Lutherse Bijbel (1648)

Het ij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. De sendinge des H. Geestes. II. De verantwoordinge Petri. III. De bekeeringe van ontrent drie duysent zielen.

I.1

^❧ ENde als de dagh der Pinxteren vervult was, ^{+ *} waren sy alle eendrachtelijck by malkanderen.

❧ Epistel op den Pinxter-dagh.

+ Lev. 23,15. Deut. 16,9.

* Act. 1,14.

2

Ende daer geschiedde snellijck een ruysschen van den Hemel, als eens geweldigen wints, ende vervulde het gantsche huys, daer sy saten.

3

Ende men sagh aen haer gedeelde tongen, als waren sy vyerigh: ende Hy settede Hem op eenen yegelijcken onder haer.

4

Ende wierden alle des heyligen Geestes vol; ⁺ ende begonden te prediken met andere tongen, nae dat de Geest haer gaf uyt te spreken.

+ Mar. 16,17.

5

Ende daer waren Ioden te Ierusalem woonende, die waren Godt-vruchtige mannen, uyt allerley volck, dat onder den Hemel is.

6

Doe nu dese stemme geschiedde, quam de menighte te samen, ende wierden verbaest: want een yegelijck hoorde, dat sy met sijne tale spraken.

7

Ende sy ontsetteden haer alle, verwonderden haer, ende spraken onder malkanderen: Siet, en zijn niet dese alle, die daer spreken, uyt Galilea?

8

Hoe hooren wy dan een yegelijck sijne tale, daer wy in geboren zijn?

9

Parthers ende Meders, ende Elamiten, ende wy die woonen in Mesopotamia, ende in Iudea ende Cappadocia, Ponto ende Asia,

10

Phrygia ende Pamphylia, Egypten, ende aen de eynden der Libyen, by Kyrenen, ende uyt-landers van Romen, Ioden ende Ioden-genooten,

11

Creters ende Arabiers: wy hoorense met onse tongen de groote daden Godts spreken.

12

Sy ontsetteden haer alle, ende wierden verbijstert, ende spraken d’ een tot den anderen: Wat wil dat worden?

13

Ende de andere hadden daer me-

[fol. 57v]

de haren spot, ende spraken: Sy zijn vol soeten wijns☙.

II.14

DOe tradt Petrus op met de Elve, hief op sijne stemme, ende sprack tot haer: Ghy Ioden, lieve mannen, ende ghy alle die te Ierusalem woonet, Dat zy u verkondigt, ende laet mijne woorden tot uwe ooren in-gaen.

15

Want dese en zijn niet droncken, als ghy meynet; nademael het de derde uyre van den dagh is.

16

Maer dat is ’t, ⁺ dat door den Propheet Ioël te voren geseyt is:

+ Joël 2,28, etc.

17

Ende het sal geschieden in de laetste dagen, spreeckt Godt: ☜Ick wil uyt-gieten van mijnen Geest op ^a alle vleesch; ende uwe sonen ende dochteren sullen propheteren, ende uwe jongelingen sullen gesichten sien, ende uwe Outsten sullen droomen hebben.

a Alle vleesch) Beyde in ende buyten de Wet: want in Christo zijn sy alle gelijck, sonder alle wercken ende verdiensten, ter genade beroepen.

18

Ende op mijne knechten, ende op mijne dienst-maegden wil Ick in deselve dagen van mijnen Geest uyt-gieten; ende sy sullen propheteren.

19

Ende Ick wil wonderen doen boven in den Hemel, ende teeckenen beneden op Aerden, bloet ende vyer, ende roock-damp.

20

De Sonne sal haer veranderen in duysternisse, ende de Mane in bloet, eer dan de groote ende openbaerlijcke dagh des Heeren komt.

21

Ende het sal geschieden, ⁺ wie den Naem des Heeren aen-roepen sal, die sal saligh worden☞.

+ Rom. 10,13.

22

Ghy mannen van Israël, hoort dese woorden: Iesum van Nazareth, ⁺ den Man van Gode onder u met daden ende wonderen ende teeckenen bewesen, welcke Godt door Hem dede midden onder u, (als dan ghy oock selve weet)

+ Joh. 3,2. cap. 7,3. cap. 11,47. Act. 10,38.

23

Den selven (nae dat Hy uyt bedachten raet ende voor-sieninge Godts over-gegeven was) ^{+ +} hebt ghy genomen door de handen der onrechtveerdigen, ende Hem aen-gehecht ende gedoodt.

+ Act. 4,28.

+ Act. 5,30.

24

Dien heeft Godt op-geweckt, ende ontbonden de smerten des doots; nae dien het on-mogelijck was, dat Hy van hem soude gehouden worden.

