Lutherse Bijbel (1648)

Het vij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Antwoordt Paulus op sommige vragen, rakende den houwelijcken staet. II. Handelt hy oock van den maegdelijcken ende weduwelijcken staet.

1.1

"DAer ghy my nu af geschreven hebt, [antwoorde ick:] Het is den Mensche goet, dat hy geen wijf aen en rake.

2

Maer ☜om der hoererye wille hebbe een yegelijck sijn eygen wijf, ende een yegelijcke hebbe haren eygenen man☞.

3

De man geve den wijve de schuldige vrientschap: ⁺ des-selven gelijcken het wijf den man.

+ 1 Petr. 3,7.

4

Het wijf en is haers lichaems niet machtigh, maer de man: des-selven gelijcken de man en is sijns lichaems niet machtigh, maer het wijf.

5

D’ een en ontrecke hem selven den anderen niet, ’t en zy dan uyt beyder bewilliginge eenen tijt lanck, op dat ghy u tot vasten ende bidden meugt verledigen: ende komet weder te samen; ⁺ op dat u de Satan niet en versoecke, om uwer onkuyscheyt wille.

+ Joël 2,16.

6

Maer sulcx segge ick uyt toe-latinge, ende niet uyt gebodt.

7

Want ick wilde liever, dat alle Menschen waren, als ick ben: maer een yegelijck heeft sijn eygene gave van Godt, d’een aldus, d’ ander alsoo.

II.8

ICk segge wel den ongetrouwden ende weduwen: Het is haer goet, is’t dat sy oock blijven als ick.

9

Maer is’t dat sy haer niet en onthouden, so laetse trouwen. Het is beter te trouwen, dan brant te lijden.

10

Maer den getrouwden gebiede, niet ick, ⁺ maer de Heere: dat het wijf niet en scheyde van den man;

+ Matth. 5,31. cap. 19.6, 9. Marc. 10,11. Luc. 16,18.

11

(Ende is’t dat sy scheydt, dat sy ongetrouwt blijve, oft met den man ^a versoene:) ende dat de man het wijf niet en verlate.

a Versoene) Geene oorsake scheydt man ende wijf, behalven over-spel Matth. 19,9. daerom in de andere toornige dingen, moeten sy oft eens worden, ofte ongetrouwt blijven, indien sy daer-over scheyden.

12

Maer den anderen segge ick, niet de Heere: Is’t dat een Broeder een ongeloovigh wijf heeft, ende het belieft haer by hem te woonen, die en scheyde niet van haer.

13

Ende is’t dat een wijf eenen ongeloovigen man heeft, ende het belieft hem by haer te woonen, die en scheyde niet van hem.

14

Want de ongeloovige man is geheyligt door het wijf; ende het ongeloovigh wijf wort ^b geheyligt door den man: anders waren uwe kinderen onreyn; maer nu zijn sy heyligh.

b Geheyligt) Gelijck als den reynen alles reyn is, Titum 1,15. Alsoo is eenen Christen een On-christelijck echt-genoot oock reyn, dat hy sonder sonde by haer zijn magh: ende de kinderen en zijn niet te verwerpen, als onreyne, die hy niet en soude noch moghte lijden: want het houwelijck, ende de sorge voor de kinderen blijft recht, het zy Heydensch ofte Christelijck.

15

Maer is’t dat de ongeloovige scheydt, so laet hem scheyden: de Broeder ofte de Suster en is niet gehouden in sulcke [gevallen:] maer in vrede heeft ons Godt geroepen.

16

Ende wat weet ghy, ghy wijf, of ghy den man sult saligh maken? Ofte ghy man, wat weet ghy, of ghy het wijf sult saligh maken?

17

Dock gelijck Godt eenen yegelijcken heeft uyt-gedeelt. Een yegelijck, gelijck hem de Heere geroepen heeft, alsoo wandele hy. Ende also ordineere ick ’t in alle Gemeynten.

18

Is yemant besneden geroepen, die en neme geen voor-huyt aen: is yemant geroepen in de ^c voor-huyt, die en late hem niet besnijden.

c Voor-huyt) dat is, niemant en dringe daer op, dat de voor-huyt oft de Besnijdinge van noode zy; maer laetse beyde sonder noot ende vry zijn yeder-man.

19

^* ☜De Besnijdinge en is niets, ende de voor-huyt en is niets; maer de geboden Godts houden.

* Gal. 5,6. cap. 6,15.

20

⁺ Een yegelijck blijve in die beroepinge, daer hy in geroepen is☞.

+ Eph. 4,1.

