Lutherse Bijbel (1648)

Het xv. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Christi lijden in ’t Richt-huys Pilati. II. Sijn lijden in ’t uyt-gaen, ende aen ’t kruys. III. De wonder-wercken, die op sijnen doot zijn gevolgt. IV. Christi begraffenisse.

I.1

ENde terstont des morgens hielden de Hooge-priesters eenen raet, ⁺ met de Outsten ende Schrift-geleerden, daer toe den geheelen Raet: ende bonden Iesum, ende leydden Hem henen, ⁺ ende leverden Hem Pilato over.

+ IV. Christus Pilato over-gelevert. Matth. 27,1. Luc. 22,66. cap. 23, 1. Joh. 18,28.

+ Act. 3,13.

2

Ende Pilatus vraegde Hem: ⁺ Zijt Ghy een Koninck der Ioden? maer Hy antwoordde, ende sprack tot hem: Ghy segt het.

+ Matth. 27,11. Luc. 23,3. Joh. 18,33.

3

Ende de Hooge-priesters beschuldigden Hem hart.

4

Maer Pilatus vraegde Hem wederom, ende sprack: ⁺ En antwoordt Ghy niet? siet, hoe hart dat sy u beschuldigen.

+ Matth. 27,13. Ioh. 19,10.

5

Maer Iesus en antwoordde niet meer, alsoo dat hem oock Pilatus verwonderde.

6

Maer hy plagh haer op het Paesch-feest eenen gevangenen los te geven, ⁺ welcken sy begeerden.

+ Matth. 27,15. Luc. 23,17. Ioh. 18,39.

7

Ende daer was een, genaemt Barrabas, gevangen met de op-roerige, die in den op-roer een moort gedaen hadde.

8

Ende het volck ginck op, ende badt, dat hy dede, als hy plagh.

9

Maer Pilatus antwoordde haer: Wilt ghy, dat ick u den ^a Koninck der Ioden los geve?

a Koninck) Pilatus spreeckt spots-gewijse, als of hy seggen wilde: Klaegt ghy, dat dese arme Mensche een Koninck zy, so zijt ghy dul ende dwaes. Ut supra Matth. 27,17. Qui dicitur Christus.

10

Want hy wiste, dat Hem de Hooge-priesters uyt nijdigheyt over-gelevert hadden.

11

^* Maer de Hooge-priesters verweckten het volck, dat hy haer veel liever Barrabam los gave.

* Matth. 27,20. Luc. 23,18. Ioh.18,40. Act. 3,14.

12

Maer Pilatus antwoordde wederom, ende sprack tot haer: Wat wilt ghy dan dat ick doe dien, dien ghy beschuldigt, Hy zy een Koninck der Ioden?

13

Sy riepen wederom: Kruyst Hem.

14

Maer Pilatus sprack tot haer: Wat heeft Hy quaets gedaen? Maer sy riepen noch veel meer: Kruyst Hem.

15

Ende Pilatus dachte den volcke genoegh te doen, ⁺ ende gaf haer Barrabam los, ende leverde hen Iesum over, dat Hy gegeesselt ende gekruyst wierde.

+ Matth. 27,26. Ioh. 19,1.

16

Ende de krijgs-knechten leydden Hem binnen in’t Richt-huys, ⁺ ende riepen te samen de gantsche schare.

+ Matth. 27,27. Ioh. 19,2.

17

Ende togen Hem een purperen mantel aen, ende vlochten een doornen kroone, ende settedense Hem op.

18

Ende begonden Hem te groeten: Weest gegroet, Ghy Koninck der Ioden.

19

Ende sloegen Hem het hooft met het riet, ende bespogen Hem, ende vielen op de knien, ende baden Hem aen.

20

Ende doe sy Hem bespottet hadden, ⁺ togen sy Hem den purperen mantel uyt, ende togen Hem sijne eygene kleederen aen, ende leydden Hem uyt, dat sy Hem kruysten.

+ V. Het lijden Christi aen ’t kruys. Matth. 27,31. Ioh. 19,16.

II.21

ENde dwongen eenen, ⁺ die daer voor-by ginck, met name Simon van Kyrene, die van ’t velt quam (die een vader was Alexandri ende Ruffi) dat hy Hem het kruys droege.

+ Matth. 27,32, Luc. 23,26.

22

Ende sy brachten Hem aen de plaetse Golgatha, ⁺ dat is vertaelt, Schedel-stede.

+ Matth. 27,33. Luc. 23,33. Ioh. 19,17.

23

Ende sy gaven Hem myrrhe in wijn te drincken; ende Hy en nam ’t niet tot Hem.

24

Doe sy Hem nu gekruyst hadden, ^{+ *} deelden sy sijne kleederen, ende wierpen het lot daerom, wie daer wat af krijgen soude.

+ Matth. 27,35. Luc. 23,34. Ioh. 19,23.

* Psal. 22,19.

