Lutherse Bijbel (1648)

Het viij. Capittel.

Heeft ses deelen: I. Van Christi reyse ende geselschap. II. De gelijckenisse van den zaet-zaeyer, wiens zaet op vierderley lant valt. III.Wie Christi moeder ende broeders zijn. IV. Stilt de Heere het onweder op de Zee. V. Drijft een legioen Duyvelen uyt, den welcken Hy oorloft in de verckens te varen. VI. Geneest eene vrouwe van den bloet-ganck, ende verweckt Iairi dochterken van den dooden.

I.1

ENde het geschiedde daer nae, dat Hy reysde door de steden ende vlecken, ende predikte ende verkondigde het Euangelium van ’t Rijck Godts; ende de Twaelve met Hem.

2

Daer-toe sommige wijven, ⁺ die Hy gesont gemaeckt hadde van de boose geesten, ⁺ ende kranckheden; namelijck, Maria, die daer Magdalena heet, van welcke waren seven Duyvelen uyt-gevaren.

+ Matth. 27.55, 56.

+ Mar. 16,9.

3

Ende Iohanna, het wijf Chusa des Rent-meesters Herodis; ende Susanna, ende vele andere, die Hem hant-reyckinge deden van hare have.

II.4

^❧ DOe nu veel volcx by malkanderen was, ende uyt de steden tot Hem haesteden, ⁺ sprack Hy door eene gelijckenisse:

❧ Euangelium op den Son-dagh Sexagesima.

+ Matth. 13,3. Marc. 4,3.

5

Een zaet-zaeyer ginck uyt om te zaeyen sijn zaet: ende terwijle dat hy zaeyde, viel sommigh by den wegh, ende wiert vertreden; ende de vogelen onder den Hemel aten ’t op.

6

Ende sommigh viel op de steen-rotse: ende doe ’t op-ginck, verdorde ’t; om dattet geen sap en hadde.

7

Ende sommigh viel midden onder de doornen; ende de doornen gingen mede op, ende verstickten ’t.

8

Ende sommigh viel op een goet lant, ende het ginck op, ende droegh hondert-voudige vrucht. Doe Hy dat seyde, riep Hy: Wie ooren heeft om te hooren, die hoore.

9

Ende sijne Iongeren vraegden Hem, ende spraken: Wat dese gelijckenisse ware?

10

Ende Hy sprack: ☜U is ’t gegeven te weten de verholentheyt des Rijcx Godts; maer den anderen in gelijckenissen: op dat sy ’t niet en sien, of sy ’t al sien; ende niet en verstaen, of sy ’t al hooren.

11

Maer dat is de gelijckenisse: ⁺ Het zaet is het Woort Godts.

+ 1 Petr. 1,23.

12

Maer die by den wegh zijn, dat zijn, die ’t hooren: daer nae komt de Duyvel, ende neemt het Woort van haer herte, op dat sy niet en gelooven, ende saligh worden.

13

Maer die op de steen-rotse, zijn die, als sy ’t hooren, nemen sy het Woort met vreugden aen, ende die en hebben geen wortel: een tijt lanck gelooven sy, ende in den tijt der aen-vechtinge vallen sy af.

14

Maer dat onder de doornen viel, ⁺ zijn die, die ’t hooren, ende gaen henen onder de sorgen, rijckdom, ende wellusten deses levens, ende versticken ende en brengen geene vrucht.

+ Matth. 19,23. Marc. 10,23. Luc. 18,24. 1 Tim. 6,9.

15

Maer dat op het goede lant, zijn die, die ’t Woort hooren, ende behouden in een fijn goet herte, ende brengen vrucht in lijdsaemheyt☙.

16

Ende niemant en ontsteeckt een licht, ⁺ ende bedeckt het met een vat, ofte settet onder een banck; maer hy sett’et op eenen kandelaer, op dat, wie daer in gaet, het licht sie.

+ Matth. 5,15. Marc. 4,21. Luc. 11,33.

