Lutherse Bijbel (1648)

Het x. Capittel.

Begrijpt de handelinge Petri met Cornelio, in drie deelen: I. De gelegentheyt daer toe. II. Petri gespreck met Cornelio, ende sijne predicatie in desselven huys. III. De werckinge van soodanige predicatie.

I.1

ENde daer was een man te Cesarien, met name ^a Cornelius, een Hooft-man van de schare, die daer heet de Italiaansche:

a Siet, dese Cornelius is een Heyden, ende onbesneden, ende sonder de Wet; ende heeft nochtans des toe-komenden Christi geloove, dat hem leert goede wercken doen, of hy wel een krijgs-man is. Ende wort verlicht tot het geloove des verschenen Christi.

2

Godt-salich ende Godt-vreesende, met sijnen gantschen huyse, ende gaf den volcke vele aelmoessen, ende badt al-tijt tot Godt.

3

Die sagh in een gesichte openbaerlijcken, ontrent de negenste uyre des daegs, eenen Engel Godis tot hem ingaen, die sprack tot hem: Corneli.

4

Ende hy sagh hem aen, verschrickte,

[fol. 62r]

ende sprack: Heere, wat is’t? Ende hy sprack tot hem: Uwe gebeden ende uwe aelmoessen zijn op-gekomen in de gedachtenisse voor Godt.

5

Ende nu sendt mannen nae Ioppe, ende laet roepen Simon, met den toe-name Petrus:

6

Die daer is ter herberge by eenen leer-touwer Simon, ⁺ wiens huys aen de Zee leyt; die sal u seggen, wat ghy doen sult.

+ Act. 9,43.

7

Ende doe de Engel, die met Cornelio sprack, wegh-gegaen was, riep hy twee van sijne huys-knechten, ende eenen Godt-vreesenden krijgs-knecht van de gene die op hem pasten:

8

Ende vertelde ’t haer altemael, ende sondtse nae Ioppe.

9

Des anderen daegs, doe dese op den wegh waren, ende nae by de stadt quamen, klam Petrus op den solder om te bidden, ontrent de seste uyre.

10

Ende als hy hongerigh wiert, wilde hy ontbijten. Ende doe sy hem wat bereydden, wiert hy ontruckt,

11

Ende sagh den Hemel op-gedaen, ende neder-dalen tot hem een vat, als een groot lijnen laken aen vier hoecken gebonden, ende wiert neder-gelaten op de Aerde.

12

Daer-in waren allerley vier-voetige dieren der Aerden, ende wilde dieren, ende wormen, ende vogelen des Hemels.

13

Ende daer geschiedde eene stemme tot hem: Staet op Petre, slacht ende eet.

14

Maer Petrus sprack: O neen Heere; ⁺ want ick en hebbe noch noyt yet gemeyns, oft onreyns gegeten.

+ Lev. 11,4. Deut. 14,7.

15

Ende de stemme sprack ten tweeden mael tot hem: ☜Wat Godt gereynigt heeft, ⁺ en maeckt ghy dat niet gemeyn☞

+ Matth. 15,11. Rom. 14.17, 20. 1 Tim. 4,4. Tit. 1,15.

16

Ende dat geschiedde tot drie-mael: ende het vat wiert weder op-genomen nae den Hemel.

17

Als nu Petrus in hem selven bekommert was, wat dit gesicht ware, dat hy gesien hadde; siet, doe vraegden de mannen, van Cornelio gesonden, nae ’t huys Simonis, ende stonden aen de deure,

18

Riepen ende vraegden, Of Simon, met den toe-name Petrus, aldaer ter herberge ware?

19

Ende als Petrus hem besinde over dat gesicht, sprack de Geest tot hem: Siet, drie mannen soecken u.

20

Maer staet op, gaet af, ende reyst met haer, ende en twijfelt niet; want Ick hebbe haer gesonden.

21

Doe ginck Petrus af tot de mannen, die van Cornelio tot hem gesonden waren, ende sprack: Siet, ick ben ’t, dien ghy soecket: wat is de sake, daerom ghy hier zijt?

22

Ende sy spraken: Cornelius de Hooft-man, een vroom ende Godt-vreesende man, ende van een goet geruchte by het gantsche volck der Ioden, heeft een bevel ontfangen van den heyligen Engel, dat hy u soude laten roepen in sijn huys, ende woorden van u hooren.

23

Doe riep hyse in, ende herbergdese. Des anderen daegs toogh Petrus uyt met haer; ende sommige Broeders van Ioppe gingen met hem.

24

Ende des anderen daegs quamen sy te Cesarien in. Ende Cornelius wachtede op haer, ende riep te samen sijne magen ende vrienden.

