Lutherse Bijbel (1648)

Het ix. Capittel.

Heeft seven deelen: I. Christus geneest eenen gichtigen. II. Beroept Mattheum. III. Spreeckt met Iohannis Iongeren van ’t vasten. IV. Verweckt des Iairi verstorven dochterken; ende geneest eene vrouwe van den vloet-ganck. V. Maeckt twee blinden siende. VI. Drijft den Duyvel uyt van eenen beseten Mensche. VII. Predikt in Galilea, ende geneest vele siecken.

I.1

^❧ DOe tradt Hy in het schip, ende voer weder over, ende quam in ^a sijne stadt.

❧ Euangelium op den 19 Son-dagh nae der H. Drievuldigheyt.

a Sijne stadt) Capernaum.

2

^* Ende siet, doe brachten sy tot Hem eenen ^b gichtigen, die lagh op een bedde. Doe nu Iesus haer geloove sagh, sprack Hy tot den gichtigen: Hebt eenen goeden moet, mijn soon; uwe sonden zijn u vergeven.

* Marc. 2,3. Luc. 5,18.

b Gichtigen) gicht is de kleyne ofte halve geraecktheyt.

3

Ende siet, sommige onder de Schrift-geleerden spraken by haer selven: Dese lastert [Godt.]

4

Maer doe Iesus hare gedachten sagh, sprack Hy: Waerom denckt ghy soo quaet in uwe herten?

5

Welck is lichter te seggen: U zijn uwe sonden vergeven? ofte te seggen: Staet op, ende wandelt?

6

Maer op dat ghy wetet, dat des Menschen Soon macht hebbe op aerden de sonden te vergeven, so sprack Hy tot den gichtigen: ⁺ Staet op, neemt uw’ bedde op, ende gaet t’ huys.

+ Joh. 5,8.

7

Ende hy stont op, ende ginck t’ huys.

8

Doe het volck dat sagh, verwonderde ’t hem, ende prees Godt, die sulcke macht den Menschen gegeven heeft☙.

II.9

^❧ ENde doe Iesus van daer ginck, ⁺ sagh Hy eenen Mensche in ’t tol-huys sitten, die hiet Mattheus, ende sprack tot hem: Volgt my. Ende hy stont op, ende volgde Hem.

❧ Euangelium op S. Mattheus dagh.

+ Marc. 2,14. Luc. 5,27.

10

Ende het gebeurde, doe Hy aen de tafel sat in ’t huys; siet, doe quamen vele tollenaers ende sondaers, ende saten aen de tafel met Iesu ende sijne Iongeren.

11

Doe dat de Phariseën sagen, spraken sy tot sijne Iongeren: Waer-om eet uwe Meester met de tollenaren ende sondaren?

12

Doe dat Iesus hoorde, sprack Hy tot haer: ☜De stercke en behoeven den Genees-meester niet, maer de krancke.

13

Maer gaet henen, ⁺ ende leert wat dat zy (Ick hebbe een wel-behagen aen de barmhertigheyt, ende niet aen de offerhande,) Ick ben gekomen de sondaers tot boete te roepen, ⁺ ende ^c niet de vromen☞☙.

+ Hos. 6,6. Mich. 6,8. Matth. 12,7.

+ Luc. 19,10. 1 Tim. 1,15.

c Niet de vromen) dat is, Alle Menschen; want niemant en is vroom, Rom. 3,10. ende 23. De Phariseën houden haer voor vroom, maer sy en zijn ’t niet. Ende 1 Tim. 1,15. seyt Paulus, Dat Christus zy in de Werelt gekomen, om de sondaers saligh te maken. Hos. 6,6. Marc. 2,17. Luc. 5,18.

14

^* Doe quamen de Iongeren Iohannis tot Hem, ende spraken: Waerom vasten wy ende de Phariseën soo veel, ende uwe Iongeren en vasten niet?

* Marc. 2,18. Luc. 5,33.

15

Iesus sprack tot haer: Hoe konnen de bruylofts-lieden ^d rouw dragen, soo lange als de Bruydegom by haer is? maer de tijt sal komen, dat de Bruydegom van haer genomen wort; dan sullen sy vasten.

d Rouw dragen) Daer is tweederley lijden: ’t Een uyt eygen wil-keur aen-genomen; als der Moniken Regelen, etc. gelijck de Baals-Priesters haer selven staken, 1 Reg. 18,28. Sulck lijden houdt de geheele Werelt, ende hielden ’t de Phariseën, oock Iohannis Iongeren voor groot; maer Godt veracht het selve. Het ander lijden wort van Godt sonder onsen wil-keur toe-gesonden: dit gewilligh lijden, is een recht kruys ende Gode behaeglijck; daerom seyt Christus: Sijne Iongeren en vasten niet, terwijle de Bruydegom noch by hen is, dat is, terwijle hen Godt noch geen lijden en heeft toe-gesonden, ende Christus noch by hen was, endese beschermde, so en versieren sy hen geen lijden: want het is niet met allen voor Godt. Maer sy moesten vasten ende lijden, doe Christus doot was. Daer-mede verwerpt Christus der huychelaers lijden ende vasten, uyt eygen wil-keur aen-genomen. Item, Waer Hem Christus vriendelijck bewijst, als een Bruydegom, daer moet vreugde zijn; maer waer Hy Hem anders bewijst, daer moet treuren zijn.

