Lutherse Bijbel (1648)

Het ix. Capittel.

Heeft acht deelen: I. Iesus sendt sijne Apostelen uyt om den Ioden te prediken, ende Herodes begeert Hem te sien. II. Spijst ontrent vijf duysent mannen met vijf brooden ende twee visschen. III. Houdt met sijne Iongeren een gespreck van sijn persoon. IV. Wort op den bergh verklaert. V. Geneest eenen maen-suchtigen. VI. Voor-seyt sijn lijden. VII. Bestraft der Iongeren eer-gierigheyt, ende ontijdigen yver. VIII. Leert, hoe men Hem volgen moet.

I.1

ENde Hy riep de Twaelve te samen, ⁺ ende gaf haer gewelt ende macht over alle Duyvelen, ende dat sy sieckten genesen konden.

+ Matth. 10,1. Marc. 6,7.

2

Ende sondtse uyt om te prediken het Rijck Godts, ende te genesen de krancken,

3

Ende sprack tot haer: Ghy en sult niets met u nemen op den wegh, noch staf, noch male, noch broot, noch gelt; niemant en sal oock twee rocken hebben.

4

Ende waer ghy in een huys gaet, daer blijft tot dat ghy van daer trecket:

5

Ende die u niet aen en nemen, ⁺ daer gaet uyt van deselve stadt, ende schuddet oock het stof af van uwe voeten, tot een getuygenisse over haer.

+ Luc. 10,11. Act. 13,51. cap. 18,6.

6

Ende sy gingen uyt, ende door-togen de vlecken, predikten het Euangelium, ende maeckten gesont aen alle eynden.

7

Maer het quam voor Herodes den Vier-vorst al wat door Hem geschiedde: ⁺ ende hy sorgde, dewijle van sommige geseyt wiert: Iohannes is van den dooden weder op-gestaen;

+ Matth. 14,1. Marc. 6,14.

8

Ende van sommige, Elias is verschenen; ende van sommige, Een van de oude Propheten is weder op-gestaen.

9

Ende Herodes sprack: Iohannem, dien hebbe ick onthooft; wie is dan dese, van dien ick sulcx hoore? ende begeerde Hem te sien.

II.10

ENde de Apostelen quamen weder, ⁺ ende vertelden Hem, hoe groote dingen dat sy gedaen hadden. Ende Hy namse tot Hem, ⁺ ende ontweeck bezijden in eene woestijne, by de stadt, die daer heet Beth-saida.

+ Marc. 6,30.

+ Matth. 14,13. Marc. 6,32.

11

Doe het volck dat gewaer wiert, trock het Hem nae: ende Hy lietse tot Hem, ende seyde haer van ’t Rijck Godts; ende maeckte gesont, die ’t behoefden. Ende de dagh begon te dalen.

12

Doe traden tot Hem de Twaelve, ⁺ ende spraken tot Hem: Laet het volck van u, dat sy henen gaen in de vlecken ront-om, ende in de dorpen, dat sy herberge ende spijse vinden: want wy zijn hier in de woestijne.

+ Matth. 14,15. Marc. 6,35. Joh. 6,5.

13

Maer Hy sprack tot haer: Geeft ghy haer te eten. Sy spraken: Wy en hebben niet meer dan vijf brooden, ende twee visschen; ten zy dan dat wy henen gaen sullen, ende spijse koopen voor soo een groot volck.

14

(Want daer waren by vijf duysent mannen) Maer Hy sprack tot sijne Iongeren: Laetse neder sitten by rijgen, t’ elcken vijftigh ende vijftigh.

15

Ende sy deden alsoo, ende saten alle neder.

16

Doe nam Hy de vijf brooden ende twee visschen, ende sagh op nae den Hemel, ende danckte daer over, brackse, ende gafse den Iongeren, dat syse den volcke voor-leyden.

17

Ende sy aten, ende wierden alle versadigt: ende daer wierden op-genomen, dat haer over-bleef van brocken, twaelf korven.

III.18

ENde het geschiedde, ⁺ doe Hy alleen was, ende badt, ende sijne Iongeren by Hem; vraegde Hyse, ende sprack: Wie seggen de lieden, dat Ick ben?

+ Matth. 16,13. Marc. 8,27.

19

Sy antwoordden, ⁺ ende spraken: Sy seggen, Ghy zijt Iohannes de Dooper; ende sommige, Ghy zijt Elias; ende sommige, Een van de oude Propheten zy weder op-gestaen.

+ Matth. 14,2.

