Lutherse Bijbel (1648)

Het xv. Capittel.

Heeft vijf deelen: I. Een gespreck Christi met de Phariseën van de in-settingen der Outsten. II. Een sonderlingh bericht Christi aen ’t volck ende sijne Iongeren, van deselve materie. III. Van de Cananeische vrouwe. IV. Van de wonder-wercken Christi niet verre van de Galileische Zee geschiedt zijnde. V. Christus spijst vier duysent mannen met seven brooden ende weynigh vischkens.

I.1

DOe quamen tot Hem de Schrift-geleerden ende de Phariseën, ⁺ van Ierusalem, ende spraken:

+ Marc. 7,1.

2

Waerom over-treden uwe Iongeren der Outsten in-settingen? sy en wasschen hare handen niet, wanneer sy broot eten.

3

Hy antwoordde, ende sprack tot haer: Waerom over-tredet ghy dan Godts gebodt, om uwer in-settingen wille?

4

Godt heeft geboden: ⁺ Ghy sult vader ende moeder eeren; maer ^* wie vader ende moeder vloeckt, die sal den doot sterven.

+ Exod. 20,12. Deut. 5,16. Ephes. 6,2.

* Exod. 21,17. Lev. 20, 9. Prov. 20,20.

5

Maer ghy leert: Wie tot den vader ofte moeder seyt ( ^a wanneer ick ’t offere, so is ’t u veel ^b nutter,) die doet wel.

a Alii sic) soude u dat baten, dat ick offeren moet?

b Nutter) dat is Godt sal wel yet anders daer voor geven.

6

^* Daer-mede geschiedt het, dat niemant meer sijnen vader ofte sijne moeder en eert: ende hebt alsoo Godts gebodt af-gedaen, om uwer insettingen wille.

* Marc. 7,13. 1 Tim. 4,3. 2 Tim. 3,2.

7

⁺ Ghy huychelaers, Iesaias heeft wel van u gepropheteert, ende gesproken:

+ Jes. 29,13. Ezech. 33,31. Marc. 7,6.

8

☜Dit volck genaeckt my met sijnen monde, ende eert my met sijne lippen; maer haer herte is verre van my.

9

Maer te vergeefs dienen sy my, ⁺ dewijle dat sy leeren sulcke leeringen, die niet dan Menschen geboden en zijn☞.

+ Col. 2,18.

II.10

ENde Hy riep het volck tot Hem, ⁺ ende sprack tot haer: Hoort toe, ende verstaet ’et.

+ Marc. 7,14.

11

☜Wat ten monde in-gaet, ⁺ dat en ontreynigt den Mensche niet; maer wat ten monde uyt-gaet, dat ontreynigt den Mensche☞.

+ Act. 10,15. Rom.14.17, 20. Tit. 1,15.

12

Doe traden sijne Iongeren tot Hem, ende spraken: Weet Ghy oock, dat de Phariseën haer ergerden, doe sy dat woort hoorden?

13

Maer Hy antwoordde, ⁺ ende sprack: ^c ☜Alle planten, die mijn hemelsche Vader niet en plant, die worden uyt-geroeyt☞.

+ Joh. 15.2, 6.

c Alle planten) Alle leeringen ende wercken, die Godt in den Mensche niet en werckt, zijn sonden: ende hier siet men, hoe geheel niet de vrije wille en vermagh.

14

^* Laetse varen; sy zijn blint, ende blinden-leyders: wanneer nu d’ een blinde den anderen leydt, so vallen sy beyde in de gracht.

* Luc. 6,39. Rom. 2,19.

15

⁺ Doe antwoordde Petrus, ende sprack tot Hem: Verklaert ons dese gelijckenisse.

+ Marc. 7,17.

16

Ende Iesus sprack tot haer: Zijt ghy dan oock noch onverstandigh?

17

En mercket ghy noch niet, dat al wat ten monde in-gaet, dat gaet in den buyck, ende wort door den natuerlijcken ganck uyt-geworpen?

