Lutherse Bijbel (1648)

Het vj. Capittel.

Heeft ses deelen: I. Christus leert te Nazareth, alwaer Hy met sijne leere veracht wort. II. Sendt d’ Apostelen uyt om te prediken. III. Herodis ende der Ioden oordeel van Christo: waer-by te gelijck verhaelt wort d’ onthoofdinge van Iohannes. IV. Iesus spijst vijf duysent mannen met vijf brooden ende twee visschen. V. Der Apostelen gevaerlijcke scheep-vaert by nachte. VI. Hoe de Heere allerley krancken heeft genesen.

I.1

ENde Hy ginck uyt van daer, ⁺ ende quam in sijn vader-lant; ende sijne Iongeren volgden Hem nae.

+ Matth. 13.35, etc. Luc. 4,16.

2

Ende doe de Sabbath quam, begon Hy te leeren in hare Schole; ende vele die ’t hoorden, verwonderden haer over sijne leere, ende spraken: Van waer komt dien sulcx? ende wat wijsheyt is ’t, die Hem

[fol. 20v]

gegeven is; ende sulcke daden, die door sijne handen geschieden?

3

En is Hy niet de timmer-man, ⁺ Marie Soon, ende de broeder Iacobi ende Ioses, ende Iude ende Simonis? en zijn niet oock sijne susters hier by ons? ende sy ergerden haer aen Hem.

+ Matth. 13,57. Luc. 4,24. Joh. 4,44.

4

Maer Iesus sprack tot haer: ☜Een Propheet en geldt nergens weyniger dan in sijn vader-lant, ende t’huys by de sijne☞.

5

Ende Hy en konde aldaer niet een eenige daet doen, dan alleen weynige siecken leyde Hy de Handen op, ende genasse.

6

Ende Hy verwonderde Hem over haer ongeloove. ⁺ Ende Hy ginck al-om in de vlecken in ’t ronde, ende leerde.

+ Matth. 9,35. Luc. 13,22.

II.7

ENde Hy riep de Twaelve, ⁺ ende begon, ende sondtse uyt, t’elcken twee ende twee; ende gaf haer macht over de onreyne geesten:

+ Matth. 10,1. Luc. 6,13. cap. 9,1.

8

Ende geboodt haer, dat sy niet by haer en droegen op den wegh, dan alleen eenen staf, ⁺ geen male, geen broot, geen gelt in den gordel;

+ Matth. 10,9.

9

Maer souden geschoeyt zijn, ende dat sy geen twee rocken aen en togen.

10

Ende sprack tot haer: ⁺ Waer ghy in een huys gaen sult, daer blijft in, tot dat ghy van daer treckt.

+ Matth. 10,11.

11

Ende welcke u niet aen en nemen noch en hooren, ⁺ van daer gaet uyt, ende schuddet het stof af van uwe voeten, ⁺ tot een getuygenisse over haer. Ick segge u voor-waer, ⁺ Het sal Sodoma ende Gomorra op den dagh des Oordeels verdraeglijcker gaen, dan sulcke stadt.

+ Matth. 10,14. Luc. 9,5.

+ Luc. 10,11. Act. 13,51. cap. 18,6.

+ Matth. 10,15. Luc. 10,12.

12

Ende sy gingen uyt, ende predikten: Men soude boete doen.

13

Ende dreven vele Duyvelen uyt, ⁺ ende salfden vele siecken met ^a olye, ende maecktense gesont.

+ Jac. 5,14.

a Dese olye maeckte de krancken gesont: waer uyt naederhant een Sacrament versiert is voor de stervende. Dewelcke veel beter mochte heeten Magdalenen salve, doe sy Christum oock alsoo ten grave salfde, Matth. 26,12.

III.14

^* ENde het quam voor den Koninck Herodes (want sijn Naem was nu bekent) ende hy sprack: Iohannes de Dooper is van den dooden op-gestaen, daerom doet hy sulcke daden.

* Matth. 14,1. Luc. 9,7.

15

Maer sommige seyden: Hy is Elias. Ende sommige: Hy is een Propheet, oft een van de Propheten.

16

Maer doe het Herodes hoorde, sprack hy: Het is Iohannes, dien ick onthooft hebbe; die is van den dooden op-gestaen.

17

Maer hy, Herodes, ⁺ hadde uyt-gesonden, ende Iohannem gevangen, ende in de gevanckenisse geleyt, om Herodias wille, sijns broeders Philippi wijf: want hy haddese getrouwt.

+ Matth. 14,3. Luc. 3,19. cap. 9,9.

18

Maer Iohannes sprack tot Herodes: ⁺ ’t en is niet recht, dat ghy uwes broeders wijf hebt.

+ Lev. 18. cap. 20.

19

Maer Herodias leyde hem lagen, ende wilde hem dooden; ende en konde niet.

20

Maer Herodes vreesde Iohannem; ⁺ want hy wiste, dat hy een vroom ende heyligh Man was: ende bewaerde hem, ende volgde hem in vele saken, ende hoorde hem geerne.

+ Matth. 14,5. cap. 21,26.

21

Ende daer quam een gelegen dagh, ⁺ dat Herodes op sijnen geboort-dagh een avont-mael gaf den Oversten ende Hooft-lieden, ende den Voornaemsten in Galilea.

+ Matth. 14,6.

22

Doe tradt de dochter der Herodias daer binnen, ende danste; ende dat behaegde Herodi wel, ende den genen die mede aen de tafel saten. Doe sprack de Koninck tot het meysken: Bidt van my wat ghy wilt, ick wil ’t u geven.

23

Ende swoer haer eenen eedt: Wat ghy van my sult bidden, wil ick u geven, tot de helft mijns Koninck-rijcx toe.