20

Ende Hy sprack tot haer: Maer wie segt ghy, dat Ick ben? Doe antwoordde Petrus, ende sprack: Ghy zijt de Christus Godts. ⁺

+ Joh. 6,69.

21

Ende Hy dreygdese, ende geboodt, dat sy dat niemant en seyden,

22

Ende sprack: ⁺ Want des Menschen Soon moet noch veel lijden, ende verworpen worden van de Outsten, ende Hooge-priesters, ende Schrift-geleerden, ende gedoodt worden; ende ten derden dage weder op-staen.

+ Matth. 16,21. cap. 17,22. Marc. 8,31. cap. 9,31. cap. 10,33. Luc. 18,31. cap. 24,7.

23

Doe sprack Hy tot haer allen: ⁺ ☜Wie my volgen wil, die verloochene hem selven, ende neme sijn kruys op hem dagelijcx, ende volge My nae.

+ Matth. 10,38. cap. 16,24. Marc. 8,34. Luc. 14,27.

24

Want wie sijn leven behouden wil, ⁺ die sal ’t verliesen; maer wie sijn leven verliest om mijnent wille, die sal ’t behouden.

+ Luc. 17,33. Joh. 12,15.

25

Ende wat soude ’t den Mensche baten, of hy de gantsche werelt wonne, ende verlore hem selven? ofte dede hem selven schade?

26

Maer wie hem mijns ende mijner woorden schaemt, ⁺ diens sal Hem des Menschen Soon oock schamen, wanneer Hy komen sal in sijne heerlijckheyt, ende sijnes Vaders, ende der heylige Engelen☞.

+ Matth. 10,33. Marc. 8,38. Luc. 12,9. 2 Tim. 2,12. 1 Joh. 2,23.

27

Ende Ick segge u voor-waer, ⁺ Datter sommige zijn van de gene die hier staen, die den doot niet smaken en sullen, tot dat sy het Rijck Godts sien.

+ Matth. 16,28. Marc. 9,1.

IV.28

ENde het geschiedde nae dese reden by acht dagen, ⁺ dat Hy tot Hem nam Petrum, Iohannem ende Iacobum, ende ginck op eenen bergh om te bidden.

+ Matth. 17,1. Marc. 9,2.

29

Ende doe Hy badt, wiert de ge-

[fol. 34r]

daente sijns aengesichts anders; ende sijn kleet wiert wit ende blinckende.

30

Ende siet, twee Mannen spraken met Hem; welcke waren Moses ende Elias:

31

Die verschenen in klaerheyt, ende spraken van den ^a uyt-ganck, welcken Hy soude vervullen te Ierusalem.

a Uyt-ganck) dat is, wat Hy voor een eynde nemen soude.

32

Maer Petrus ende die met hem waren, waren vol slaeps: maer doe sy ontwaeckten, sagen sy sijne klaerheyt, ende de twee Mannen by Hem staen.

33

Ende het geschiedde, doe die van Hem weken, sprack Petrus tot Iesum: Meester, hier is ’t goet zijn; laet ons drie hutten maken, U eene, Mosi eene, ende Elie eene: ende en wiste niet wat hy seyde.

34

Ende doe hy sulcx seyde, quam een wolcke, ende over-schaduwdese; ende sy verschrickten, doese de wolcke over-toogh.

35

Ende daer geschiedde eene stemme uyt de wolcke, ⁺ die sprack: ☜Dese is mijn lieve Soon, ^* Dien sult ghy hooren☞.

+ Ies. 42,1. Matth. 3,17. cap. 17,5. Marc. 1,11. cap. 9,7. Luc. 3,22.

* Deut. 18,19. Act. 3,22.

36

Ende ter wijle dat sulcke stemme geschiedde, vonden sy Iesum alleen. Ende sy verswegen ’t, ende en verkondigden niemant yet in deselve dagen, wat sy gesien hadden.

V.37

MAer het geschiedde des daegs daer nae, ⁺ doe sy van den bergh quamen, quam haer veel volcx tegen.

+ Matth. 17,14. Marc. 9,17.

38

Ende siet, een man onder ’t volck riep, ende sprack: Meester, ick bidde u, besiet doch mijnen soon; want hy is mijn eenige soon.

39

Siet, de geest grijpt hem aen, so roept hy terstont, ende scheurt hem, dat hy schuymt, ende ter nauwer noot wijckt hy van hem, wanneer hy hem gescheurt heeft.

40

Ende ick hebbe uwe Iongeren gebeden, dat sy hem uyt-dreven; ende sy en konden niet.