18

Maer wat ten monde uyt-gaet, dat komt uyt het herte, ende dat ontreynigt den Mensche.

19

Want ☜uyt het herte komen

[fol. 9v]

boose gedachten, ⁺ moort, overspel, hoererye, dieverye, valsch getuygenisse, lasteringe.

+ Gen. 6,5. cap. 8,21. Ier. 17,9. Prov. 6,14.

20

Dat zijn de stucken, die den Mensche ontreynigen☞: maer met ongewasschen handen t’eten, en ontreynigt den Mensche niet.

III.21

^❧ ENde Iesus ginck uyt van daer, ⁺ ende ontweeck in de contreye van Tyrus ende Sidon.

❧ Euangelium op den 2 Son-dagh in de Vasten, genoemt Reminiscere.

+ Marc. 7,24.

22

Ende siet, een Cananeisch wijf ginck uyt deselve lant-palen, ende riep Hem nae, ende sprack: Ach Heere, Ghy Soon Davids, ontfermt u mijner; mijne dochter wort van den Duyvel deerlijck geplaegt!

23

Ende Hy en antwoordde haer niet een woort. Doe traden sijne Iongeren tot Hem, baden Hem, ende spraken: Laetse doch van u; want sy roept ons nae.

24

Maer Hy antwoordde, ende sprack: ☜Ick en ben niet gesonden, ⁺ dan alleen tot de verlorene schapen van den huyse Israëls☞.

+ Matth. 10,6. Act. 13,46.

25

Maer sy quam, ende viel voor Hem neder, ende sprack: Heere, helpt my!

26

Maer Hy antwoordde, ende sprack: ’t En is niet fijn, dat men den kinderen haer broot neme, ende werpe ’t voor de honden.

27

Sy sprack: Ia Heere; maer nochtans eten de hondekens van de kruymkens, die van harer Heeren tafel vallen.

28

Doe antwoordde Iesus, ende sprack tot haer: ô Wijf, uw’ geloove is groot! u geschiede gelijck ghy wilt. Ende hare dochter wiert gesont ter selver uyre☙.

IV.29

ENde Iesus ginck van daer voort, ende quam aen de Galileische Zee, ⁺ ende ginck op eenen bergh, ende sat aldaer.

+ Marc. 7,31.

30

Ende veel volcx quam tot Hem, die met haer hadden kreupele, blinde, stomme, lamme, ende vele andere; ende wierpense voor de voeten Iesu: ⁺ ende Hy genasse;

+ Matth. 4,24. cap. 11,5. Luc. 7,22.

31

So dat hem het volck verwonderde, ⁺ doe sy sagen, dat de stomme spraken, de lamme gesont waren, de kreupele gingen, de blinde sagen; ende presen den Godt Israëls.

+ Marc. 8,1.

V.32

ENde Iesus riep sijne Iongeren tot Hem, ⁺ ende sprack: My jammert des volcx; want sy zijn nu wel drie dagen by my gebleven, ende en hebben niet te eten; ende Ick en wilse niet sonder eten van my laten, op dat sy op den wegh niet en versmachten.

+ Marc. 8,1.

33

Doe spraken sijne Iongeren tot hem: Van waer konnen wy so veel broots krijgen in de woestijne, dat wy so veel volcx versadigen?

34

Ende Iesus sprack tot haer: Hoe vele brooden hebt ghy? sy spraken; Seven, ende een weynigh vischkens.

35

Ende Hy hiet het volck neder-sitten op de aerde.

36

Ende nam de seven brooden, ende de visschen, danckte, brackse, ende gafse sijnen Iongeren; ende de Iongeren gavense den volcke.

37

Ende sy aten alle, ende wierden versadigt; ende namen op, watter over-bleef van de brocken, seven korven vol.

38

Ende die daer gegeten hadden, dier waren vier duysent mannen, behalven wijven ende kinderen.

39

Ende als Hy het volck van Hem hadde gelaten, tradt Hy in een schip, ende quam in de lant-palen van Magdala.