25

Ende het was ontrent de ^b derde uyre, ⁺ doe sy Hem kruysten.

b Derde uyre) dat is, Sy begonden te handelen, dat Hy gekruyst wierde; maer ontrent de seste uyre is Hy gekruyst, gelijck de andere Euangelisten schrijven. Maer sommige meynen, de text zy hier door de Schrijvers verset, dat in de plaetse van de letter ζ (welcke in ’t Griecx ses beduydt) zy geset de letter γ (welcke drie beduydt) dewijle sy malkanderen niet seer ongelijck en zijn.

+ Matth. 27,37. Luc. 23,38. Ioh. 19,19.

26

Ende boven over Hem was geschreven, waer men Hem schult van gaf, namelijck, ☜een Koninck der Ioden☞.

27

Ende sy kruysten met Hem twee moordenaers, eenen tot sijn rechter- ende eenen ter slincker-hant.

28

^* Doe wiert de Schrift vervult, die daer seyt: ☜Hy is onder de quaet-doenders gerekent☞.

* Ies. 53,12. Luc. 22,37.

29

⁺ Ende die daer voor-by gingen, lasterden Hem, ende schuddeden hare hoofden, ende spraken: ⁺⁺ Fy u! hoe fijn breeckt Ghy den Tempel af, ende bouwt hem op in drie dagen.

+ Psal. 22,8. ende 69,21. ende 109,25. Matth. 27,39. Luc. 23,35.

++ Ioh. 2,19.

30

Helpt u nu selven, ende klimt af van ’t kruys.

31

^/ Desselven gelijcken bespotteden Hem de Hooge-priesters onder malkanderen met de Schrift-geleerden, ende spraken: Hy heeft andere geholpen, ende en kan Hem selven niet helpen.

/ Luc. 23,35.

32

Is Hy Christus, ende Koninck in Israël, so klimme Hy nu af van’t kruys, dat wy ’t sien ende gelooven. Ende die met Hem gekruyst waren, smaedden Hem oock.

33

Ende nae de seste uyre wiert ’er eene duysternisse over ’t geheele lant, ⁺ tot ontrent de negenste uyre.

+ Matth. 27,45. Luc. 23,44.

34

Ende ontrent de negenste uyre riep Iesus luyde, ende sprack: ☜Eli, Eli, lama asabthani? ⁺ dat is vertaelt: Mijn Godt, mijn Godt, waerom hebt Ghy my verlaten☞?

+ Psal. 22,2. Matth. 27,46.

35

Ende sommige die daer by stonden, doe sy dat hoorden, spraken sy: Siet, ⁺ Hy roept Eliam.

+ Matth. 27,47.

36

Doe liep’er een, ⁺ ende vulde eene

+ Psal. 69,22. Ioh. 19,29.

[fol. 27r]

spongie met azijn, ende stackse op een riet, ende gaf Hem te drincken, ende sprack: Houdt op, laet sien, of Elias kome, ende Hem af-neme.

37

Maer Iesus riep luyde, ende gaf den geest op.

III.38

ENde het voor-hangsel in den Tempel scheurde in twee stucken, ⁺ van boven tot beneden.

+ Matth. 27,51. Luc. 23,45.

39

Maer de Hooft-man die daer by stont tegen Hem over, ⁺ ende sagh, dat Hy met sulck geroep den geest op-gaf, sprack hy: Voor-waer, dese Mensche is Godts Soon geweest!

+ Matth. 27,54. Luc. 23,47.

40

Ende daer waren oock wijven, ⁺ die van verre sulcx aen-sagen; onder welcke was Maria Magdalena, ende Maria des kleynen Iacobs ende Ioses moeder, ende Salome:

+ Matth. 27,55. Luc. 23,49. Ioh. 19,25.

41

Die Hem oock nae-gevolgt waren, doe Hy in Galilea was, ende gedient hadden; ⁺ ende vele andere, die met Hem op nae Ierusalem gegaen waren.

+ Luc. 8.2, 3.

IV.42

ENde des avonts, ⁺ dewijle dat het de Rust-dagh was, welcke is de Voor-sabbath,

+ VI. Christus wort begraven. Matth. 27,57. Luc. 23,50. Ioh. 19,38.

43

Quam Ioseph van Arimathia, een eerbaer Raets-heer, welcke oock op het Rijck Godts wachtede; die waegde’t, ende ginck in tot Pilatum, ende badt om het lichaem Iesu.

44

Maer Pilatus verwonderde hem, dat Hy alreede doot was; ende riep den Hooft-man, ende vraegde hem, Of hy lange gestorven ware?

45

Ende als hy ’t van den Hooft-man vernomen hadde, gaf hy Ioseph het lichaem.

46

Ende hy kocht een lijn-waet, ⁺ ende nam Hem af, ende wandt Hem in dat lijn-waet, ende leyde Hem in een graf, dat was in eene steen-rotse gehouwen; ende wentelde eenen steen voor des grafs deure.

+ Matth. 27,60. Luc. 23,53.

47

Ende Maria Magdalena, ⁺ ende Maria Ioses sagen toe, waer Hy henen geleyt wiert.

+ Matth. 27,61. Luc. 23,55.