Lutherse Bijbel (1648)

Het tweede Boeck der MACCABEËN.

Dit Boeck kan in drie Hooft-stucken gedeelt worden: I. Is de in-leydinge ende verhael van sommige brieven, welcke de Ioden elders henen gesonden hebben; capp. 1. 2. II. Der Ioden oorlogen in den tijt Antiochi Epiphanis, van ’t 3 cap. af, tot op ’t 10 vers des 10 cap. item, Antiochi Eupatoris; tot ’et 14 ende Demetrii, etc. III. Het besluyt; vers 38 cap. 15 tot ’et eynde toe.

Het eerste Capittel.

Heeft twee deelen: I. De coppe van eenen brief, dien de Ioden te Ierusalem aen de Ioden in Egypten geschreven hebben. II. Een ander schrijven aen Aristobulum.

I.1

WY Ioden, uwe broeders, die te Ierusalem ende door ’t gantsche Ioodsche landt zijn, wenschen u Ioden, onsen broederen, die in Egypten zijn, geluck ende heyl.

2

Godt segene u, ende gedencke aen sijn verbont, dat Hy Abraham, Isaac ende Iacob, sijnen getrouwen knechten, belooft heeft:

3

Ende geve u een op-recht herte, dat ghy in sijne Wet vast ende bestandigh blijft:

4

Ende verleene u, dat ghy neerstigh zijt in sijne geboden; ende trooste u.

5

Hy verhoore uw’ gebedt, ende zy u genadigh, ende en verlate u niet in der noot.

6

Alsoo bidden wy steets voor u. ⁺

+ Eph. 6,18.

7

Wy hebben aen u geschreven in onse hooghste noot, ⁺ doe Iason ende sijn aen-hangh van ’t heylighe lant ende van ’t Koninck-rijck af-valligh wiert;

+ Iason. 2 Macc. 4.10, 11.

8

Ende verbrandden onse poorten, ende vergoten het ontschuldigh bloet: doe baden wy, ende de Heere verhoorde ons; ende wy offerden Hem meel-bloem, ende ontstaken de lampen, ende leyden de Toon-broden op.

9

Ende begeeren, ⁺ dat ghy nu de Kerck-wyinge met ons houden wilt, in de maent Casleu.

+ Casleu.

II.10

DAtum in ’t hondert ende negen-en-tsestighste jaer, ⁺ ter tijt des Konincx Demetrii. Wy te Ierusalem ende in ’t gantsche Iudeën t’ samen met de Outsten, ende Iudas, wenschen Aristobulo des Konincx Ptolemei School-meester, die van den priesterlijcken stam is, ende den anderen Ioden, die in Egypten zijn, geluck ende heyl.

+ Koninck Demetrius. 169 jaer.

11

Wy dancken Gode billick, dat Hy ons uyt soo groote noot verlost heeft, wy die ons tegen soo eenen machtigen Koninck weeren moesten:

12

Want Godt heeft onse vyanden uyt de heylige Stadt wegh-gedreven, tot in Persien.

13

Aldaer wiert de Koninck met sijn onverwinlijck heyr in den Tempel Nane gedoodt, uyt list der Priesteren Nane.

14

Want als Antiochus daer henen quam, ⁺ te samen met sijne vrienden, tot de Godinne Diana, als of hyse vryen wilde, ende alle het gelt uyt den Tempel tot een bruyt-schat nemen:

+ Antiochi des Tyrannen doot wort hier anders beschreven, dan 1 Macc. 6,16. ende 2 Macc. 9,28.

15

Ende als het de Priesters der

[fol. 57r]

Nane te voorschijn droegen, ende hy met sommige in de Capelle gegaen was; doe sloten sy de Kercke achter hem toe:

16

Ende wierpen hem, ende alle die met hem waren, met steenen doot: daer-nae hieuwen sy hem in stucken; ende wierpense daer uyt.

17

Godt hebbe altoos lof, dat Hy de godt-loose soo heeft wegh-gerichtet!

18

Vermits wy dan nu op den vijf-en-twintighsten dagh der maent Casleu gedencken de reyniginge des Tempels te houden; so hebben wy ’t u willen aen-dienen, op dat ghy oock met ons dat selve Feest houdet: gelijck men houdt den dagh, op welcken Nehemias het vyer gevonden heeft, doe hy den Tempel ende den Altaer bouwde, ende weder offerde.

19

Want als onse vaders in Persien wegh-gevoert wierden; so hebben de Priesters het vyer van den Altaer in eenen diepen droogen kuyl versteken, ⁺ ende bewaert, so dat ’et niemant en vernam.

+ Lev. 6,13. cap. 16,12.

20

Als nu nae sommige jaren Nehemias, nae den wille Godts, van den Koninck nae huys gesonden wiert; so sondt hy der selver Priesteren nae-komelingen, die dat vyer verborgen hadden, op dat sy ’t weder sochten: maer, gelijck sy ons verhaelt hebben, so en hebben sy geen vyer, maer een dick water gevonden:

21

Dat selve heeft hyse heeten putten ende brengen. Doe het nu altemael ten offer toe-bereydt was, so heeft Nehemias bevolen: Sy souden dat water over het hout ende het offer, dat op ’t hout lag, gieten.

22

Als sy dat selve gedaen hadden, ende de Sonne wel op-gekomen was, ende de wolcken vergaen waren; doe wiert’er een groot vyer ontsteken: daer over verwonderden sy hen alle.

23

Doe begosten de Priesters ende het volck te bidden, tot dat het offer verbrandt was: ende Ionathas sangh voor, maer de andere spraken hem nae met Nehemia.

24

Maer dit was het Gebedt Nehemie: ⁺ Heere onse Godt, Ghy die alle dingen geschapen hebt, ende zijt verschrickelijck, sterck, ende rechtveerdigh, ende barmhertigh, ende alleen de rechte Koninck ende Gesalfde;

+ Nehemie Gebedt.

25

Ghy die alleen alle gaven geeft; Ghy die alleen rechtveerdigh, almachtigh ende eeuwigh zijt; Ghy die Israël verlost van alle quaet; Ghy die onse vaders verkoren ende se geheyligt hebt:

26

Neemt dit offer aen voor het gantsche volck Israël, ende bewaert ende heyligt uw’ erve;

27

Brengt ons verstroyde weder te samen; verlost de gene, die den Heydenen dienen moeten; ende siet ons verachtte aen, daer yder-man eenen grouwel voor heeft: op dat doch de Heydenen ervaren, dat Ghy onse Godt zijt.

28

Straft de gene, die ons onder-drucken, ende met groot pocchen ons alle schande aen-doen:

29

Plant uw’ volck weder in uwe heylige plaetse, ⁺ gelijck Moses geseyt heeft.

+ Lev. 26,44. Deut. 30.4, 5.

30

Daer-nae songen de Priesters Lof-sangen daer onder, tot dat het offer verteert wiert.

31

Daer-nae hiet Nehemias, het overige water op de groote steenen te gieten.

32

Daer ginck oock eene vlamme op; maer sy wiert verteert van de vlamme des vyers op den Altaer.

33

Dit is terstont ruchtbaer geworden, ende voor den Koninck der Persen gekomen, Hoe dat men in die plaetse, daer men ’t vyer versteken hadde, water gevonden, ende dat selve die offeren aen-gesteken hadde.

34

Doe versocht het de Koninck oock, ende liet die plaetse af-sonderen ende heyligh maken;

35

Ende gaf veel gelts daer toe.

36

Ende des Nehemie gesellen noemde die plaetse Nechpar, ⁺ op duytsch, Reyniginge: sommige hietense oock Nephthar.

+ Nechpar.