Lutherse Bijbel (1648)

Het xj. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Iude victorie tegen Lysiam. II. Vredes-handelinge tusschen hen-lieden.

I.1

DOe nu Lysias des Konincks Momber ende Oom, ⁺ ende opperste Raet, dit alles vernam, dede ’t hem seer wee:

+ Lysias rustet hem sterck uyt tegen de Ioden.

2

Ende brachte te samen tachtentigh duysent mannen, ende de gantsche ruyterye; ende toogh tegen de Ioden, met een op-set, dat hy Heydenen in de stadt setten,

3

Ende den Tempel tot sijn jaerlijcx gewin gebruycken wilde, als andere Heydensche Kercken, ende het Priesterdom jaerlijcx verkoopen.

4

Maer hy en dachte niet, dat Godt noch machtiger was; maer trotste op den grooten hoop, dien hy te peert ende te voet hadde, ende op de tachtentigh Elephanten.

5

Als hy nu in Iudeën quam, leyde hy hem voor eene vlecke Bethzura genoemt, ⁺ die van Ierusalem ontrent vijf velt weegs lagh in een geberghte.

+ Bethzura.

6

Maer als Maccabeus ende de sijne hoorden, ⁺ dat hy de vlecke bestormde; so baden sy ende de gantsche hoop met suchten ende tranen den Heere, dat Hy eenen goeden Engel senden wilde, die Israël holpe.

+ Maccabeus ende sijn hoop grijpen de vyanden eerst met het gebedt aen.

7

Ende Maccabeus was de eerste, die hem uyt-rustede, ende vermaende de andere, Dat sy sich met hem wagen, ende haren broederen helpen wilden:

8

Ende togen alsoo met malkanderen uyt; maer so haest als sy voor de stadt Ierusalem uyt quamen, verscheen hen een te peerde, in een wit kleet ende gouden harnasch, ende toogh voor hen henen.

9

Doe loofden sy alle den barmhertigen Godt, ende wierden stout, dat sy hare vyanden slaen wilden, of sy schoon de wildste dieren waren, ende ysere mueren voor hen hadden.

10

Met sulcken moet toogh het gantsche heyr voort t’samen met haren Helper, dien hen de barmhertige Godt van den Hemel gesonden hadde,

11

Ende grepen hare vyanden aen, als leeuwen, ⁺ ende versloegen harer elf duysent te voet, ende sestien hondert te peert.

+ Elf duysent Heydenen te voet ende sestien hondert te peert verslagen.

12

Ende dreven alle de andere in de vlucht, ⁺ so dat de meeste hoop, die daer af quam, gewondt was: ende Lysias selfs vluchtte oock schandelijck, ende ontquam.

+ Iudas heeft de over-winninge tegen Lysiam.

II.13

DOch Lysias was een vernuftigh man: doe hy nu den slagh, dien hy verloren hadde, by hem selven over-dacht, ende sagh, dat het Ioodsche volck onverwinnelijck was, dewijle hen Godt almachtigh soo by-stont; so sondt hy tot hen, ende boodt hen vrede aen:

14

Ende beloofde hen daer benevens, hy wilde den Koninck daer toe bewegen, dat hy haer goede vrient wierde.

15

Maccabeus liet ’et hem wel behagen: ⁺ want hy sagh, dat ’et het beste was: ende de Koninck bewilligde in’t verdragh, dat Lysias met Maccabeo ende de Ioden gemaeckt hadde:

+ Vrede op-gericht met de Ioden.

16

Ende de brief, ⁺ dien Lysias aen de Ioden schreef, luydde alsoo: Lysias ontbiedt den Ioden sijne groetenisse.

+ Lysias brief aen de Ioden.

17

Iohannes ende Absalom uwe Gesanten, hebben eenen brief gebracht, ende gebeden om de sake, daer sy om gesonden waren.

