Lutherse Bijbel (1648)

Het viij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Wort verklaert, dat de Rechtveerdigh-makinge ende Heyligh-makinge on-op-losselijck met malkanderen vereenigt zijn. II. Worden de Christenen tot de Heyligh-makinge vermaent. III. Worden de kinderen Godts getroostet tegen haer veelvuldigh kruys in dese Werelt.

I.1

☜SO en isser nu niet ^a verdoemlijcx aen de gene, die in Christo Iesu zijn; die niet nae den vleesche en wandelen, maer nae den Geest.

a Verdoemlijcx) Of schoon de sonde in den vleesche noch woedet, so en verdoemt sy doch niet; daerom dat de Geest rechtveerdigh is, ende daer tegen strijdt. Waer deselve niet en is, daer wort de Wet door ’t vleesch gekrenckt ende over-treden; so dattet onmogelijck is, dat de Wet den mensche helpen soude, dan alleen ter sonde ende doot: daerom sondt Godt sijnen soon, ende loedt op Hem onse Sonde, ende holp ons alsoo de Wet vervullen door sijnen Geest.

2

Want de Wet des Geests, die daer levendigh maeckt in Christo Iesu, heeft my vry gemaeckt van de Wet der sonde ende des doots.

3

Want dat der Wet onmogelick was (nademael sy door het vleesch gekrenckt wiert) dat dede Godt, ende sondt sijnen Soon in de gedaente des sondigen vleesches, ende verdoemde de sonde in ’t vleesch door de sonde:

4

Op dat de gerechtigheyt van de Wet ge-eyscht, in ons vervult wierde, wy die nu niet nae den vleesche en wandelen, maer nae den Geest☞.

5

Want die daer vleeschelijck zijn, die zijn vleeschelijck gesint: maer die geestelijck zijn, die zijn geestelijck gesint.

6

Maer ^b vleeschelijck gesint zijn, is de doot; ende geestelijck gesint zijn, is het leven ende vrede.

b Vleeschelijck gesint zijn is, dat men niet nae Godt en vraegt, oft Hem niet acht, ende daer van niet en verstaet.

7

☜Want vleeschelijck gesint zijn, is eene vyantschap tegen Godt: nademael het der Wet Godts niet onderdanigh en is; want het en vermagh ’t oock niet.

8

Ende die vleeschelijck zijn, en mogen Gode niet behagen☞.

9

Doch ghy en zijt niet vleeschelijck, maer geestelijck; so anders Godts Geest in u woont: maer wie Christi Geest niet en heeft, die en is niet sijn.

10

Maer is ’t dat Christus in u is, so is het lichaem wel doot, om der sonde wille: maer de Geest is het leven, om der gerechtigheyt wille.

11

Is ’t dat nu de Geest des genen, die Iesum van den dooden op-geweckt heeft, in u woont; so sal oock de selve, die Christum van den dooden op-geweckt heeft, u-we sterflijcke lichamen levendigh maken, om des wille, dat sijn Geest in u woont.

II.12

☜SO zijn wy nu, lieve Broeders, ^❧ schuldenaers, niet den vleesche, dat wy nae den vleesche souden leven.

❧ Epistel op den 8 Son-dagh nae der H. Drievuldigheyt.

13

Want is ’t dat ghy nae den vleesche leeft, so sult ghy moeten sterven: maer is ’t dat ghy door den Geest des vleesches werckingen doodet, so sult ghy leven.

14

Want die de Geest Godts drijft, die zijn Godts kinderen.

15

Want ghy en hebt geenen knechtlijcken geest ontfangen, dat ghy wederom vreesen moest; maer ghy hebt eenen kintlijcken Geest ontfangen, ⁺ door welcken wy roepen: Abba, [lieve] Vader!

+ Gal. 4,6. Marc. 14,36.

16

Deselve Geest geeft onsen geest getuygenisse, dat wy Godts kinderen zijn.

17

Zijn wy dan kinderen, so zijn wy oock erf-genamen; te weten, Godts erf-genamen, ⁺ ende mede-erfgenamen Christi: is’t dat wy anders mede lijden, op dat wy oock mede tot de heerlijckheyt verheven worden☙.

