Lutherse Bijbel (1648)

Het ij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Een verhael van Ieremie daet, tot ’et schrijven aen Aristobulum behoorende. II. De rechte voor-reden van dit Boeck.

I.1

MEn vindt oock in de Schriften, dat Ieremias de Propheet de gene, die wegh-gevoert waren, geheeten hebbe, Dat sy het vyer souden mede nemen; als boven verhaelt is:

2

Ende hen de Wet mede gegeven, ende bevolen hebbe, Dat sy immers des Heeren geboden niet vergeten, ende hen niet en souden laten verleyden, ⁺ wanneer sy de gouden ende silvere Afgoden, ende haren cieraet sagen.

+ Baruch 6,3.

3

Ende hebbe hen dier-gelijcke veel meer bevolen, Dat sy de Wet uyt hare herten niet en wilden laten.

4

Oock so stont dit in het selve schrift, Dat de Propheet nae goddelijcken bevel hen geheeten hebbe: Dat sy de Hutte der getuygenisse, ende de Arke, souden mede nemen.

5

Als sy nu aen den bergh quamen, ⁺ daer Moses op geweest, ende des Heeren erf-lant gesien hadde; so vondt Ieremias eenen kuyl, daer in verstack hy de Hutte, ende de Arke, ende den Altaer des reuck-offers: ende sloot het hol toe.

+ Deut. 2,49. cap. 34.1, 2.

6

Maer sommige die oock mede gingen, wilden dat hol mercken, ende teeckenen; maer sy en konden’t niet vinden.

7

Doe dat Ieremias vernam, bestrafte hyse, ende sprack: Dese stede en sal geen mensch vinden noch weten, tot dat de Heere sijn volck weder te samen brengen, ende hen genadigh zijn sal: dan sal ’t hen de Heere wel openbaren.

8

Ende men sal dan des Heeren heerlijckheyt sien in eene wolcke, ⁺ gelijck Hy in Mosis tijden verscheen; ende gelijck Salomo badt, dat hy de Stede wilde heyligen.

+ Exod. 40,34. 1 Reg. 8,19. 2 Paral. 6,20.

[fol. 57v]

9

Ende Ieremias vertelde hen oock, ⁺ hoe Salomo geoffert hadde, doe de Kercke gewyt, ende de Tempel reede wiert.

+ 1 Reg. 8,5.

10

Oock hoe Moses den Heere gebeden, ⁺ ende het vyer van den Hemel het offer verteert hadde: alsoo badt Salomo, en het vyer verteerde oock het brand-offer.

+ Lev. 6,24: 2 Paral. 7,1.

11

Ende hoe Moses geseyt hadde, ⁺ dat sijn offer zy van ’t vyer verteert geworden, ende niet gegeten:

+ Lev. 16.

12

Alsoo heeft Salomo oock acht dagen geoffert. ⁺

+ 1 Reg. 8.62, 65.

13

Dit altemael vindt men in de Schriften, die in Nehemias tijden geschreven zijn: ende gelijck als hy der Koningen, Propheten, ende Davids boecken, ende de brieven der Koningen van de offeren weder te samen gesocht, ende eene librye op-gericht heeft:

14

Alsoo heeft Iudas oock gedaen, ende wat boecken datter, terwijle oorlogen in ’t lant geweest zijn, vervallen waren, weder te samen gebracht.

15

Ende wy hebbense hier: wilt ghyse nu lesen, so laetse by ons halen.

16

Dewijle wy nu sulck Feest houden willen, so hebben wy ’t u willen schrijven: want het betaemt u, dat ghy ’t oock houdet.

17

Maer wy hopen tot Godt, dat de Heere, die sijn volck helpt, ende het erve ons weder geeft, namelijck, het Rijck ende het Priesterdom;

18

Gelijck hy ’t in de Wet belooft heeft, ⁺ sal Hem onser haest ontfermen, ende sal ons uyt de wijde Werelt aen de heylige plaetse weder te samen brengen;

+ Deut. 30,4.

19

Gelijck Hy ons nu alreede uyt groot ongeluck verlost, ⁺ ende de plaetse gereynigt heeft.

+ 1 Macc. 4,43.

II.20

MAer de Historien van Iuda den Maccabeër, ⁺ ende sijne broeders, ende van de reyniginge des Hoogen-priesters, ende hoe men den Altaer gewyt heeft:

+ Iudas.

21

Ende van den krijgh tegen Antiochum den Edelen, ende sijnen soon Eupator:

22

Ende van de teeckenen van den Hemel, die den genen, die het Iodendom redelijck beschuttet hebben, geopenbaert zijn, dat soo een kleyne hoop van hen het gantsche lant geplondert, ende eene groote menichte der Heydenen in de vlucht geslagen, ende hen nae-gejaegt hebben:

23

Ende voorts van den Tempel, ⁺ hoe men hem herbouwt: gelijck men alreede over al daer van weet, ende de stadt hare vryheyt weder verkregen hebbe; dat alle andere wetten af-geschaft, ende alleen des Heeren gehouden sal worden, die ons nu wel wil ende genadigh is.

+ 1 Macc. 12,53. cap. 14,15.

24

Dit ende andere dingen meer, ⁺ welcke Iason in vijf boecken verklaert heeft, dat dencken wy alhier op ’t kortste t’ samen te trecken:

+ Iason.

25

Want wy sien, hoe ’t getal door malkanderen verwerret is; so dattet swaer zijn wil, de Historien, dewijle sy alsoo op eenen hoop liggen, recht te vervatten:

26

Daerom hebben wy ’t alsoo willen maken, dat men ’t geerne lese, ende lichter onthouden konne, ende yeder man moge nuttelijck zijn.

27

Ende of wy wel mercken, dattet ons swaer wil worden, dat wy de moeyte aen-genomen hebben; (want daer behoort veel arbeyt ende groote neerstigheyt toe:

28

Gelijck als het sonder arbeyt niet toe en gaet, die eene maeltijt bereyden, ende den gasten wat goets doen wil:) nochtans en willen wy dat selve niet aen-sien, ende dese moeyte, om den anderen daer mede te dienen, geerne op ons nemen.

29

In de Historien aen haer selven, en willen wy niets veranderen; maer blijven laten, gelijck sy te vooren geschreven zijn: behalven dat wyse korter willen te samen trecken.

30

Ende gelijck als een timmerman, wanneer hy een nieuw huys bouwt, niet voorder en denckt, dan dat hy het alsoo make, dattet een bestant hebbe; maer hoe men ’t schilderen ende vercieren sal, daer laet hy eenen anderen voor sorgen:

31

Alsoo willen wy oock doen, ende dien, die ten eersten de Historien geschreven heeft, daer voor sorgen laten, hoe hy alles gesproken, ende alle stucken met neerstigheyt uyt-gearbeydt hebbe.

32

Maer wy en willen niet meer doen, dan op ’t kortste de somme vervatten;

33

Ende willen nu de Historie beginnen, ende dit alsoo tot eene in-leydinge geseyt hebben; op dat de voor-reden niet grooter en worde, dan de geheele Historie.