41

Doe antwoordde Iesus, ende sprack: ô ghy ongeloovige ende verkeerde aert! hoe lange sal Ick by u zijn, ende u dulden? brengt uwen soon hier.

42

Ende doe hy tot Hem quam, scheurde hem de Duyvel, ende verscheurde hem. Maer Iesus dreygde den onreynen geest, ende maeckte den Iongen gesont; ende gaf hem sijnen vader weder.

43

Ende sy ontsetteden haer alle over de heerlijckheyt Godts.

VI.

ENde doe sy haer alle verwonderden over al dat Hy dede, sprack Hy tot sijne Iongeren:

44

Vattet ghy dese reden in uwe ooren: ⁺ want des Menschen Soon moet over-gelevert worden in der Menschen handen.

+ Matth. 17,22. Marc. 9,31. Luc. 18,32.

45

Maer dat woort en verstonden sy niet, ende het was voor haer verborgen, dat sy ’t niet en begrepen: ende sy vreesden Hem te vragen van dat selve woort.

VII.46

DAer quam oock een gedachte onder haer: ⁺ Wie onder hen de grootste ware?

+ Matth. 18,1. Marc. 9,34.

47

Maer doe Iesus de gedachte hares herten sagh, greep Hy een kint aen, ende stelde ’t neffens Hem,

48

Ende sprack tot haer: ⁺ Wie dat kint aen-neemt in mijnen Name, die neemt My aen; ende wie My aen-neemt, die neemt Dien aen, die My gesonden heeft. Maer wie de kleynste is onder u allen, ⁺ die sal groot zijn.

+ Luc. 10,16. Joh. 13,20.

+ Matth. 23,11. Luc. 14,11. cap. 18,14.

49

Doe antwoordde Iohannes, ende sprack: ⁺ Meester, wy sagen eenen, die dreef de Duyvelen uyt in uwen Name, ende wy weerden ’t hem: want hy en volgt u niet met ons.

+ Marc. 9,38.

50

Ende Iesus sprack tot hem: ⁺ En weert ’et hem niet; want ☜wie niet tegen ons en is, die is voor ons☞.

+ Matth. 12,30. Luc. 11,23.

51

Ende het geschiedde, ⁺ doe de tijt vervult was, dat Hy soude van hier genomen worden, keerde Hy sijn aen-gesicht stracx om nae Ierusalem te wandelen.

+ Hier begint S. Lucas te beschrijven de reyse Christi nae Ierusalem.

52

Ende Hy sondt boden voor Hem henen; die gingen henen, ende quamen in een vlecke der Samaritanen, dat sy Hem herberge bestelden.

53

Ende sy en namen Hem niet aen, daerom dat Hy sijn aen-gesicht gekeert hadde, om te wandelen nae Ierusalem.

54

Maer doe sijne Iongeren, Iacobus ende Iohannes, dat sagen, spraken sy: Heere, wilt Ghy, so willen wy seggen, dat vyer van den Hemel valle, ende verslindese, ⁺ gelijck Elias dede?

+ 2 Reg. 1.10, 12.

55

Maer Iesus keerde Hem om, ende bestraftese, ende sprack: En weet ghy niet, welckes geestes [kinderen] ghy zijt?

56

☜Des Menschen Soon en is niet gekomen, ⁺ om der Menschen zielen te verderven, maer om te behouden☞. Ende sy gingen in een ander vlecke.

+ Ioh. 3,17. cap. 12,47.

VIII.57

ENde het geschiedde, ⁺ doe sy op den wegh waren, sprack een tot Hem: Ick wil u volgen, waer Ghy henen gaet.

+ Matth. 8,19.

58

Maer Iesus sprack tot hem: ☜De vossen hebben holen, ende de vogelen onder den Hemel hebben nesten; maer des Menschen Soon en heeft niet, daer Hy sijn hooft neder-legge☞.

59

Ende Hy sprack tot eenen anderen: ⁺ Volgt my nae. Maer die sprack: Heere, oorloft my, dat ick eerst henen gae, ende mijnen vader begrave.

+ Matth. 8,21.

60

Maer Iesus sprack tot hem: ⁺ Laet de doode hare dooden begraven; maer gaet ghy henen, ende verkondigt het Rijck Godts.

+ Matth. 8,22.

61

Ende een ander sprack: Heere, ick wil u nae-volgen; maer oorloft my eerst, dat ick een af-scheydt neme van de gene, die in mijn huys zijn.

62

Maer Iesus sprack tot hem: ☜Wie sijne hant aen den ploegh slaet, ende siet te rugge, die en is niet geschickt tot het Rijck Godts☞.

[fol. 34v]