24

Sy ginck uyt, ende sprack tot hare moeder: Wat sal ick bidden? die sprack: Het hooft Iohannis des Doopers.

25

Ende sy ginck terstont met haeste binnen tot den Koninck, badt ende sprack: Ick wil, dat ghy my geeft, nu terstont in een schotel, het hooft Iohannis des Doopers.

26

De Koninck wiert bedroeft; doch om des eets wille, ende der gener die mede aen de tafel saten, en wilde hy haer geene bede te vergeefs doen laten.

27

Ende terstont sondt de Koninck den beul henen, ⁺ ende hiet sijn hooft daer brengen. Die ginck henen, ende onthoofde hem in de gevanckenisse:

+ Matth. 14,10.

28

Ende bracht sijn hooft in een schotel, ende gaf ’t den meysken; ende het meysken gaf ’t hare moeder.

29

Ende doe dat sijne Iongeren hoorden, quamen sy, ende namen sijn lichaem, ende leyden ’t in een graf.

IV.30

ENde de Apostelen quamen tot Iesum te samen, ⁺ ende verkondigden Hem dat altemael, ende wat sy gedaen ende geleert hadden.

+ Luc. 9,10.

31

Ende Hy sprack tot haer: Laet ons alleen in eene woestijne gaen, ende rust een weynigh: want daer warender vele, die af- ende toe-gingen, ⁺ ende hadden niet tijts genoegh om te eten.

+ Marc. 3,20.

32

Ende Hy voer daer in een schip nae eene woestijne alleen. ⁺

+ Matth. 14,13. Luc. 9,10. Joh. 6,1.

33

Ende het volck saghse wegh-varen, ende vele kenden Hem, ende liepen daer henen met malkanderen te voete uyt alle steden, ende quamen haer voor, ende quamen tot Hem.

34

Ende Iesus ginck uyt, ende sagh dat groote volck, ende Hem jammerde der-selven; want sy waren als de schapen, die geenen herder en hebben: ende begon een lange predicatie.

35

Doe nu de dagh by-nae wegh was, traden sijne Iongeren tot Hem, ende spraken: Het is hier woeste, ende de dagh is nu wegh;

36

Laetse van u, dat sy henen gaen ront-om in de dorpen ende vlecken, ende koopen haer broot: want sy en hebben niet te eten.

37

Maer Iesus antwoordde, ende sprack tot haer: Geeft ghy haer te eten. Ende sy spraken tot Hem: sullen wy dan henen gaen, ende om de weerde van twee hondert penningen broot koopen, ende haer te eten geven?

[fol. 21r]

38

Maer Hy sprack tot haer: Hoe vele brooden hebt ghy? gaet henen, ende besiet het. Ende doe sy ’t vernomen hadden, spraken sy: Vijf, ende twee visschen.

39

Ende Hy geboodt haer, dat sy alle neder-saten by tafelen vol, ⁺ op ’t groene gras.

+ Tien tafelen in de lengde, ende vijf in de breedde.

40

Ende sy saten neder by rijgen, t’ elcken hondert ende hondert, vijftigh ende vijftigh.

41

Ende Hy nam de vijf brooden ende twee visschen, ende sagh op nae den Hemel, ende danckte, ende brack de brooden, ende gafse den Iongeren, dat syse haer voor-leyden: ende de twee visschen deelde Hy onder haer allen.

42

Ende sy aten alle, ende wierden versadigt.

43

Ende sy namen de brocken op, twaelf korven vol, ende van de visschen.

44

Ende die daer gegeten hadden, dier waren by vijf duysent mannen.

45

Ende terstont dreef Hy sijne Iongeren, ⁺ dat sy in het schip traden, ende voor Hem over voeren nae Bethsaida tot dat Hy ’t volck van hem liete.

+ Matth. 14,22. Ioh. 6,17.

V.46

ENde doe Hy hen haer af-scheyt gegeven hadde, ⁺ ginck Hy henen op eenen bergh om te bidden.

+ Matth. 14,23. Luc. 6,12.

47

Ende op den avont was het schip midden op de Zee, ende Hy op ’t lant alleen.

48

Ende Hy sagh, dat sy noot leden in ’t roeyen: want de wint was haer tegen. Ende ontrent de vierde wake des nachts quam Hy tot haer, ende wandelde op de Zee; ende Hy wilde haer voor-by gaen.

49

Ende doe sy Hem sagen op de Zee wandelen, meynden sy, het ware een spoocksel; ende schreeuwden:

50

Want sy sagen Hem alle, ende verschrickten. Maer terstont sprack Hy met haer, ende seyde tot haer: Hebt eenen goeden moet, Ick ben ’t, en vreest u niet.

51

Ende tradt tot haer in ’t schip; ende de wint ginck liggen. Ende sy ontsetteden ende verwonderden haer boven maten seer:

52

Want sy en waren ^a niet verstandiger geworden van de brooden, ende haer herte was verhardt.

a Niet verstandiger) dat is, uyt sulk exempel souden sy sterck in ’t geloove geworden zijn, so dat sy haer voor een spoocksel niet en behoefden te vreesen.

53

^* Ende doe sy over-gevaren waren, quamen sy in ’t lant Genesareth, ende voeren aen.

* Matth. 14,34.

VI.54

ENde doe sy uyt het schip traden, terstont kenden sy Hem:

55

Ende liepen alle in de om-liggende landen, ende begonden de krancken ront-om te voeren op bedden, waer sy hoorden, dat Hy was.

56

Ende waer Hy in de vlecken, ofte steden, ofte dorpen in-ginck, daer leyden sy de krancken op de marckt, ende baden Hem, dat sy slechts den soom sijns kleets aen-roeren mochten. Ende alle die hem aen-roerden, wierden gesont.