Maatstaf. Jaargang 1

[p. 548]

Guillaume van der Graft
[Gedichten]

Vogels en vissen

Ik zat in de bioscoop
en keek naar een film van Parijs
1900.
De tijd werd spotgoedkoop
en de mensen leken niet wijs,
ik zag verwonderd
hoe men zich repte als vogels
op glad ijs -
de vrouwen het staartje omhoog,
de mannen de snavel omlaag,
- het navelstaartje,

het snavelbaardje -

Wit waren de mensen en zwart
en met een veel vloeibaarder hart
dan wij die hard zijn en grijs.
Maar wij daarentegen,
wij bewegen
ons vloeiend als vissen van celluloid
zonder vleugelbeginsel
en zonder dracht van poten.
En ik bedacht:
ik ben zelf onverwachts
onder het ijs geschoten
van dit bevroren paradijs
waar men lacht om Parijs
1900.

Maar als ik weer opduik
en kom uit het wak van de Uitkijk
en sta op de Prinsengracht

[p. 549]

 

onder de bomen,

 

dan kan ik mij niet vergissen:

 

vogels en vissen

 

werden geschapen op één dag

 

en overmorgen zullen de mensen komen.

[p. 550]

Klein duimpje

's Morgens na het ontbijt
onrust en veel ijsberen,
het huis de rug toekeren,
strooien met tijd.

Later, als men niet vindt
wat men terug wil zoeken,
op de vogels vloeken
met hun vleugels van wind.

's Middags, wanneer het stil
is geworden, de vogels
nu voorgoed gevlogen,
weten wat men niet wil.

En dan - louter uit spijt -
nesten uithalen,
definitief verdwalen
in tweestrijd.

's Avonds afgaan op licht.
Zonder erg belanden
in de behaarde handen
van de nacht

en dan moet men maken
dat men ontkomt
in de zevenmijlslaarzen
van de droom.

[p. 551]

De kanarie

De vogel in de rieten kooi
bezong het licht als goed en mooi.
Het duister lag hem minder goed,
hij had zo weinig bloed.

Veren had hij, niet van gewicht,
een keel in plaats van een gezicht,
een snavel en een eigeleider
en op zijn rug een vleugelspreider.

De wereld is een wijzerplaat,
zong hij, waarop het licht rondgaat.
Een dag is maar een uur, zong hij,
de spijlen hielpen hem daarbij.

Maar 's avonds als het donker wordt
valt er een schaduw in zijn strot;
de stilte wordt voortdurend breder
en zet zich dreigend naast hem neder.

Hij schrompelt in zoals de maan,
straks kan hij zelfs de kooi uitgaan
Hij doet het niet. Hij steekt zijn lied
diep in het dons van zijn verdriet.

[p. 552]

Nachtwater

's Avonds ging hij op pad. Hij ging
fluitende door de schemering
omdat de lucht veranderd was
in iets dat lichter is dan gas.

De bomen stonden naast elkaar
als hengelaar naast hengelaar
langs de waterkant van de straat,
de huizen stonden in beraad.

En langzaam steeg de maan omhoog
als een geestelijk vissenoog
en toen dat in de hemel steeg
liep hij huiverend voort en zweeg,

want zelfs al zou het boomlatijn
voor hem niet ontoegank'lijk zijn,
het was alsof alles rondom
verdronken was en voortaan stom

en hij veroordeeld, hij alleen,
woorden te spreken en het scheen
alsof bij elk woord dat hij sprak
water onhoudbaar binnenbrak.