II.25

ENde als Petrus daer in quam, ginck hem Cornelius te gemoete, ende viel tot sijne voeten, ende badt hem aen.

26

Maer Petrus richtede hem op, ende sprack: Staet op, ick ben oock een Mensch.

27

Ende als hy hem met hem besproken hadde, ginck hy in, ende vondter vele, die te samen gekomen waren.

28

Ende hy sprack tot haer: Ghy weet, hoe ’t een ongewoonlijck dinck is eenen Ioodschen man, hem te voegen, ofte te komen tot eenen vreemdelinck; maer Godt heeft my getoont, ⁺ geenen Mensch gemeyn oft onreyn te heeten.

+ Act. 15,9. Eph. 3,6.

29

Daerom en hebbe ick my niet geweygert te komen, als ick ben hier geroepen. So vrage ick u nu, waerom ghy my hebt laten roepen?

30

Cornelius sprack: Ick hebbe vier dagen gevast tot dese uyre toe, ende ontrent de negenste uyre badt ick in mijn huys. Ende siet, doe tradter een man voor my, in een blinckende kleet,

31

Ende sprack: Corneli, uw’ gebedt is verhoort, ende uwer aelmoessen is gedacht geworden voor Godt.

32

So sendt nu nae Ioppe, ende laet hier roepen eenen Simon, met den toe-name Petrus (welcke is ter herberge in het huys des leer-touwers Simons, aen de Zee) die sal u, als hy komt, seggen.

33

Doe sondt ick van stonden aen tot u; ende ghy hebt wel gedaen, dat ghy gekomen zijt. Nu zijn wy alle hier tegenwoordigh voor Godt, om te hooren al wat u van Godt bevolen is.

34

^❧ Ende Petrus dede sijnen mont op, ⁺ ende sprack: ☜Nu bevinde ick met der waerheyt, dat Godt den persoon niet aen en siet:

❧ Epistel op Paesch-maen-dagh

+ Rom. 2,11. Gal. 2,6. Eph. 6,9. Coloss. 3,25. 1 Petr. 1,27.

35

^* Maer in allerley volcke, wie Hem vreest ende recht doet, die is Hem aengenaem☞.

* Jes. 56,6.

36

Ghy weet wel van de predikinge, die Godt tot de kinderen Israëls gesonden heeft, ende laten verkondigen den vrede door Iesum Christum, (welcke is een Heere over alle dinck:)

37

Die door het gantsche Ioodsche lant geschiedt is, ende begonnen in Galilea, nae den Doop, dien Iohannes predikte:

38

Hoe Godt den-selven Iesum van Nazareth gesalft heeft met den heyligen Geest ende kracht; die al-om gereyst is, ende heeft wel gedaen, ende gesont ge-

[fol. 62v]

maeckt alle, die van den Duyvel overweldigt ware: ⁺ want Godt was met Hem.

+ Ioh. 3,4.

39

Ende wy zijn getuygen van alle het gene, dat Hy gedaen heeft in ’t Ioodsche lant, ende te Ierusalem: Dien hebben sy gedoodet, ende aen een hout gehangen.

40

Den selven heeft Godt op-geweckt ten derden dage, ende Hem laten openbaer worden,

41

Niet alle den volcke; maer ons, den voor-uyt-verkorenen getuygen van Godt, wy die met Hem gegeten ende gedroncken hebben, nae dat Hy van den dooden op-gestaen is.

42

^❧ ☜Ende Hy heeft ons geboden te prediken den volcke, ⁺ ende te getuygen, dat Hy is verordineert van Godt een Richter der levendigen ende der dooden.

❧ Epistel op Pincster-Maen-dagh.

+ Matth. 28,19. Ioh. 5.22, 27. Act. 1,8. capt. 17,31.

43

Van desen geven alle Propheten getuygenisse, dat door sijnen Naem, alle die in Hem gelooven, vergevinge der sonden ontfangen sullen☞☙.

III.44

DOe Petrus noch dese woorden sprack, viel de heylige Geest op alle, die dat woort aen-hoorden.

45

Ende de geloovigen uyt de besnijdenisse, die met Petro gekomen waren, ontsetteden haer, dat oock op de Heydenen de gave des heyligen Geestes uyt-gegoten wiert.

46

Want sy hoorden, ⁺ dat sy met tongen spraken, ende Godt hoogh presen.

+ Marc. 16,17.

47

Doe antwoordde Petrus: Magh oock yemant het water weeren, dat dese niet gedoopt en worden, die den heyligen Geest ontfangen hebben, gelijck als ook wy?

48

Ende beval haer te doopen in den Name des Heeren. Doe baden sy hem, dat hy sommige dagen daer bleve☙.