Lutherse Bijbel (1648)

Het v. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Christus maeckt eenen gesont, die acht-en-dertigh jaren hadde kranck gelegen. II. Verdedigt de Heere dit werck, ende bestraft der Ioden on-geloof.

I.1

DAer nae was een Feest der Ioden, ende Iesus toogh op nae Ierusalem.

2

Ende daer is te Ierusalem by het schaep-huys een vyver, die heet in ’t Ebreeusch ^a Bethesda; ende heeft vijf voor-huysen:

a Bethesda) dat heet in’t Duytsch soo veel, als een gast-huys, daer in men den armen lieden weldoet. ab Hesed, id est, elcemosyna, misericordia, ’t welcke by den vyver was, daer de offer-schapen bewaert wierden, ende de krancken aldaer op sulcke wel-daet in den vyver wachteden.

3

In dewelcke lagen vele krancken, blinden, lammen, dorren, die verwachteden, wanneer hem het water beweegde.

4

Want een Engel voer af tot sijner tijt in den vyver, ende beweegde het water. Wie nu de eerste, naedat het water beweegt was, daer in klam, die wiert gesont, met wat sieckte hy bevangen was.

5

Ende aldaer was een Mensche, die acht-en-dertigh jaren kranck gelegen hadde.

6

Doe Iesus den selven sagh liggen, ende vernam, dat hy soo lange gelegen hadde, spreeckt Hy tot hem: Wilt ghy gesont worden?

7

De krancke antwoordde Hem: Heere, ick en hebbe geenen Mensche, wanneer het water hem beweeght, die my in den vyver late; ende wanneer ick kome, so klimt’er een ander voor my in.

8

Iesus spreeck tot hem: Staet op, neemt uw’ bedde, ende gaet henen.

9

Ende terstond wiert de Mensch gesont, ende nam sijn bedde, ende ginck henen. Ende het was Sabbath op den selven dagh.

10

Doe spraken de Ioden tot den ge-

[fol. 46v]

nen, die gesont was geworden: Het is heden Sabbath; ’t en betaemt u niet het bedde te dragen.

11

Hy antwoordde haer: Die my gesont maeckte, die sprack tot my: Neemt uw’ bedde, en gaet henen.

12

Doe vraegden sy hem: Wie is de Mensch, die tot u geseyt heeft: Neemt uw’ bedde, ende gaet henen?

13

Maer die gesont was geworden, en wiste niet, wie Hy was: want Iesus was geweken, dewijle datter soo veel volcks aen die plaetse was.

14

Daer nae vondt hem Iesus in den Tempel, ende sprack tot hem: Siet toe, ⁺ ghy zijt gesont geworden; en sondigt voort-aen niet meer, op dat u niet wat ergers en geschiede.

+ Matth. 12,45. Ioh. 8,11.

15

De Mensch, ginck henen ende verkondigde ’t den Ioden, dattet Iesus was, die hem gesont gemaeckt hadde.

16

Daerom vervolgden de Ioden Iesum, ende sochten Hem te dooden, om dat Hy sulcx gedaen hadde op den Sabbath.

II.17

ENde Iesus antwoordde haer: ⁺ ☜Mijn Vader ^b werckt tot noch toe, ende Ick wercke oock☞.

+ Ioh. 14,10.

b Werckt) dat is, Mijn Vader en houdt den Sabbath niet; daerom en houde Ick hem oock niet, maer wercke altoos, gelijck mijn Vader.

18

^* Daerom stonden de Ioden nu veel meer daer nae, dat sy Hem doodden, om dat Hy niet alleen den Sabbath brack; maer oock seyde, dat Godt sijn Vader was, ende maeckte Hem selven Gode gelijck.

* Ioh. 7,19.

19

Doe antwoordde Iesus, ende sprack tot haer: Voor-waer, voor-waer, Ick segge u, ⁺ De Soon en kan niets van Hem selven doen, dan wat Hy siet den Vader doen: want wat deselve doet, dat doet des-gelijcx oock de Soon.

+ Ioh. 5,30. cap. 8,38. cap. 9,4.

20

Maer de Vader heeft den Soon lief, ⁺ ende toont Hem alles wat Hy doet, ende sal Hem noch grooter wercken toonen, dat ghy u verwonderen sult.

+ Ioh. 1,2. cap. 3,35. cap. 7,16. cap. 8,28. cap. 14,24.

21

Want gelijck de Vader de dooden op-weckt, ende maecktse levendigh; alsoo maeckt oock de Soon levendigh, die Hy wil.

22

Want de Vader en oordeelt niemant, ⁺ maer alle het oordeel heeft Hy den Sone gegeven: ⁺

+ Act. 17,31.

+ Matth. 11,27. Ioh. 3,35.

23

Op dat sy alle den Soon eeren, gelijck sy den Vader eeren. ⁺ Wie den Soon niet en eert, die en eert den Vader niet, die Hem gesonden heeft.

+ 1 Ioh. 2,23.

