Lutherse Bijbel (1648)

Het vij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Christi gespreck met de Phariseën van wegen sekere ceremonien. II. Sijn wonder-werck aen de dochter van de Cananeische vrouwe, ende III. aen eenen dooven ende stommen.

I.1

ENde de Phariseën, ⁺ ende sommige van de Schrift-geleerden, die van Ierusalem gekomen waren, quamen tot Hem.

+ Matt. 15,1.

2

Ende doe sy sagen sommige van sijne Iongeren met ^a gemeyne, dat is, met ongewasschen handen het broot eten, berispten sy ’t.

a Gemeyne) De Wet noemt heyligh, wat uyt-gesondert was tot den Godts-dienst: daer-en-tegen gemeyn, wat onreyn ende onbequaem tot den Godts-dienst was.

3

Want de Phariseën ende alle Ioden en eten niet, sy wasschen dan de handen menig-mael: houden alsoo de in-settingen der Outsten.

4

Ende wanneer sy van de marckt komen, en etense niet, ’t en zy dan dat sy haer wasschen. Ende dies dings is veel, dat sy aen-genomen hebben te houden, van drinck-vaten, ende kruycken, ende kopere vaten, ende tafelen te wasschen.

5

Doe vraegden nu Hem de Phariseën ende Schrift-geleerden: Waerom en wandelen uwe Iongeren niet nae de in-settingen der Outsten; maer eten het broot met ongewasschen handen?

6

Maer Hy antwoordde, ende sprack tot haer: ⁺ Wel fijn heeft van u huychelaers Iesaias gepropheteert, alsser geschreven staet: ☜Dit volck eert My met de lippen; maer haer herte is verre van My.

+ Ies. 29,13.

7

Maer te vergeefs is’t dat sy My dienen, ⁺ dewijle sy leeren sulcke leere, die niet anders en is dan Menschen geboden☞.

+ Matth. 15,9. Col.2.18, 20. Tit. 1,14.

8

Ghy verlaet Godts gebodt, ende houdet der Menschen in-settingen, van kruycken ende drinck-vaten te wasschen; ende dier-gelijcken doet ghy veel.

9

Ende Hy sprack tot haer: Wel fijn hebt ghy Godts gebodt af-gebracht, op dat ghy uwe in-settingen soudet houden.

10

Want Moses heeft geseyt: ⁺ ☜Ghy sult uwen vader ende uwe moeder eeren; ende wie vader ofte moeder vloeckt, die sal den doot sterven☞.

+ Exod. 20,12. Deut. 5,16. Eph. 6,2.

11

^* Maer ghy leert: Wanneerder een spreeckt tot den vader ofte de moeder, ^b Corban (dat is, wanneer ick ’t offere, so is ’t u veel nutter) die doet wel.

* Exod. 21,17. Lev. 20,9. Deut. 27,26. Prov. 20,20.

b Corban) Heet een offer; ende is in ’t kort soo veel geseyt: Lieve Vader, ick soude ’t u geerne geven; maer het is Corban, ick bestede ’t beter, dat ick ’t Godt geve, dan u; ende het helpt u oock beter.

12

Ende so en laet ghy hem voort-aen sijnen vader ofte sijne moeder niet meer doen.

13

⁺⁺ Ende brengt Godts Woort af door uwe in-settingen, die ghy in-geset hebt; ende dies-gelijcken doet ghy veel.

++ Matth. 15,6. 1 Tim. 4,3. 2 Tim. 3,2.

14

⁺ Ende Hy riep tot Hem het gantsche volck, ende sprack tot haer: Hoort my alle toe, ende verstaet het.

+ Matt. 15,10.

15

☜Daer en is niet buyten den Mensche, ⁺ dat hem kan gemeyn maken, in dien ’t in hem gaet; maer dat van hem uyt-gaet, dat is ’t dat den Mensch gemeyn maeckt☞.

+ Act. 10,15. Rom.14.17, 20. Tit. 1,15.

