Lutherse Bijbel (1648)

Het ix. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Antiochi sieckte, ende wat daer by geschiedt zy. II. Antiochi doot.

I.1

ONtrent den selven tijt moeste Antiochus met schande uyt Persien vertrecken: ⁺

+ Antiochus moet met schande uyt Persien vertrecken.

2

Want als hy nae Persepolin getrocken was, ende hadde aldaer onderstaen de Kercke te plonderen, ⁺ ende de stadt in te nemen; so waren de borgers op, ende weerden hen, ende dreven den Antiochum te rugge, dat hy met schande moeste af-trecken.

+ 1 Macc. 6,1.

3

Als hy nu te Ecbatana was, ⁺ quam ’t voor hem, hoe ’t den Nicanor ende Timotheo gegaen was.

+ Ecbatana.

4

Doe vergrimde hy, ende dachte de smaetheyt aen de Ioden te wreken, ende voer dagh ende nacht, op dat hy immers spoedigh voort quame: want Godts toorn dreef hem, om dat hy soo stout gesproken hadde, So haest als hy te Ierusalem ko-

[fol. 62r]

men soude, so wilde hy van de stadt eenen dooden-kuyl maken.

5

Daerom strafte hem de almachtige Heere, ⁺ de Godt Israëls, met eene heymelicke plage, die niemant heelen en konde: want so haest als hy sulcx gesproken hadde, quam hem eene sulcke snijdinge in ’t lijf aen, ende sulcke groote krimpinge in de darmen, dat men hem niet helpen en konde.

+ Godts straffe over Antiochum, etc.

6

Ende trouwens hem geschiedde even recht: daerom, dat hy andere lieden met menigerley ende te voren ongehoorde martelye geplaegt hadde. ⁺

+ 2 Macc. 5.6, 7.

7

Noch en liet hy van sijne trotsigheyt niet af; maer wiert noch woedender, ende brandde van boosheyt tegen te Ioden, ende haestede hem: ende in ’t rennen viel hy van den wagen soo hart, dat ’et hem in alle sijne leden scheurde.

8

Doe moeste de gene (die hem te voren van groote hooveerdye duncken liet, hy wilde de Zee gebieden, ende de bergen op malkanderen setten) van eenen eenigen val sich in een rosbaer dragen laten; dat yeder-man openbaerlijck aen hem sagh de macht Godts.

9

Daer wiessen oock maeyen uyt het vervloeckte lichaem, ende verrottede met groote smerten, so datter gantsche stucken van sijn lichaem af-vielen: ende stonck soo seer, dat niemant voor den stanck blijven en konde.

10

Ende die hem te voren duncken liet, dat hy aen den Hemel raeckte; dien en konde niemant dragen, om des onverdragelijcken stancx wille.

11

Doe moeste hy van sijnen hoogh-moet af-laten, ende hem selven kennen, dewijle hy van Godt soo aen-gegrepen was, ende de smerten altoos grooter wierden.

12

Ende doe hy ten laetsten den stanck selfs niet meer verdragen en konde, soo sprack hy: ’t Is immers recht, dat men sich voor Godt verootmoedige; ende dat een sterflijck Mensch niet soo vermetel en zy, dat hy hem duncken late, hy zy Gode gelijck.

13

Ende de booswicht begoste, ende badt tot den Heere, die sich nu niet meer over hem ontfermen en wilde:

14

Ende beloofde, Dat hy de heylige Stadt, die hy te voren dachte te verdelgen, ende eenen dooden-kuyl daer-van te maken, wilde vry laten;

15

Ende de Ioden, die hy te voren niet weerdigh en achtte, dat sy souden begraven worden, maer den vogelen ende dieren te verslinden geven wilde, die wilde hy vry laten, ⁺ gelijck de burgers te Athenen.

+ Athenen.

16

Ende den heyligen Tempel, dien hy te voren berooft hadde, wilde hy met allerley cieraet weder vercieren, ende veel meer heylige gereetschap daer in geven, dan te voren daer geweest was: ende wat jaerlijcx tot de offeren verdaen wiert, dat wilde hy van sijne eygen renten geven.

17

Daer-toe wilde hy selfs een Iode worden, ende in alle plaetsen de macht Godts prijsen ende verkondigen.

18

Maer als de kranckheyt niet en wilde op-houden (want Godts rechtveerdige toorn was al te hert over hem gekomen) so vertwijffelde hy aen sijn leven, ende schreef dese ootmoedige schrift aen de Ioden, als volgt:

19

Antiochus de Koninck ende Vorst, ⁺ ontbiedt den vromen Ioden sijne groetenisse.

+ Antiochi schrijven aen de Ioden.

20

Indien ghy-lieden t’ samen met uwe kinderen frisch ende gesondt zijt, ende ’t u wel-gaet, dies dancke ick Godt: maer ick ben seer kranck.

21

Dewijle ick geer ne wilde eenen gemeynen vrede behouden, gelijck ’t dan de noot vereyscht, nae dat ick op de reyse uyt Persien kranck geworden ben; so dencke ick genadighlijck aen uwe trouwe ende vriendschap:

22

Hoe-wel ick hope, dat het sal beter met my worden.

23

Ende nademael mijn vader, als hy in de boven-landen toogh, eenen Koninick nae hem maeckte;

24

Op dat men wiste (indiender misschien een ongeval gebeurde, oft anders onvrede wierde) wie Heere zijn soude, ende ’t Rijck niet ontroert en wierde:

25

Alsoo ick oock, dewijle ick sie, dat de om-liggende Vorsten nae mijn Koninck-rijck trachten, indien ’t my qualijck ginck; ⁺ so hebb’ ick mijnen soon Antiochum tot eenen Koninck gemaeckt, welcken ick u dickwils trouwelijck bevolen hebbe, als ick in de boven-landen getogen ben: dien selven bevele ick u-lieden nu oock.

+ Antiochus Eupator.

26

Derhalven vermane ende bidde ick u-lieden, om aller weldaden wille, die ick allen in ’t gemeyn, ende in-sonderheyt tegen eenen yegelijcken bewesen hebbe: dat ghy my, ende mijnen sone voort-aen vriendelijck ende getrouw zijn wilt:

27

Want ick trouwe hem dat toe, hy sal hem genadighlijck ende vriendelijck tegen u-lieden houden, ende mijne wijse volgen.

II.28

ALso sterf de moordenaer ende godts-lasteraer Antiochus in groote smerten, ⁺ gelijck hy anderen lieden gedaen hadde, in een vreemt lant, ende in de wildernisse, eenen jammerlijcken doot.

+ Antiochi jammerlijcke doot. 1 Macc. 6,16. 2 Macc. 1,16.

29

Ende Philippus, die met hem op-gevoedt was, liet hem begraven: ende overmits hy hem voor des Antiochi soon vreesde, vluchtte hy in Egypten, tot den Koninck Ptolemeus Philometor.