17

Want daer en is niet verborgen, ⁺ dat niet openbaer en worde; oock niet heymlijcx, dat niet bekent en worde, ende aen den dagh kome.

+ Job. 12,22. Matth. 10,26. Marc. 4,22. Luc. 12,2.

18

☜So siet daer nu op, ⁺ hoe ghy toe-hoort: want wie daer heeft, dien wort gegeven; maer wie niet en heeft, van dien wort oock genomen, dat hy meynt te hebben☞.

+ Matth. 13,12. cap. 25,19. Marc. 4,25. Luc. 19,26.

III.19

ENde sijne moeder ende broeders gingen tot Hem, ⁺ ende en konden om des volcks wille niet tot Hem komen.

+ Matth. 12,46. cap. 13,55. Marc. 3,31.

20

Ende het wiert Hem aen-geseyt: Uwe Moeder ende uwe broeders staen daer buyten, ende willen u sien.

21

Maer Hy antwoordde, ende sprack tot haer: ☜Mijne Moeder ende mijne broeders zijn dese, die Godts Woort hooren ende doen☞.

[fol. 33r]

IV.22

ENde het geschiedde op eenen van die dagen, ⁺ dat Hy in een schip tradt met sijne Iongeren, ende Hy sprack tot haer: Laet ons over de Zee varen. Sy stieten van lande.

+ Matth. 8,23. Marc. 4.35, 36.

23

Ende doe sy voeren, ontsliep Hy. Ende daer quam een dwarrel-wint op de Zee, ende de baren over-vielen haer, ende sy stonden in groot perijkel.

24

Doe traden sy tot Hem, ende weckten Hem op, ende spracken: Meester, Meester, wy vergaen. Doe stont Hy op, ende bestrafte den wint, ende de water-golven: ende het liet af, ende daer wiert eene stilte.

25

Ende Hy sprack tot haer: Waer is uw’ geloove? maer sy vreesden, ende verwonderden haer, ende spraken onder malkanderen: Wie is dese? want Hy gebiedt den winde ende het water; ende sy zijn Hem gehoorsaem?

V.26

ENde sy voeren voort in de contreye der Gadarenen, ⁺ welcke is tegen Galieen over.

+ Matth. 8,28. Marc. 5,1.

27

ENde als Hy uyt tradt op ’t lant, ontmoetede Hem een man uyt de stadt, die hadde Duyvelen van langen tijt af, ende en trock geene kleederen aen, ende en bleef in geen huys, maer in de graven.

28

Ende doe Hy Iesum sagh, schreeuwde hy, ende viel voor Hem neder, ende riep luyde, ende sprack: Wat hebb’ ick met u te doen, ⁺ Iesu Ghy Soon Godts des Aller-hoogsten? ick bidde u, en wilt my doch niet quellen.

+ Iac. 2,19.

29

Want Hy geboodt den onreynen geest, dat hy van den Mensche uyt-voere; want hy hadde hem langen tijt geplaegt: ende hy was met ketenen gebonden, ende met boeyen gevangen, ende verbrack de banden, ende wiert gedreven van den Duyvel in de woestijnen.

30

Ende Iesus vraegde hem, ende sprack: Hoe heet ghy? hy sprack: Legioen. Want daer waren vele Duyvelen in hem gevaren.

31

Ende sy baden Hem, dat Hyse niet en hiete in de diepte varen.

32

Ende aldaer was een groote kudde verckens in de weyde op den bergh: ende sy baden Hem, dat Hy haer oorlofde in deselve te varen. Ende Hy oorlofde’t haer.

33

Doe voeren de Duyvelen uyt van den Mensche, ende voeren in de verckens; ende de kudde stortede met eenen storm in de Zee, ende verdroncken.

34

Maer doe de herders sagen, wat daer geschiedde, vloden sy, ende verkondigden ’t in de stadt, ende in de dorpen.

