Lutherse Bijbel (1648)

Het vij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Christus antwoordt sijnen bloet-vrienden van wegen sijne reyse nae Ierusalem. II. Wat op’t Feest aldaer is geschiedt. III. Wat by ende nae den raed-slagh der Phariseën tegen Christum is voor-geloopen.

I.1

DAer nae toogh Iesus rontom in Galilea; want Hy en wilde in Iudea niet ront-om trecken, daerom dat Hem de Ioden nae het leven stonden.

2

Ende der Ioden Feest der Loof-hutten was nae by. ⁺

+ Lev. 23,34. Neh. 8,14.

3

Doe spraken sijne broeders tot Hem: Maeckt u op van hier, ende gaet in Iudeam; op dat oock uwe Iongeren sien de wercken, die Ghy doet.

4

Niemant en doet yet in ’t verborgen, ende wil doch vry openbaer zijn: doet Ghy sulcx, so openbaert u voor de werelt.

[fol. 48r]

5

Want oock sijne broeders en geloofden niet in Hem. ⁺

+ Marc. 3,21.

6

Doe spreeckt Iesus tot haer: Mijnen tijt en is noch niet hier, maer uwen tijt is altoos.

7

De Werelt en kan u niet haten, ⁺ maer my haet sy: want Ick getuyge van haer, ⁺ dat hare wercken voos zijn.

+ Ioh. 14,17. cap. 15.18, 24.

+ Ioh. 3,19.

8

Gaet ghy op tot dit Feest; Ick en wil noch niet op-gaen tot dit Feest, ⁺ want mijnen tijt en is noch niet vervult.

+ Ioh. 8,20.

9

Ende doe Hy dat tot haer geseyt hadde, bleef Hy in Galilea.

II.10

MAer als sijne broeders waren op-gegaen, doe ginck Hy oock op tot het Feest, niet openbaerlijck, maer als heymelijck.

11

Doe sochten Hem de Ioden op’t Feest, ⁺ ende spraken: Waer is die?

+ Ioh. 11,56.

12

Ende daer was een groot gemurmel van Hem onder het volck. ⁺ Sommige spraken: Hy is vroom. De andere spraken: Neen, maer Hy verleydt het volck.

+ Ioh. 9,16. cap. 10,19.

13

Maer niemant en sprack vry van Hem, ⁺ om der vreese wille voor de Ioden.

+ Ioh. 9,22. cap. 12,42. cap. 19,38.

14

Maer midden in ’t Feest, ginck Iesus op in den Tempel, ende leerde.

15

Ende de Ioden verwonderden haer, ende spraken: Hoe kan dese de Schrift, daer Hyse doch niet geleert en heeft?

16

Iesus antwoordde haer, ende sprack: ⁺ Mijne leere en is niet mijne, maer des genen, die my gesonden heeft.

+ Ioh. 3,11. cap. 8,28. cap. 12,49. cap. 14.10, 24.

17

So yemant wil diens wille doen, die sal bekennen, of dese leere van Godt zy; ofte dat Ick van my selven spreke.

18

Wie van hem selven spreeckt, die soeckt sijne eygen eere; maer wie daer soeckt de eere des genen, die Hem gesonden heeft, die is waerachtigh, ende geene ongerechtigheyt en is aen Hem.

19

En heeft u Moses niet de Wet gegeven, ⁺ ende niemant onder u en ^a doet de Wet? Waerom soeckt ghy my te dooden?

+ Exod. 20,1. cap. 24,3. Act. 7,53.

a Doet) Vol-brengt, houdt, Rom. 8,3. Wat de Wet onmogelijck was, etc.

20

^* Het volck anrwoordde, ende sprack: Ghy hebt den Duyvel; wie soeckt u te dooden.

* Ioh. 8.48, 52. cap. 10,20.

21

Iesus antwoordde, ende sprack: Een eenigh werck hebbe Ick gedaen, ende ghy verwondert u alle.

22

Moses heeft u daerom gegeven de besnijdinge, ⁺ niet dat sy van Mose komt. ⁺ maer van de vaderen; nochtans besnijdt ghy den Mensch op den ^b Sabbath.

+ Lev. 12,3.

+ Gen. 17,10.

b Sabbath) Den Sabbath houden, is Mosis Wet. Besnijden is der vaderen Wet. Dese zijn immers tegen malkanderen, wanneer yemant op den Sabbath hem besnijden laet, ende het een moet het ander wijcken: daerom en staet de vervullinge der Wet immers niet op de letter, maer in den geest.

23

Is’t dat een Mensch de besnijdinge aen-neemt op den Sabbath, op dat de Wet Mosis niet gebroken en worde; wort ghy dan op my toornigh, dat Ick den gantschen Mensch hebbe op den Sabbath gesont gemaeckt?

24

^* En oordeelt niet nae ’t aensien, maer oordeelt een recht oordeel.

* Deut. 1.16, 17. Prov. 24,23. Iac. 2,1.

25

Doe spraken sommige van Ierusalem: En is dat niet die, dien sy sochten te dooden?

26

Ende siet, Hy spreeckt vry, ende sy en seggen Hem niet. Weten onse Oversten nu gewisselijck, dat Hy gewisselijck Christus zy?

