nee, maar dat is nu weer allerdwaast! riep Natalja Michailowna op haar teentjes getrapt uit. Ik weet heus wel, waar je op zinspeelt! Altijd en eeuwig heb jij van die gemene insinuaties. Ik denk er niet aan je verder ook nog maar iets te vertellen. Ik denk er niet aan!

Het dametje trok een pruillipje en sprak verder geen woord meer.

Nederlands van Charles B. Timmer

Dit verhaal verschijnt binnenkort in het tweede deel van Tsjechow's Verzameld Werk bij G.A. van Oorschot, Amsterdam.