Lutherse Bijbel (1648)

Het xv. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Het Concilium der Apostelen, waer-op gehandelt is geworden van de besnijdenisse, ende de rechtveerdigh-makinge des Menschen voor Godt. II. Paulus ende Barnabas worden om Johannis Marci wille on-eens.

I.1

ENde sommige quamen af van Iudea, ende leerden de Broeders: ’t En zy dat ghy u besnijden laet nae de wijse Mosis, ⁺ so en kont ghy niet saligh worden:

+ Gal. 5,2.

2

Doeder nu een op-roer op-stont, ende Paulus ende Barnabas geen kleynen twist met haer en hadden, ordineerden sy, dat Paulus ende Barnabas, ende sommige andere uyt haer, ⁺ op-trecken souden nae Ierusalem tot de Apostelen ende Outsten, om deser vragen wille.

+ Gal. 2,1.

3

Ende sy wierden van de Gemeynte geleydt, ende trocken door Phenicien ende Samarien, ende vertelden de bekeeringe der Heydenen, ende maeckten groote vreugde allen Broederen.

4

Ende doe sy quamen te Ierusalem, ⁺ wierden sy ontfangen van de Gemeynte, ende van de Apostelen, ende van de Outsten: ende sy verkondigden, hoe veel Godt met haer gedaen hadde.

+ Act. 14,23.

5

Doe stonden sommige van de Secte der Phariseën op, die geloovigh waren geworden, ende spraken: Men moet haer besnijden, ende gebieden te houden de Wet Mosis.

6

Maer de Apostelen en de Outsten quamen te samen, om dese reden te besien.

7

Doe men nu lange getwist hadde, stont Petrus op, ende sprack tot haer: Ghy mannen lieve Broeders, ghy weet, dat Godt lange voor desen tijt onder ons verkoren heeft, ⁺ dat door mijnen mont de Heydenen het Woort des Euangeliums souden hooren, ende gelooven.

+ Act. 10,20. cap. 11,12.

8

Ende Godt de Kenner der herten getuygde over haer, ende gaf haer den heyligen Geest, gelijck als oock ons. ⁺

+ Act. 10,44.

9

Ende en maeckte ^a geen onder-scheyt tusschen ons ende haer, ende ☜reynigde hare herten door het geloove.

a Geen onderscheyt) dat heet sonder de wet ende verdiensten saligh worden.

10

Wat versoeckt ghy dan nu Godt met op-legginge des jocx op der Iongeren halsen; ’t welck noch onse vaders, ⁺ noch wy en hebben konnen dragen?

+ Matth. 23,4.

11

Maer wy gelooven, ⁺ door de genade des Heeren Iesu Christi saligh te worden, gelijckerwijs als oock sy☞.

+ Eph. 2,8. Tit. 3,4.

12

Doe sweegh de gantsche menighte stil, ende hoorden nae Paulum ende Barnabam, die daer vertelden, hoe groote teeckenen ende wonderen Godt door haer gedaen hadde onder de ^b Heydenen.

b Heydenen) die doch onbesneden ende sonder de Wet waren.

13

Daer na als sy stil swegen, antwoordde Iacobus, ende sprack: Ghy mannen lieve Broeders, hoort my:

14

Simon heeft vertelt, ⁺ hoe Godt eerst heeft besocht ende aen-genomen een volck uyt de Heydenen, tot sijnen Naem.

+ Act. 10,35.

15

Ende daer stemmen der Propheten redenen mede over een; gelijck geschreven staet:

[fol. 65r]

16

☜Daer na wil Ick weder komen, ⁺ ende wil weder bouwen de hutte Davids, die vervallen is; ende hare scheuren wil Ick weder bouwen, ende wilse op-richten:

+ Amos 9.11, 12.

17

Op dat, so watter over-gebleven is van Menschen, nae den Heere vrage; daer toe alle Heydenen, over welcke mijn ^c Naem genoemt is: spreeckt de Heere, die dat altemael doet.

c Naem) dat is, die met mijnen Name genoemt worden, als een volck Godts, eene Gemeynte Christi, een Dienaer des Heeren.

18

Gode zijn alle sijne wercken bekent van de Werelt aen☞.

