Lutherse Bijbel (1648)

Het xiiij. Capittel.

Heeft vijf deelen: I. Demetrii gevanckenisse, ende daer op gevolgde vrede. II. der Romeynen Gesanten aen Simon. III. Der Spartanen Gesanten. IV. Simons Gesanten aen de Romeynen. V. Lof-schrift van Simons daden.

I.1

IN ’t hondert ende twee-en-tseventighste jaer, ⁺ rustede hem de Koninck Demetrius uyt, ende toogh in Medien, om hulpe tegen den Tryphon.

+ 172 jaer.

2

Maer doe ^a Arsaces de Koninck in Persien ende Medien vernam, dat hem Demetrius in ’t Koninck-rijck getrocken was; so sondt hy eenen Hooft-man uyt tegen hem, ende beval, Dat hy hem vangen, ende levendigh tot hem brengen soude.

a Arsaces) Van desen tijt af, zijn nu in Orient de Parthen machtigh geworden, ende de Griecken hebben dese landen verloren: want Arsaces was een Parther.

3

Dese Hooft-man sloegh des Demetrii volck, ende vingh hem, ende bracht hem tot sijnen Koninck den Arsaci: doe hielt hem Arsaces gevanckelijck, ende liet hem bewaren.

4

Doe quam het lant Iuda tot ruste, ende daer bleef goede vrede, so lange als Simon leefde: ende Simon regeerde seer wel, ende dede het lant veel goets, so dat sy hem geerne tot eenen Heere hadden sijn leven langh.

[fol. 54v]

5

Oock veroverde hy met groote eere de stadt Ioppe, ende de haven daer by; van waer hy op de Zee in de eylanden varen konde.

6

Ende wan sijnen volcke meer lants, ende maeckte de lant-palen wijder; ende verloste vele, die te vooren verdruckt, ende gevangen waren.

7

Hy hadde Gaza in, ende Bethzura, ende de burcht te Ierusalem; ende heeftse weder gereynigt: ende niemant en dorste sich tegens hem setten.

8

Yeder-man bouwde sijn velt in goeden vrede; ende het lant was vruchtbaer, ende de boomen droegen wel.

9

De Outste saten in ’t Regiment onverhindert, ende hielden goede ordinantie: ende de burgers beterden hen seer aen hare neeringe, ende bestelden wapenen ende voor-raet ten oorloge.

10

Simon bestelde oock in de steden voor-raet van koorn, dat sy ter noot genoeghsaem versorgt waren: ende hy was vermaert in al de werelt.

11

Hy hielt vrede in ’t lant, so dat’ er enckel vreugde in Israël was.

12

Ende een yegelijck besat sijnen wijn-bergh ende sijnen hof met vrede, ende en behoefde hem niet te vreesen: want niemant en dorste tegen hen trecken.

13

Ende de Koningen in Syrien en konden hen in dien tijt geene schade meer doen.

14

Ende hy hielt recht in ’t lant, ende beschuttede de armen onder sijn volck voor gewelt, ende strafte alle ’t onrecht, ende verdelgde de godt-loose.

15

Het Heylighdom richtte hy oock wederom heerlijck aen, ende liet meer heylige gereetschap in maken.

16

Ende als men te Romen ende te Sparta hoorde, hoe dat Ionathas om-gekomen was, so was ’t yeder man leet.

II.17

MAer als de Romeynen hoorden, ⁺ dat Simon sijn broeder Hooge-priester was, ende het lant in-hadde, ende de vyanden verjaegt hadde:

+ De Romeynen vernieuwen het verbondt met Simon.

18

Doe vernieuwden sy het verbondt, dat sy te vooren met Iuda ende Ionatha sijne broederen gemaeckt hadden, ende schreven ’t op kopere tafelen, ende sonden ’t hem.

19

Dit schrijven las men te Ierusalem, voor ’t volck.

III.20

OOck schreven die van Sparta aen Simon alsoo: ⁺ De Raet ende burgers te Sparta ontbieden den Hoogen-priester Simon, ende den Outsten, ende den Priesteren, ende het Ioodsche volck, hare broederen, hare groetenisse.

+ Der Spartiaten Schrijven aen Simon.

21

Uwe boden zijn tot ons gekomen, ende hebben ons aen-gesproken, ende vertelt, Dat ghy uwe vyanden gedempt hebt met groote eere, ende nu goeden vrede hebt: dat is ons eene groote vreugde.

22

Wy hebben oock in onse openbare stadt-boeck schrijven laten, wat sy versocht hebben, alsoo: Der Ioden Boden, Numenius de soon Antiochi, ende Antipater de soon Iasons, zijn tot ons geko-men, om te vernieuwen de vriendschap tusschen de Ioden ende ons.

23

Ende wy hebben besloten, Dat men dese Boden eerlijck ontfangen soude, ende hare redenen in onse stadt-boeck schrijven laten, ter eeuwiger gedachtenisse. Dese antwoort schreven sy den Hoogen-priester Simon.

IV.24

DAer-nae sondt Simon den Numenium wederom nae Romen, om eenen grooten gouden schilt daer henen te brengen, duysent ^b ponden swaer, ende het verbondt te vernieuwen.

b Ponden) Duysent minae doen tien duysent kroonen.