16

^{* e} Niemant en lapt een out kleet met eenen lap van nieuw laken: want de lap scheurt doch weder van ’t kleet, ende de scheure wort erger.

* Marc. 2,21.

e Niemant en lapt) dat is, Men en kan dese nieuwe leere niet met oude vleeschelijcke herten begrijpen; ende als mense vleeschelijcken lieden predikt, so wort het slechts erger. Gelijck men nu ter tijt siet, dat als men de geestelijcke vryheyt leert, so eygent hem het vleesch dese vryheyt toe, tot sijnen moet-wille.

17

Men en doet oock geenen most in oude leder-sacken; anders bersten de leder-sacken, ende de most wort uyt-gestort, ende de leder-sacken verderven: maer men doet den most in nieuwe leder-sacken, so worden sy beyde te samen behouden.

IV.18

^{❧ +} DOe Hy sulcx met haer sprack, siet, doe quam daer een van de Oversten, ende viel voor Hem neder, ende sprack: Heere, mijne dochter is nu gestorven; maer komt, ende legt uwe hant op haer, so wort sy levendigh.

❧ Euangelium op den 24 Son-dagh nae der H. Drievuldigheyt.

+ Marc. 5.22, etc. Luc. 8.41, etc.

19

Ende Iesus stont op, ende volgde hem nae, ende sijne Iongeren.

20

Ende siet, een wijf, dat twaelf jaer den bloet-ganck gehadt hadde, tradt van achter tot Hem, ende roerde den zoom sijnes kleets aen:

21

Want sy sprack by haer selven: Mocht ick slechts sijn kleet aen-roeren, ^/ so wierde ick gesont.

/ Matth.14,36.

22

Doe keerde Hem Iesus om, ende saghse, ende sprack: Hebt eenen goeden moet, mijne dochter; uw’ geloove heeft u geholpen. Ende het wijf wiert gesont ter selver uyre.

23

Ende als Hy in des Oversten huys quam, ende sagh de ^f pijpers, ende het gewoel des volcx;

f Pijpers) die men by de lijcken gebruyckte; gelijck men by ons over de dooden luydt ende singt: ’t welck beduydt, dat de doot door de Wet betuygt ende gevoelt wort.

24

Sprack Hy tot haer: Wijcket; want het meysken en is niet doot, maer het slaept. Ende sy belachten Hem.

25

Maer als het volck uyt-gedreven

[fol. 6r]

was, ginck Hy binnen, ende greep het by de hant: doe stont het meysken op.

26

Ende dit geruchte ginck uyt in dat selve gantsche lant☙.

V.27

ENde doe Iesus van daer voort ginck, volgden Hem twee blinden nae, die riepen ende spraken: Och Ghy Soon Davids, ontfermt u onser!

28

Ende doe Hy t’ huys quam, traden de blinden tot Hem. Ende Iesus sprack tot haer: Gelooft ghy, dat Ick [u] sulcx doen kan? Doe spraken sy tot Hem: Ia Heere.

29

Doe roerde Hy hare oogen aen, ende sprack: U geschiede nae uw’ Geloove.

30

Ende hare oogen wierden geopent. ⁺ Ende Iesus dreygde haer, ende sprack: Siet toe, dat het niemant en verneme.

+ Matth. 12,16. Luc. 5,14.

31

Maer sy gingen uyt, ⁺ ende maeckten Hem ruchtbaer in ’t selve gantsche lant.

+ Marc. 7,36.

VI.32

DOe nu dese uyt-gekomen waren; siet, doe brachten sy tot Hem eenen Mensch, die was stom ende beseten.

33

Ende doe de Duyvel uyt-gedreven was, sprack de stomme. Ende het volck verwonderde hem, ende sprack: Sulcx en in noch noyt in Israel gesien geweest.

34

Maer de Phariseen spraken: ⁺ Hy drijft de Duyvelen uyt door den Oversten der Duyvelen.

+ Matth. 12,24. Marc. 3,22. Luc. 11,15.

VII.35

ENde Iesus ginck al-om in alle steden ende vlecken, ⁺ leerde in hare Scholen, ende predikte het Euangelium van ’t Rijck: ⁺ ende genas allerley sieckte, ende allerley kranckheyt onder het volck.

+ Marc. 6,6. Luc. 13,22.

+ Matth. 4,23.

36

Ende doen Hy het volck sagh, ⁺ jammerde Hem desselven: want sy waren versmacht ende verstroyt, als de schapen, die geenen herder en hebben.

+ Marc. 6,34.

37

Doe sprack Hy tot sijne Iongeren: ⁺ De oogst is groot; maer weynigh zijn der arbeyders.

+ Luc. 10,2. Joh. 4,35.

38

Daerom biddet den Heere des oogsts, dat hy arbeyders in sijnen oogst sende.