Lutherse Bijbel (1648)

Het ix. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Verhaelt den Apostel sommige Levitische voor-beelden. II. Verklaert hy, hoe de selve in Christo zijn vervult geworden.

I.1

HEt eerste hadde oock wel sijne Rechten ende Godts-diensten, ende uyterlijcke heyligheyt.

2

Want daer was op-gerecht het voorste deel der Hutte, ⁺ daer was in de Kandelaer, ende de Tafel, ende de Toon-brooden; ende dese heet de Heylige.

+ Exod. 25.23, 32. cap. 40,4. Lev. 24.5, 8.

3

Maer achter den tweeden voor-hangh was de Hutte, ⁺ die daer heet de Aller-heylighste.

+ Exod. 26,33.

4

Die hadde het gouden Wieroock-vat, ⁺ ende ^* de Arke des Testaments, al-om met gout over-togen, in welcke was de gouden ⁺ kruycke, die het Hemels-broot hadde, ende ⁺⁺ de Roede Aarons, die gebloeyt hadde, ende de ^/ Tafelen des Testaments.

+ Exod. 30,1. cap. 37,25. cap. 39,38. cap. 40,26.

* Exod. 25,10. cap. 37,1.

+ Exod. 16.33, 34.

++ Lev. 17,10.

/ Exod. 25,21. cap. 40,20. Deut. 10,2. 1 Reg. 8,9. 2 Paral. 5,10.

5

Maer daer boven over waren de ^* Cherubim der heerlijckheyt, die over-schaduwden den Genaden-stoel: van welcke nu niet besonder te seggen en is.

* 1 Sam. 4,21.

6

Doe nu sulcx alsoo toe-bereydt was, so gingen de Priesters altijt in de voorste Hutte, ende vol-brachten den Godts-dienst.

7

Maer in de tweede ginck slechts een-mael in ’t jaer alleen de Hooge-priester, ⁺ niet sonder bloet, dat hy offerde voor sijne eygen ende des volcx on-wetenheyt.

+ Lev. 16.2, 17.

8

Waer-mede de heylige Geest beduydde, dat de wegh ter heyligheyt noch niet geopenbaert en was, soo lange als de eerste Hutte noch stont:

9

Welcke moeste ter selver tijt een voor-beelt zijn, ⁺ in welcke gaven ende offerhanden geoffert wierden, ende en konden niet vol-komen maken nae de conscientie den genen, die daer Godts-dienst doet,

+ Ebr. 5,1.

10

Alleen met spijse ende dranck, ende menigerley doopingen, ende uyterlijcke heyligheyt, die tot op den tijt der beteringe zijn op-geleyt.

II.11

☜MAer ^{❧ *} Christus is gekomen, dat Hy zy een Hooge-priester der toe-komende goederen, door een grooter ende vol-komender Hutte, die niet met de hant gemaeckt en is, dat is, die alsoo niet gebouwt en is;

❧ Epistel op den 3 Sondagh in de Vasten, genoemt Judica.

* Ebr. 8,2.

12

Oock niet door der bocken ofte kalveren bloet: ⁺ maer Hy is door sijn eygen bloet een-mael in het Heylige in-gegaen, ende heeft een eeuwige verlossinge gevonden.

+ 1 Pet. 3,18. Ebr. 7,27. cap. 9,28.

[fol. 118v]

13

Want is ’t dat der ossen ende der bocken bloet, ⁺ ende ^* de assche van de koe besprengt, ⁺ de on-reynen heyligt tot de lichamelijcke reynigheyt:

+ Lev. 9,2. cap. 16.14, 15.

* Num. 19,2.

+ Lev. 16,16. Num. 19,12.

14

Hoe veel te meer sal het bloet Christi, ⁺ die Hem selven on-bevleckt door den heyligen Geest Gode geoffert heeft, onse conscientien reynigen van de doode wercken, ⁺ om te dienen den levendigen Gode☞?

+ 1 Pet. 1,19. Apoc. 1,5.

+ Ebr. 6,1.

15

Ende daerom is Hy oock een Middelaer des nieuwen Testaments: op dat door den doot, die geschiedt is ter verlossinge van de over-tredingen (die onder het eerste Testament waren) de gene die geroepen zijn, de beloofde eeuwige erffenisse ontfangen souden☙.

16

Want waer een Testament is, daer moet de doot geschieden des genen, die het Testament maeckt:

17

Want een Testament wort vast door den doot; anders en heeft het noch geene kracht, wanneer die noch leeft, die’t gemaeckt heeft.

18

Waerom oock het eerste niet sonder bloet gesticht en wiert.

19

Want als Moses uyt-gesproken hadde van alle geboden, ⁺ nae de Wet, tot alle het volck, so nam hy der kalveren ende der bocken bloet, met water ende purperen wolle, ende ysop, ende besprengde het Boeck, ende alle het volck,

+ Exod. 24.3, etc.

20

☜Ende sprack: Dat is het bloet des Testaments, dat Godt u geboden heeft☞.

21

Ende de Hutte, ⁺ ende alle de gereetschap des Godts-dienstes, besprengde hy des-selven gelijcken met bloet.

+ Lev. 8.15, 30.

22

Ende alle dinck wiert by-nae met bloet gereyniget nae de Wet: ⁺ ende ☜sonder bloet-vergietinge en geschiedt geene vergevinge☞.

+ Lev. 17,11.

23

So moesten nu de voor-beelden der hemelsche dingen met alsulcken gereynigt worden: maer de Hemelsche selve moeten betere offerhanden hebben, dan gene waren.

24

Want ☜Christus en is niet in-gegaen in het Heylige, dat met handen gemaeckt is (’t welck is een tegen-beeldt der op-rechter) maer in den Hemel selve, om nu te verschijnen voor het aengesicht Godts voor ons☞.

25

Oock niet, op dat Hy Hem selven dick-wils soude offeren, gelijck als de Hooge-priester alle jaer in ’t Heylige gaet, ⁺ met vreemden bloede:

+ Lev. 16.14, 15.

26

Anders hadde Hy dickwils moeten lijden, van ’t begin der Werelt af. ⁺ Maer nu aen ’t eynde der Werelt is Hy een-mael verschenen door sijne eygen offerhande, om de sonde te niete te doen.

+ 1 Cor. 10,11. 1 Pet. 4,7. 1 Joh. 2,18.

27

Ende ☜gelijck den Menschen is geset, ⁺ een-mael te sterven, ende daer nae het oordeel:

+ Iob. 30,23. Sir. 14,18.

28

Alsoo is Christus een-mael geoffert, ⁺ om veler sonden wegh te nemen: maer ten anderen-mael sal Hy sonder sonde verschijnen den genen, die op Hem wachten ter saligheyt☞.

+ Rom. 6,10. 1 Pet. 3,18.