21

Zijt ghy een knecht geroepen, so en bekommert u niet: doch kont ghy vry worden, so gebruyckt dat veel liever.

22

Want wie een knecht geroepen is in den Heere, die is een vry-gelaten des Heeren. Des-selven gelijcken, wie een vrye geroepen is, die is een knecht Christi.

23

☜Ghy zijt dier gekocht; ⁺ en wordet niet der Menschen knechten☞.

+ 1 Cor. 6,20. 2 Cor. 11,20. Gal. 2,4. 1 Petr. 1,18.

24

Een yegelijck, [lieve] Broeders, waer hy in geroepen is, daer blijve hy in by Godt.

25

Van de maegden nu, en hebbe ick geen gebodt des Heeren: maer ick segge mijne meyninge, als ick barmhertigheyt verkregen hebbe van den Heere, getrouw te zijn.

26

So meyne ick nu sulcx goet te zijn, om des tegenwoordigen noots wille, ⁺ Dattet den Menschen goet is, alsoo te zijn.

+ Jer. 16,2.

27

Zijt ghy aen een wijf gebonden, so en soeckt niet los te worden: maer zijt ghy los van den wijve, so en soeckt geen wijf.

28

Maer is ’t dat ghy trouwt, ghy en sondigt niet: ende is ’t dat een maegt trouwt, sy en sondigt niet: doch sullen sulcke lichamelijcke droeffenisse hebben. Maer ick soude u geerne verschoonen.

29

☜Maer dat segge ick, [lieve] Broeders, de tijt is kort. Voorts [is dat de meyninge,] die daer wijven hebben, dat sy sullen sijn, als en hadden sy geene:

30

Ende die daer weenen, als en weenden zy niet: ende die haer verblijden, als en verblijden sy haer niet: ende die daer koopen, als en besaten sy ’t niet:

31

Ende die dese Werelt gebruycken,

[fol. 84r]

dat sy deselve niet en mis-bruycken: ⁺ want het wesen deser Werelt vergaet☞.

+ 1 Joh. 2,27.

32

Maer ick wilde, dat ghy sonder sorge waert. Wie on-getrouwt is, die sorgt wat den Heere toe-behoort, hoe hy den Heere behage.

33

Maer wie trouwt, die sorgt wat de Werelt toe-behoort, hoe hy den wijve behage.

34

Daer is een onder-scheyt tusschen een wijf, ende een maget. Die niet en trouwt, die sorgt wat den Heere toe-behoort, dat sy heyligh zy, beyde aen ’t lichaem ende oock aen den geest: maer die trouwt, die sorgt wat de Werelt toe-behoort, ho sy den man behage.

35

Maer sulcx segge ick tot uw’ ^d profijt: niet dat ick u eenen ^e strick aen den hals werpe; maer daer toe, dattet u wel verciert, ende ghy gestadelijck ende onverhindert den Heere dienen meugt.

d Profijt) Dat ghy hier-inne verkiest, wat u het beste is.

e Strick) Paulus en wil niemant het houwelijck verbieden, gelijck nu door de wetten ende geloften geschiedt by de Papen, Moniken ende bagijnen.

36

Maer is’t dat yemant hem laet duncken, dattet sich niet en wil schicken met sijne maget, dewijle sy even wel manbaer is, ende dattet niet anders zijn en wil: so doe hy wat hy wil: hy en sondigt niet: hy latese trouwen.

37

Maer wanneer yemant vast voor hem neemt, dewijl hy on-gedwongen is, ende sijnen ^f vryen wille heeft, ende besluyt sulcx in sijn herte, sijne maegt alsoo te laten blijven, die doet wel.

f Vryen wille) dat is, dat sy daer in bewillige: hy is ongedwongen, want Godts gebodt en dwingt hem daer niet toe.

38

Eyndelijck, wiese ten houwelijck uyt geeft, die doet wel: maer wiese ten houwelijck niet uyt en geeft, die doet ^g beter.

g Beter) Niet dat hy voor Godt daer mede hooger worde, voor den welcken alleen het geloove verheft; maer gelijck hy daer boven seyt, dat hy ’t gene dat Godts is, beter waer-nemen kan in dit leven.

39

^* Een wijf is gebonden aen de Wet, soo lange als haer man leeft: maer is ’t dat haer man ontslaept, so is sy vry om te trouwen, wien sy wil; allen dattet in den Heere geschiede.

* Rom. 7,2.

40

Maer saliger is sy, is’t dat sy alsoo blijft, nae mijne meyninge. ⁺ Ende ick houde, dat ick den Geest Godts oock hebbe.

+ 1 Thess. 4,8.