24

☜Voor-waer, voor-waer, Ick segge u: ⁺ Wie mijn woort hoort, ende gelooft dien, die my gesonden heeft, die heeft het eeuwige leven, ende en komt niet in ’t oordeel; maer hy is van den doot tot het leven door-gedrongen.

+ Ioh. 3,16, 18, 36. c. 6.40, 47. cap. 8,51. 1 Ioh. 5.11, 12.

25

Voor-waer, voor-waer, Ick segge u: ⁺ De uyre komt, ende is nu alreede, dat de dooden sullen de stemme des Soons Godts hooren; ende diese sullen hooren, die sullen leven☞.

+ Eph. 2.1, 5. 1 Tim. 5,6.

26

Want gelijck de Vader het leven heeft in Hem selven; alsoo heeft Hy den Sone gegeven, het leven te hebben in Hem selven.

27

Ende heeft Hem macht gegeven, oock het oordeel te houden, daerom dat Hy ^c des Menschen Soon is.

c Des Menschen Soon) Het oordeel moet openbaerlijck voor alle Menschen gehouden worden: daerom moet de Richter oock een Mensch zijn, dien men sien kan; ende nochtans oock Godt, dewijle Hy op Godts richter-stoel sitten sal.

28

En verwondert u daer niet over: want ☜de uyre komt, ^* in welcke alle die in de graven zijn, sullen sijne stemme hooren:

* Dan. 12,2. 1 Thess. 4,16.

29

⁺ Ende sullen voort-gaen, die goet gedaen hebben, tot de op-standinge des levens; maer die quaet gedaen hebben, tot de op-standinge des oordeels☞.

+ Matth. 25.34, 46.

30

Ick en kan niets van my selven doen. ⁺⁺ Gelijck Ick hoore, soo oordeele Ick; ende mijn oordeel is recht: ^/ want Ick en soecke niet mijnen wille, maer des Vaders wille, die my gesonden heeft.

++ Ioh. 8,26.

/ Ioh. 6,38.

31

^// Indien Ick van my selven getuyge, so is mijn getuygenisse niet waer.

// Ioh. 8,14.

32

Een ander isser, ⁺ die van my getuygt; ende Ick weet, dat het getuygenisse waer is, dat Hy van my getuygt.

+ Matth. 3,17. cap. 17,5. 1 Ioh. 5,9.

33

Ghy schicktet tot Iohannem, ⁺ ende hy getuygde van de waerheyt.

+ Joh. 1.15, 19, 27.

34

Maer Ick en neme geen getuygenisse van de Menschen; maer sulcx segge Ick, op dat ghy saligh wordet.

35

Hy was een brandende ende schijnende licht; maer ghy wildet een kleyne wijle vrolijck zijn van sijn licht.

36

Maer Ick hebbe een grooter getuygenisse, dan Iohannis getuygenisse: want de wercken, ⁺ die my de Vader gegeven heeft, dat Ickse vol-brenge, deselve wercken, die Ick doe, getuygen van my, dat my de Vader gesonden heeft.

+ Joh. 10,25.

37

Ende de Vader, die my gesonden heeft, deselve heeft van my getuygt. Ghy en hebt oock noyt sijne stemme gehoort, noch sijne gedaente gesien.

38

Ende sijn Woort en hebt ghy niet in u woonende: ⁺ want ghy en gelooft Dien niet, dien Hy gesonden heeft.

+ 1 Joh. 2.3, 4. cap. 3,6.

39

☜Soecket in de Schrift: ⁺ want ghy meynet, ghy hebt het eeuwige leven daer in; ende sy is ’t, ⁺ die van my getuygt☞.

+ Luc. 16,29. Act. 17,11.

+ Deut. 18,18. Luc. 24,27. Joh. 1,46.

40

Ende ghy en wilt niet tot my komen, dat ghy het leven meugt hebben.

41

Ick en neme geene eere van Menschen:

42

Maer Ick kenne u, dat ghy Godts liefde in u niet en hebt.

43

Ick ben gekomen in mijns Vaders Name, ende ghy en neemt my niet aen: ⁺ is ’t datter een ander in sijn eygen name sal komen, dien sult ghy aen-nemen.

+ Matth. 24,5. Act. 5.36, 37.

44

Hoe kont ghy gelooven, ⁺ ghy die eere van malkanderen neemt; ende de eere, die van Godt alleen is, ⁺ en soeckt ghy niet?

+ Joh. 12,43.

+ Psal. 84,12.

45

Ghy en sult niet meynen, dat Ick u voor den Vader verklagen sal: daer is een, die u verklaegt, Moses, op welcken ghy hopet.

46

Waer ’t dat ghy Mosi geloofdet, so geloofdet ghy oock My; ⁺ want hy heeft van My geschreven.

+ Gen. 3,15. cap. 12,3. cap. 22,18. cap. 26,4. cap. 28,14. cap. 49,10. Deut, 18,18.

47

Maer is ’t dat ghy sijne Schriften niet en gelooft, hoe soudet ghy mijne woorden gelooven?

[fol. 47r]