19

Daerom besluyt ick, dat men den genen, die uyt de Heydenen tot Godt haer bekeeren, geene onrust en make:

20

☜Maer dat men haer schrijve, ⁺ dat sy haer onthouden van de on-reynigheyt der Afgoden, ende van hoererye, ende van het verstickte, ⁺ ende van ’t bloet ☞.

+ 1 Cor. 8,1. cap. 10,20.

+ Gen. 9,4. Lev. 17,14.

21

Want Moses heeft van lange tijden af in alle steden, die hem prediken, ende wort op alle Sabbath-dagen in de Scholen gelesen.

22

Ende het dochte den Apostelen ende Outsten, met de gantsche Gemeynte, goet te zijn, mannen uyt haer te verkiesen, ende te senden nae Antiochien, met Paulo ende Barnaba, namelijck, Iudam met den toe-name Barsabas, ende Silan; welcke mannen Leeraers waren onder de Broederen.

23

Ende sy gaven schrijvens in hare hant alsoo: Wy de Apostelen ende Outsten ende Broederen, wenschen heyl den Broederen uyt de Heydenen, die in Antiochien ende Syrien ende Cilicien zijn.

24

Dewijle wy gehoort hebben, ⁺ dat sommige van de onse zijn uyt-gegaen, ende hebben u met leeren verwerret, ende uwe zielen wanckelbaer gemaeckt, ende seggen, Ghy soudt u laten besnijden, ende de Wet houden: welcken wy niets bevolen en hebben.

+ Merckt, dat de H. Geest de Werck- ende Wet-leeraers niet en sendt; maer noemtse verwerders ende bedroevers der Christenen.

25

So heeft het ons een-drachtelijck vergadert zijnde goet gedocht, mannen te verkiesen, ende tot u te senden, met onse liefste Barnaba ende Paulo;

26

Welcke Menschen hare zielen over-gegeven hebben voor den Name onses Heeren Iesu Christi. ⁺

+ Act. 13,50. cap. 14,19.

27

So hebben wy gesonden Iudam ende Silan, welcke oock met woorden dat selve verkondigen sullen.

28

Want het behaegt den heyligen Geest ende ons, u geene beswaringe meer op te leggen, dan alleen dese nootsakelijcke stucken:

29

Dat ghy u onthoudet van der Afgoden offer, ende van ’t bloedt, ende van het verstickte, ende van hoererye; van welcke is ’t dat ghy u onthoudet, so doet ghy recht. Vaert wel!

30

Doe dese wegh gesonden waren, quamen sy tot Antiochien, ende vergaderden de menighte, ende leverden den brief over.

31

Doe sy dien lasen, wierden sy blijde van den ^d troost.

d Troost) van de Wet vrij te zijn.

32

Iudas nu ende Silas, die oock Propheten waren, vermaenden de Broederen met vele redenen, ende stercktense.

33

Ende doe sy [daer] eenen tijt lanck vertoefden, wierden sy van de Broederen met vrede weder wegh-gesonden tot de Apostelen.

34

Maer het dochte Sila goet, dat hy daer bleve.

II.35

PAulus nu ende Barnabas onthielden haer te Antiochien, leerden ende predickten des Heeren Woort, met vele andere.

36

Maer nae sommige dagen sprack Paulus tot Barnabam: Laet ons wederom trecken, ende onse Broederen besoecken door alle steden, in welcke wy des Heeren Woort verkondigt hebben, hoe sy haer houden.

37

Ende Barnabas gaf den raet, dat sy Iohannem, met den toe-name Marcus, ⁺ met haer nemen souden.

+ Act. 12.12, 25. Col. 4,10. 2 Tim. 4,11. Philem. v. 24.

38

Maer Paulus achtede het billick, dat sy eenen sulcken niet met haer nemen en souden, die van haer geweken was in Pamphylien, ende en was met haer niet getrocken tot dat werck.

39

Ende sy quamen heftigh aen malkanderen, alsoo dat sy van malkanderen trocken, ende Barnabas tot hem nam Marcum, ende scheepte in Cypren.

40

Maer Paulus verkoos Silan, ende trock henen, der genade Godts bevolen zijnde van de Broederen.

41

Ende hy trock door Syrien ende Cilicien, ende sterckte de Gemeynten.