25

Als nu de Romeynen dese boodschap hoorden, spraken sy: Wy behooren billick den Simon ende sijnen kinderen eene eere aen te doen:

26

Want hy ende sijne broeders hebben hen ridderlijck gehouden, ende Israël beschuttet, ende de vyanden verdreven. Daerom bewilligden de Romeynen, Dat de Ioden souden vry zijn: ende dit lieten sy op kopere tafelen schrijven, op dat mense aen de pijlaren op den bergh Sion aen-hechten soude.

V.27

DEse volgende schrift heeft men gestelt op den acht-tienden dagh der maent Elul in ’t hondert ende twee-en-tseventighste jaer, ⁺ in ’t derde jaer des Hoogen-priesters Simons, ⁺ te Saramel,

+ Elul is de maent Augustus.

+ 172 jaer.

28

In de groote vergaderinge der Outsten, der Priesteren, ende des volcx uyt het gantsche lant Iuda.

29

Yeder man zy kondt ende openbaer, ⁺ dat in de groote sware oorlogen, die in onse lant geweest zijn, Simon de soon Matathie, uyt het geslachte Iaribs, ende sijne broeders, haer leven gewaegt hebben, ende den vyanden haers volcx weder-stant gedaen, op dat het Heylighdom, ende Godts Wet niet verdelgt en wierde; ende haren volcke groote eere verkregen hebben.

+ 1 Macc. 2,1.

30

Want Ionathas bracht het volck weder te samen, ende nam het Regiment aen, ende wiert Hooge-priester.

31

Maer als hy daer-nae sterf, doe quamen de vyanden weder, ende wilden het lant verderven, ende het Heylighdom verwoesten:

32

Doe maeckte hem Simon op, ende voerde den krijgh tegen onse vyanden, ende bestelde voor onse heyr wapenen, ende gaf hen soudye van sijn eygen gelt ende goet.

33

Ende bevestigde de steden in ’t lant Iuda, ende Bethzura aen de lant-palen, daer op de vyanden te vooren hare wapenen ende krijghs-rustingen hadden; ende leyde Ioden daer in, tot eene besettinge.

34

Hy bevestigde oock Ioppe tegen de Zee, ende Gaza tegen Asdod: want Gaza was te vooren der vyanden vestinge geweest; maer Simon veroverdese, ende settede Ioden daer in, ende maeckte een goet Regiment aldaer.

35

Dewijle nu het volck de groote getrouwigheyt Simons ervaren hadde, ⁺ ende wist de weldaden, die hy het volck dede,

+ Simon wort tot eenen Vorst verkoren.

[fol. 55r]

so koos hem het volck tot haren Vorst ende Hoogen-priester, van wegen sijne vromigheyt ende trouwe, die hy het gantsche volck bewees, ende allesins neerstigheyt dede, om sijn volck goet te doen:

36

Want in sijnen tijt gaf Godt geluck door sijne handen, dat de Heydenen uyt onse lant, ende van Ierusalem, ende uyt de burcht verdreven wierden, daer sy hen op onthielden, ende uyt-vielen, ende het Heylighdom verwoesteden, ende den reynen Godts-dienst verstoorden.

37

Maer Simon veroverde de burcht, ende leyde Ioden daer in, om de stadt Ierusalem ende het lant te beschutten; ende bouwde de mueren te Ierusalem hooger.

38

Ende de Koninck Demetrius bevestigde hem in ’t Hooge-priester-ampt: ⁺

+ Demetrius.

39

Ende hielt hem voor sijnen vrient, ende dede hem groote eere.

40

Want hy vernam, dat de Romeynen der Ioden Gesanten eerlijck gehoort hadden, ende hadden een verbondt met hen gemaeckt, ende se in hare beschuttinge genomen:

41

Ende dat het Ioodsche volck ende hare Priesters bewilliget hadden, dat Simon haer Vorst ende Hooge-priester zijn soude voort ende voort, soo lange tot dat hen Godt den rechten Propheet verweckte: ⁺

+ Deut. 18.15, 18.

42

Dat hy oock Hooft-man zijn soude, ende soude het Heylighdom bewaren, ende Ampt-lieden setten in ’t lant, ende alle krijghs-rustinge ende vestingen in sijne macht hebben.

43

Ende yeder man sal hem gehoorsaem zijn, ende alle Geboden sullen in sijnen name uyt-gaen; ende hy sal dragen een purperen kleet, ende dat met gout geborduert.

44

Dit altemael sal trouwelijck ende vast gehouden worden, van ’t gantsche volck ende alle Priesteren; ende niemant en sal hem daer tegen setten: daer en sal oock niemant macht hebben, het volck by een te ontbieden in ’t lant, ofte een purperen kleet ende eenen gouden gordel te dragen, dan hy alleen.

45

Maer wie daer tegen doen, oft onder-staen soude dese ordinantie te breken, oft af te doen; die sal in den ban zijn.

46

Alsoo beloofde het gantsche volck den Simon gehoorsam te zijn.

47

Ende Simon bewilligde daer in, ende wiert Hooge-priester ende Vorst der Ioden.

48

Ende het volck beval, Dat men dese schrift op kopere tafelen schrijven soude, ende soude deselve op-hangen op den om-gangh aen den Tempel, aen eene openbare plaetse.

49

Ende een af-schrift in de schat-kiste leggen, op datse Simon ende alle sijne nae-komelingen altijt wisten te vinden.