18

Wat nu den Koninck aen te dienen geweest is, dat hebb’ ick gedaen; ende hy heeft alles wat nut is, bewilligt.

19

Indien ghy-lieden nu trouwe ende geloove houden sult, so wil ick my oock voort-aen beneerstigen, dat ick tot uwen beste zy.

20

Ende van eenen yegelijck Artijkel in ’t bysonder, hebben uwe ende mijne Gesanten bevel, om u-lieden breeder t’onder-richten.

21

Hier mede Gode bevolen. Datum in’t hondert ende acht-en-veertighste jaer, ⁺ op den vier-en-twintighsten dagh der maent Dioscori.

+ 148 jaer.

22

Des Konincx brief luydde alsoo: Koninck Antiochus ontbiedt sijnen broeder Lysia sijne groetenisse. ⁺

+ Antiochi Eupators brief aen Lysiam.

23

Nae dat onse vader overleden, ende een Godt geworden is; so en is ons niet lievers, dan datter vrede in onse Rijck zy, op dat yeder-man ’t sijne waer-nemen konne.

[fol. 63v]

24

Nu hooren wy, dat de Ioden niet en hebben willen bewilligen in de veranderinge haers Godts-diensts op de Heydense wijse; maer willen by haer geloove blijven: ende bidden derhalven, Dat mense daer by wille blijven laten.

25

Dewijle wy ’t nu voor goet aen-sien, dat dit volck oock in vrede leve, ende stille zy; so is onse meyninge, dat men hen haren Tempel wederom in-geve, endese by haer Regiment ende wesen, gelijck het hare voor-ouders gehouden hebben, blijven late.

26

Daerom wilt doch sommige tot hen senden, ende vrede met hen op-richten: op dat sy, wanneer sy onse meyninge weten, seker zijn, ende hare dingen sonder alle sorge waer-nemen mogen.

27

Des Konincx brief aen de Ioden luydde alsoo: ⁺ De Koninck Antiochus ontbiedt den Raet ende der Gemeynte der Ioden sijne groetenisse.

+ Antiochi brief aen de Ioden.

28

Als’t u allen wel-ginck, dat hoorden wy geerne: ons gaet ’et noch wel.

29

Menelaus heeft ons onder-richt, hoe dat ghy-lieden begeert in onse lant te reysen, ende uwen handel by ons te drijven.

30

Daerom sullen alle de Ioden, welcke tusschen dit ende den dertighsten dagh van April reysen, vry seker geleyde hebben;

31

Haer te houden met eten ende anders-sins nae hare Wet, als te vooren. Oock en sal niemant geen leet weder-varen om dies-wille, dat tot noch toe tegen ons gedaen is.

32

Tot een getuygenisse van dien, hebb’ ick Menelaum tot u-lieden willen senden, om u-lieden breeder daer-af t’ onder-richten.

33

Hier mede Gode bevolen. In ’t hondert ende acht-en-veertighste jaer, ⁺ op den vijftienden dagh van April.

+ 148 jaer.

34

De Romeynen schreven oock den Ioden, ⁺ als volgt: Q. Memmius, T. Manlius, der Romeynen Gesanten, ontbieden den Ioden hare groetenisse.

+ Der Romeynen brief aen de Ioden.

35

Al wat u Lysias des Konincx oom toe-gestaen heeft, dat bewilligen wy oock.

36

Maer overmits hy ’t voor goet aen-siet, dat men sommige Artijkelen voor den Koninck late brengen; so beraetslaegt onder malkanderen, ende sendet met den aller-eersten yemant tot ons, op dat wy ons met malkanderen vereenigen: want wy trecken nu nae Antiochien.

37

Daerom spoedet u, ende sendet sommige: op dat wy weten, hoe ghy-lieden gesint zijt.

38

Hier mede Gode bevolen. In ’t hondert ende acht-en-veertighste jaer, ⁺ op den vijftienden dagh van April.

+ 148 jaer.