35

Doe gingen sy uyt om te sien, wat daer geschiedt was, ende quamen tot Iesum, ende vonden den Mensch, van welcken de Duyvelen uyt-gevaren waren, sitten tot de voeten Iesu, gekleedt ende verstandigh; ende verschrickten.

36

Ende die’t gesien hadden, verkondigden ’t haer, hoe de beseten was gesont geworden.

37

Ende de gantsche menighte van de om-liggende landen der Gadarenen badt Hem, dat Hy van haer ginge: want haer was een groote vreese aen-gekomen. Ende Hy tradt in ’t schip, ende keerde wederom.

38

Ende de man ⁺ van welcken de Duyvelen uyt-gevaren waren, badt Hem, dat hy by Hem mochte zijn: maer Iesus liet hem van Hem, ende sprack:

+ Marc. 5,18.

39

Gaet weder t’ huys, ende segt, hoe groote dingen u Godt gedaen heeft. Ende hy ginck henen, ende predickte door de gantsche stadt, hoe groote dingen hem Iesus gedaen hadde.

VI.40

ENde het geschiedde, ⁺ doe Iesus weder quam, nam Hem het volck aen; want sy verwachteden Hem alle.

+ Matth. 9,18. Marc. 5,21.

41

Ende siet, daer quam een man, met name Iairus, die een Overste der Schole was, ende viel Iesu tot de voeten, ende badt Hem, dat Hy wilde in sijn huys komen.

42

Want hy hadde een eenige dochter by twaelf jaren, die ziel-toogde. Ende doe Hy henen ginck, drongh Hem het volck.

43

Ende een wijf hadde den bloet-ganck twaelf jaren gehadt; ⁺ die hadde alle hare neeringe aen de Genees-meesters te koste geleyt, ende en konde van niemant genesen worden.

+ Matth. 9,20. Marc. 5,25.

44

Die tradt van achteren toe, ende roerde sijns kleets soom aen, ende terstont stelpte haer bloet-ganck.

45

Ende Iesus sprack: Wie heeft my aen-geroert? Maer doe sy ’t alle loochenden, sprack Petrus, ende die met Hem waren: Meester, het volck dringt ende druckt u, ende Ghy segt: Wie heeft my aen-geroert?

46

Maer Iesus sprack: My heeft yemant aen-geroert; want Ick voele, datter eene kracht van my gegaen is.

47

Maer doe het wijf sagh, dattet niet verborgen en was, quam sy bevende, ende viel voor Hem, ende verkondigde ’t voor al het volck, uyt wat oorsake sy Hem hadde aen-geroert, ende hoe sy terstont was gesont geworden.

48

Ende Hy sprack tot haer: Hebt eenen goeden moet, mijne dochter, uw’ geloove heeft u geholpen; gaet henen met vrede.

49

Doe Hy noch sprack, ⁺ quam daer een van ’t gesin des Oversten der Schole, ende sprack tot hem: Uwe dochter is gestorven, en moeyt den Meester niet.

+ Marc. 5,35.

50

Maer doe Iesus dat hoorde, antwoordde Hy hem, ende sprack: En vreest niet; gelooft slechts, so wort sy gesont.

51

Ende als Hy in ’t huys quam, en liet Hy niemant in gaen, dan Petrum, ende Iacobum, ende Iohannem, ende des kints vader ende moeder.

52

Ende sy weenden alle, ende beklaegdense. Maer Hy sprack: En weent niet; sy en is niet gestorven, maer sy slaept.

[fol. 33v]

53

Ende sy belachten Hem; wel wetende, dat sy gestorven was.

54

Maer Hy dreefse alle uyt, namse by de hant, ende riep, ende sprack: Kint, staet op.

55

Ende haren geest quam weder; ende sy stont terstont op: ende Hy beval, men soude haer t’ eten geven.

56

Ende hare ouders ontsetteden haer: ende Hy geboodt haer, dat sy niemant en seyden, watter geschiedt was.