27

Doch wy weten van waer dese is: ⁺ maer wanneer Christus komen sal, so en sal niemant weten van waer Hy is.

+ Matth. 13,55. Marc. 6,3. Luc. 4,22.

28

Doe riep Iesus in den Tempel, leerde, ende sprack: Ia ghy kent my, ende weet van waer Ick ben: ende van my selven en ben Ick niet gekomen; ⁺ maer daer is een ^* Waerachtige, die my gesonden heeft, welcken ghy niet en kent.

+ Ioh. 5,43. cap. 8,42.

* Ioh. 8,26. Rom. 3,4.

29

Maer Ick kenne Hem: want Ick ben van Hem, ⁺ ende Hy heeft my gesonden.

+ Ioh. 10,15.

30

Doe sochten sy Hem te grijpen; ⁺ maer niemant en sloegh de hant aen Hem, want ^* sijne uyre en was noch niet gekomen.

+ Marc. 11,18. Luc. 19,47. cap. 20,19. Ioh. 7,19. cap. 8,37.

* Luc. 13.32, 33. Ioh. 8,20.

31

⁺ Maer vele van’t volck geloofden in Hem, ende spraken: Wanneer Christus komen sal, sal Hy oock meer teeckenen doen, dan dese doet?

+ Ioh. 8,30.

III.32

ENde het quam voor de Phariseën, dat het volck sulcx van Hem murmelde: doe sonden de Phariseën ende Hooge-priesters knechten uyt, dat sy Hem grepen.

33

Doe sprack Iesus tot haer: Ick ben noch een kleynen tijt by u, ⁺ ende dan gae Ick henen tot den genen, die my gesonden heeft.

+ Ioh. 8,21. cap. 13,33.

34

Ghy sult my soecken, ende niet vinden; ende daer Ick ben, en kont ghy niet komen.

35

Doe spraken de Ioden onder malkanderen: Waer wil dese henen gaen, dat wy Hem niet vinden en sullen? Wil Hy onder de Griecken gaen, die hier ende daer verstroyt liggen, ende de Griecken leeren?

36

Wat is dat voor een reden, dat Hy seyt: Ghy sult my soecken, ende niet vinden; ende waer Ick ben, daer en kont ghy niet komen.

37

Ende op den laetsten dagh des Feests, ⁺ die de heerlijckste was, tradt Iesus op, riep ende sprack: ☜Wien daer dorstet, die kome tot my, ⁺ ende drincke.

+ Lev. 23,36.

+ Ies. 55,1. Ioh. 6,35.

38

Wie in my gelooft, als de Schrift seyt, van diens lijf sullen stroomen des levendigen waters vlieten. ⁺

+ Ies. 12,3. cap. 44,3. cap. 58,11. Ioël 2,28. cap. 3,18. Zach. 12,10. cap. 14,8.

39

^* Ende dat seyde Hy van den Geest, den welcken ontfangen souden, die in Hem geloofden☞: want de heylige Geest en was noch daer niet; want Iesus en was noch niet verklaert.

* Act. 2.1, etc.

40

Vele nu van ’t volck, die dese reden hoorden, spraken: ⁺ Dese is een recht Propheet.

+ Deut. 18,15. Matth. 21,46. Luc. 7,16. Ioh. 6,14.

41

^* De andere spraken: Hy is Christus; maer sommige spraken: Sal Christus uyt Galilea komen? ⁺

* Ioh. 4,42.

+ Ioh. 1,47.

42

En spreeckt de Schrift niet, dat Christus van den zade Davids, ⁺ ende uyt de vlecke Beth-lehem, daer David was, komen sal?

+ 2 Sam. 7,12. 1 Paral. 18,11. Psal. 132,11. Mich. 5,1. Matth. 2.5, 6.

43

Alsoo wiert ’er eene twee-dracht onder het volck om Hem.

44

Ende sommige wilden Hem grijpen; maer niemant en sloegh de hant aen Hem.

[fol. 48v]

45

De knechten quamen tot de Hooge-priesters ende Phariseën; ende sy spraken tot haer: Waerom en hebt ghy Hem niet gebracht?

46

De knechten antwoordden: Daer en heeft noyt een Mensch alsoo gesproken, ⁺ als dese Mensch.

+ Matth. 7.28, 29. Luc. 4,22.

47

Doe antwoordden haer de Phariseën: Zijt ghy oock verleydt?

48

Gelooft oock eenigh Overste ofte Phariseus in Hem? ⁺

+ Ioh. 12,42. 1 Cor. 1,20. cap. 2,8.

49

Maer dit volck, dat van de Wet niet en weet, is vervloeckt.

50

Nicodemus spreeckt tot haer, ⁺ die by nacht tot Hem quam, die een van haer was:

+ Joh. 3,2. cap. 19,39.

51

☜Oordeelt onse Wet oock eenen Mensch, ⁺ eer men hem verhoort, ende bekent, wat hy doet☞?

+ Exod. 23,1. Lev. 19,15. Deut. 1,17. cap. 17,8. cap. 19,15.

52

Sy antwoordden, ende spraken tot hem: Zijt ghy oock een Galileër? Onder-soeckt, ende siet, uyt Galilea en staet geen Propheet op.

53

Ende een yegelijck ginck alsoo t’ huys.