16

Heeft yemant ooren om te hooren, die hoore.

[fol. 21v]

17

Ende doe Hy van ’t volck in ’t huys quam, ⁺ vraegden Hem sijne Iongeren van dese gelijckenisse.

+ Matth. 15,15.

18

Ende Hy sprack tot haer: Zijt ghy dan oock soo onverstandigh? en verstaet ghy noch niet, dat al wat buyten is, ende in den Mensche gaet, dat en kan hem niet gemeyn maken?

19

Want het en gaet niet in sijn herte, maer in den buyck; ende gaet uyt door den natuerlijcken ganck, die alle spijse uyt-veegt.

20

Ende Hy sprack: ☜Wat uyt den Mensche gaet, dat maeckt, dat maeckt den Mensche gemeyn.

21

Want van binnen uyt het herte der Menschen gaen uyt boose gedachten, ⁺ overspel, hoererye, moort,

+ Gen. 6,5. cap. 8,21. Jer. 17,9. Prov. 6,14. Matth. 15,19.

22

Dieverye, gierigheyt, schalckheyt, list, ontuchtigheyt, schalcks oogen, godts-lasteringe, hoovaerdye, ^c onvernuftigheyt.

c Onvernuftigheyt) dat is, bottigheyt ende onbescheydenheyt tegen den Naesten, als die daer op sijn boersch ende uyt hoogh-moet andere verachten.

23

Alle dese boose stucken gaen van binnen uyt, ende maken den Mensche gemeyn☞.

II.24

ENde Hy stont op, ⁺ ende ginck van daer in de lant-palen Tyri ende Sidons: ende ginck in een huys, ende en wilde ’t niemant laten weten; ende en konde nochtans niet verborgen zijn.

+ Matth. 15,21.

25

Want een wijf hadde van Hem gehoort, welcker dochterken eenen onreynen geest hadde; ende sy quam, ende viel neder tot sijne voeten.

26

(Ende het was een Griecx wijf uyt Syro-phenice) ende sy badt Hem, dat Hy den Duyvel van hare dochter uyt-dreve.

27

Maer Iesus sprack tot haer: Laet eerst de kinderen versadigt worden; ’t en is niet fijn, dat men der kinderen broot neme, ende werpe ’t voor de honden.

28

Maer sy antwoordde, ende sprack tot Hem: Ia Heere, maer nochtans eten de hondekens onder de tafel van de kruymkens der kinderen.

29

Ende Hy sprack tot haer: Om des woorts wille, so gaet henen; de Duyvel is van uwe dochter uyt-gevaren.

30

Ende sy ginck henen in haer huys, ende vondt, dat de Duyvel was uyt-gevaren, ende de dochter op ’t bedde liggen.

III.31

^❧ ENde doe Hy weder uyt-ginck van de lant-palen Tyri ende Sidons, quam Hy aen de Galileische Zee, midden onder de lant-palen der tien Steden.

❧ Euangelium op den 12 Son-dagh nae der H. Drie-vuldigheyt. Matth. 15,29.

32

Ende sy brachten tot Hem eenen dooven, die stom was; ende sy baden Hem, dat Hy de hant op hem leyde.

33

Ende Hy nam hem van ’t volck alleen, ende leyde hem de vingeren in de ooren, ende spoogh uyt, ende roerde sijne tonge aen:

34

Ende sagh op nae den Hemel, suchtede, ende sprack tot hem: Hephethah, dat is, doet u op.

35

Ende terstont deden haer sijne ooren open, ende de bant sijner tonge wiert los, ende sprack recht.

36

Ende Hy verboodt haer, sy en souden ’t niemant seggen: maer hoe Hy ’t haer meer verboodt, hoe sy ’t meer uyt-breydden;

37

Ende verwonderden haer boven maten seer, ende spraken: ☜Hy heeft ’et alles wel gemaeckt; de doove maeckt Hy hoorende, ende de spraeck-loose sprekende☞☙.