+ 1 Tim. 2.5, 11.

III.18

^❧ WAnt ick houde ’t daer-voor, dat deses tijts lijden der heerlickheyt niet weerdigh en is, die aen ons sal geopenbaert worden☞.

❧ Epistel op den 4 Son-dagh nae der H. Drievuldigheyt.

19

Want het angstelijcke beyden der creature wacht op de openbaringe der kinderen Godts.

20

Nademael de creature onder-worpen is der ydelheyt, sonder haren wille; maer om diens wille, die haer onder-worpen heeft op hope.

21

Want oock de creature vry worden sal van den dienst des verganckelijcken wesens, tot de heerlijcke vryheyt der kinderen Godts.

22

Want wy weten, dat alle creature met ons sucht, ende ^c is beangst tot noch toe.

c Is beangst) Gelijckerwijs eene vrouwe in barens-nooden.

23

Ende niet alleen sy, maer oock wy selve, wy die daer hebben des Geestes eerstelingen, suchten oock by ons selven nae de kintschap, ⁺ ende wachten op onses lichaems verlossinge☙.

+ 2 Cor. 5,2.

24

Want ☜wy zijn wel saligh, doch in de hope; maer de hope die men siet, en is geene hope: want hoe kan men dat hopen, dat men siet?

25

Maer in-dien wy dat hopen, dat wy niet en sien, so verwachten wy’t door verduldigheyt.

26

Des-selven gelijcken oock de Geest helpt onse swackheyt op: want wy en weten niet wat wy bidden sullen, als ’t behoort; maer de Geest selve bidt voor ons [op ’t beste] met on-uyt-sprekelijcke suchten☞.

27

Ende die de herten onder-soeckt, die weet wat des Geestes sin is: want Hy bidt voor de Heyligen, nae het geene dat Godt behaegt:

28

^❧ Ende ☜wy weten, dat den genen die Godt lief hebben, alle dingen ten besten dienen; die nae ’t voor-nemen geroepen zijn.

❧ Epistel op S. Jacobs dagh.

[fol. 77v]

29

Want die Hy te voren voor-sien heeft, die heeft Hy oock verordineert, dat sy gelijck-formigh zijn souden den even-beelde sijn’s Soons: op dat deselve de eerst-geboren zy onder vele Broederen.

30

Ende die Hy verordineert heeft, die heeft Hy oock geroepen: ende die Hy geroepen heeft, die heeft Hy oock rechtveerdigh gemaeckt: ende die Hy rechtveerdigh gemaeckt heeft, die heeft Hy oock heerlijck gemaeckt.

31

Wat willen wy dan hier toe seggen: Is Godt voor ons, wie kan tegen ons zijn?

32

Die oock sijnen eygenen Soon niet en heeft gespaert, ⁺ maer heeft Hem voor ons allen over-gegeven: hoe en soude Hy ons met Hem niet alle dingen schencken?

+ Rom. 4,25.

33

Wie wil de uyt-verkorene Godts beschuldigen? Godt is [hier,] die daer rechtveerdigh maeckt.

34

Wie wil verdoemen? ⁺ Christus is [hier,] die gestorven is; ja veel meer, die oock op-geweckt is, die daer is ter rechter-hant Godts, ende bidt voor ons.

+ Ebr. 7,25. cap. 9,24. 1 Ioh. 2,3.

35

Wie wil ons scheyden van de liefde Godts? Droeffenisse, oft angst? ofte vervolginge? ofte honger? ofte naecktheyt? ofte gevaer? ofte sweert?

36

Alsser geschreven staet: ⁺ Om uwent wille worden wy gedoodt den gantschen dagh; wy zijn geachtet voor slachtschapen.

+ Psal. 44,23.

37

Maer in desen allen over-winnen wy wijt, om Diens wille, die ons lief gehadt heeft.

38

Want ick ben gewis, dat noch doot noch leven, noch Engelen noch Vorstendommen, noch gewelt, noch het tegen-woordige, noch het toe-komende,

39

Noch het hooge noch het diepe, noch geen andere creature, ons scheyden en kan van de liefde Godts, die daer is in Christo Iesu onsen Heere☞☙.