Lutherse Bijbel (1648)

Het iiij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. De gevanckenisse, verantwoordinge ende los-latinge der Apostelen. II. Der Apostelen danck-segginge ende gebedt, om ende voor de uyt-breydinge van het Rijck des Herren Christi.

I.1

ENde als sy tot den volcke spraken, traden tot haer de Priesters, ende de Hooft-man des Tempels, ende de Sadduceën.

2

(Dien verdroot het, dat sy het volck leerden, ende verkondigden in Iesu de op-standinge van den dooden.)

3

Ende sloegen de handen aen haer, ende settense in [de gevanckenisse] tot op den morgen: want het was nu avont.

4

Maer vele van de gene, die het woort aen-hoorden, wierden geloovigen: ende het getal der mannen wiert ontrent vijf duysent.

5

Als ’t nu quam op den morgen, so vergaderden hen hare Oversten ende Outsten, ende Schrift-geleerden, te Ierusalem:

6

Hannas de Hooge-priester, ⁺ ende Caiphas, ende Iohannes, ende Alexander, ende soo veel alsser waren van het Hooge-priesterlijck geslacht.

+ Luc. 3,2. Joh. 18,13.

[fol. 58v]

7

Ende steldense voor haer, ende vraegdense: Uyt wat macht, oft in wat Name hebt ghy dat gedaen?

8

Petrus, vol des heyligen Geests, sprack tot haer: Ghy Oversten des volcx, ende ghy Outsten van Israel:

9

Also wy heden worden ge-oordeelt over dese wel-daet aen den krancken Mensch, door welcke hy is gesont geworden:

10

So zy u ende alle den volcke van Israël kont gedaen, dat in den Name Iesu Christi van Nazareth, welcken ghy gekruyst hebt, dien Godt van den dooden op-geweckt heeft, staet dese hier voor u gesont.

11

☜Dat is de Steen, ⁺ van u Bouwlieden verworpen, die tot eenen Hoeck-steen geworden is.

+ Psal. 118,22. Ies. 28,16. Matth. 21,42. Rom. 9,33. 1 Petr. 2,7.

12

^* Ende daer en is in geenen anderen heyl; daer en is oock ^a geen ander naem den Menschen gegeven, daer in wy sullen saligh worden☞.

* Matth. 1,21. Act. 10,43. 1 Tim. 2,5.

a Geen ander naem) Dat heet der wercken gerechtigheyt heel end’ al af-geschaft.

13

Maer sy sagen aen de vry-moedigheyt Petri ende Iohannis, ende verwonderden haer: want sy waren versekert, dat sy ongeleerde lieden ende leecken waren; ende kendense oock wel, dat sy met Iesu geweest waren.

14

Ende sy sagen den Mensch, die gesont geworden was, by haer staen, ende en hadden niet daer tegen te seggen.

15

Doe hieten syse uyt-gaen uyt den Raet, ende handelden met malkanderen,

16

Ende spraken: Wat willen wy dese Menschen doen? want het teecken door haer geschiedt, is kont, openbaer allen die te Ierusalem woonen, ende wy en konnen ’t niet loochenen.

17

Maer op dat het niet wijder in en breke onder den volcke, so laet ons haer ernstelijck dreygen, dat sy voort-aen geenen Mensche van desen Name en seggen.

18

Ende riepense, ende geboden haer, dat sy haer geensins en lieten hooren, noch en leerden in den Name Iesu.

19

Maer Petrus ende Iohannes antwoordden, ende spraken tot haer: ☜Oordeelt ghy selve, ⁺ of het voor Godt recht zy, dat wy u meer gehoors geven dan Gode☞?

+ Act. 5,29.

20

Wy en konnen ’t immers niet laten, dat wy niet spreken en souden, wat wy gesien ende gehoort hebben.

21

Maer sy dreygden haer, ende lietense gaen; ende en vonden niet, hoe sy haer pijnigden, ⁺ om des volcx wille: want sy loofden alle Godt over dien, datter geschiedt was.

+ Act. 5,26. Act. 3,7.

22

Want de Mensch was boven veertigh jaren out, aen welcken dit teecken der gesontheyt geschiedt was.

II.23

ENde als mense hadde laten gaen, quamen sy tot den haren, ende verkondigden haer, wat de Hooge-priesteren ende Outsten tot haer geseyt hadden.

24

Doe sy dat hoorden, hieven sy ha-re stemme een-drachtelijck op tot Godt, ende spraken: Heere, Ghy die daer zijt de Godt, die Hemel ende Aerde, ende de Zee, ende al wat daer in is, gemaeckt hebt:

25

Ghy die door den mont Davids uw’s Knechts geseyt hebt: ☜Waerom verheffen haer de Heydenen, ⁺ ende de volcken nemen voor, dat te vergeefs is?

+ Psal. 2,1.

26

De Koningen der Aerden treden te samen, ende de Vorsten vergaderen haer te hoop, tegen den Heere, ende tegen sijnen Christum☞.

27

Voorwaer ja, sy hebben haer vergadert over uw’ heyligh Kint Iesum, ⁺ welcken Ghy gesalft hebt, Herodes ende Pontius Pilatus, met de Heydenen ende den volcke Israëls:

+ Matth. 26,3. Marc. 14,1. Luc. 22,2. Ioh. 11,47.

28

Om te doen, wat uwe hant ende uwen raet te vooren bedacht heeft, dat geschieden soude.

29

Ende nu Heere, siet aen haer dreygen, ende geeft uwen Knechten met alle vry-moedigheyt te spreken uw’ Woort.

30

Ende streckt uwe hant uyt, ⁺ datter gesontheyt ende teeckenen ende wonderen geschieden door den Naem uw’s heyligen Kints Iesu.

+ Marc. 16,17.

31

Ende doe sy gebeden hadden, beweegde haer de plaetse, daer sy vergadert waren. Ende sy wierden alle des heyligen Geests vol, ende spraken het Woort Godts met vry-moedigheyt.

32

Ende der menighte van de geloovigen was een herte ende eene ziele: oock en seyde niemant van sijne goederen, ⁺ dat sy sijn waren; maer alles was haer gemeyn.

+ Act. 2,44. 1 Petr. 3,8.

33

Ende met groote ^b kracht gaven de Apostelen getuygenisse van de op-standinge des Heeren Iesu: ende daer was groote genade by haer alle.

b Kracht) Met grooten moedt, seer koenlijck ende vry-moedigh.

34

Daer en was oock niemant onder haer, die gebreck hadde; want soo vele alsser waren, die daer ackers ofte huysen hadden, die verkochten dat-selve, ende brachten het gelt des verkochten goets, ende leyden ’t tot der Apostelen voeten.

35

Ende men gaf eenen yegelijcken wat hem van noode was.

36

Ende Ioses, met den toe-name van de Apostelen genoemt Barnabas (dat heet, een soon des troosts) van ’t geslachte een Levijt uyt Cypren,

37

Die hadde eenen acker, ende verkocht hem, ende bracht het gelt, ende leyde ’t tot der Apostelen voeten.