25

Want David spreeckt van Hem: ⁺ ☜Ick hebbe den Heere altijt voor-geset voor mijn aen-gesicht; want Hy is aen mijne rechter-hant, op dat Ick niet beweegt en worde.

+ Psal. 16.8, 9, 10, 11.

26

Daerom is mijn herte vrolick, ende mijne tonge verheugt haer; want oock mijn vleesch sal rusten in de hope.

27

Want Ghy en sult mijne ziele niet in de helle laten; oock niet toe-laten, dat uwe Heylige de verrottinge sie.

28

Ghy hebt my kont gedaen de wegen des levens: Ghy sult my vervullen met vreugden voor uw’ aen-gesichte☞.

29

Ghy mannen, lieve broeders, laet my vry spreken tot u van den Aerts-vader David: ⁺ hy is gestorven ende begraven, ende sijn graf is by ons tot op desen dagh.

+ 1 Reg. 2,10. Act. 13,36.

30

Als hy nu een Propheet was, ⁺ en-de wiste, dat hem Godt belooft hadde met eenen eedt, ⁺ Dat de vrucht sijner lendenen soude op sijnen stoel sitten;

+ 2 Sam. 23,2.

+ 2 Sam. 7,11. Psal. 132,11. Luc. 1,32. Act. 13,23. Rom. 1,3. 2 Tim. 2,8.

31

Heeft hy ’t te voren gesien, ende gesproken van de op-standinge Christi, dat sijne ziele in de helle niet gelaten en is, ⁺ ende sijn vleesch de verrottinge niet gesien en heeft.

+ Psal. 16,10. Act. 13,35.

32

Desen Iesum heeft Godt op-geweckt; ⁺ dies zijn wy alle getuygen.

+ Joh. 15,27. Act. 1,8. cap. 10,40.

33

Nu Hy door de rechter-hant Godts verhoogt is, ende ontfangen heeft de beloftenisse des heyligen Geests van den Vader, ⁺ heeft Hy uyt-gegoten dit, dat ghy siet en hoort.

+ Act. 1,4.

34

Want David en is niet ten Hemel gevaren, ⁺ maer hy spreeckt: ☜De Heere heeft geseyt tot mijnen Heere: Set u tot mijne rechter-hant,

+ Psal. 110,1. 1 Cor. 15,25. Eph. 1,20. Ebr. 1,13.

35

Tot dat Ick uwe vyanden legge tot een voet-banck uwer voeten.

36

So wete nu het geheele Huys Israëls sekerlijck, dat Godt desen Iesum, dien ghy gekruyst hebt, tot eenen Heere ende Christum gemaeckt heeft☞.

III.37

MAer doe sy dat hoorden, ginck het haer door ’t herte, ⁺ ende spraken tot Petrum ende tot de andere Apostelen: Ghy mannen, lieve broeders, wat sullen wy doen?

+ Ebr. 4,12.

38

Petrus sprack tot haer: ☜Doet ^a boete, ende een yegelijck late hem doopen op den Naem Iesu Christi, tot vergevinge der sonden; so sult ghy ontfangen de gave des heyligen Geests.

a Boete) Siet, dese worden door ’t Woort sonder wercken vroom, ende moeten daer haere voor-gaende heyligheyt boeten.

39

Want uwe ende uwer kinderen is ^* dese beloftenisse, ende ⁺ aller die verre zijn, die Godt onse Heere ⁺⁺ hier toe roepen sal☞.

* Joël 2,28.

+ Eph. 2,13.

++ Ioh. 10,6.

40

Oock met vele andere woorden betuygde hy, ende vermaende ende sprack: Laet u helpen van dese on-aerdige lieden.

41

Die nu sijn woort geerne aen-namen, lieten haer doopen; ende daer wierden op dien dagh toe-gedaen by drie duysent zielen.

42

Ende sy bleven vol-standigh in der Apostelen leere, ende in de gemeynschap, ende in de broot-brekinge, ende in den gebede.

43

Het quam oock allen zielen eene vreese aen: ende daer geschiedden vele wonderen ende teeckenen door de Apostelen. ⁺

+ Marc. 16,17. Act. 5,12.

44

Ende alle die geloovigh waren geworden, ⁺ waren by malkanderen, ende hielden alle dingen gemeyn.

+ Act. 4,32.

45

Hare goederen ende have verkochten sy, ende deeldense uyt onder alle, nae dat een yegelijck van nooden hadde.

46

Ende sy waren dagelijcx ende gestadelijck eendrachtelijck by malkanderen in den Tempel, ende braken het broot hier ende daer in de huysen,

47

Namen de spijse, ende loofden Godt met vreugden ende een een-vuldigh herte, ende hadden genade by den geheelen volcke. ⁺ Ende de Heere dede dagelijcx tot de Gemeynte, die daer saligh wierden.

+ Act. 5,14. cap. 11,21.

[fol. 58r]