Lutherse Bijbel (1648)

Het viij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Hoe ende waerom Iudas Gesanten hebbe gesonden nae Romen. II. Hoe de Romeynen den Iudam tot eenen bondt-genoot hebben aen-genomen.

I.1

MAer Iudas hoorde van de Romeynen, ⁺ dat sy seer machtigh waren, ende vreemde volckeren geerne in beschuttinge namen, die hulpe by hen sochten; ende dat sy trouwe ende geloove hielden:

+ Der Romeynen macht ende goet regiment.

2

Want hy hoorde, wat eerlijcke daden dat sy gedaen hadden tegen de Gallos, dewelcke sy bedwongen, ende onder sich gebracht hadden.

3

Oock wat groote oorlogen sy in Spaengien gevoert hadden, ende de bergh-wercken verovert, daer men gout ende silver graeft: ende dat sy vele landen verre van Romen met groot vernuft ende ernst gewonnen hadden, ende behielden.

4

Dat sy oock vele geweldige Koningen, die hen in haer lant met macht getrocken zijn, geslagen ende verjaegt hadden, ende hare Koninck-rijcken onder hen gebracht.

5

Ende dat sy onlangs den Koninck van Kithim, Philippum, ende daer-nae sijnen soon Persen over-wonnen hadden.

6

Oock van den grooten Antiocho den Koninck in Asien, die tegen de Romeynen getrocken was met hondert ende twintigh Elephanten, met groote ruyterye ende wagens: maer de Romeynen hadden sijn heyr geslagen,

7

Ende hem gedwongen, dat hy om vrede bidden moeste: ende hebben hem, ende sijnen erf-genamen nae hem eene groote schattinge op-geleyt, die sy jaerlijcx den Romeynen geven moesten: daer-toe moest hy den Romeynen gijselaers schicken.

8

Sy namen hem oock Iönien, Asien ende Lydien, de edelste landen, ende gavense den Koninck Eumeni.

9

Oock setteden hen de Griecken met groote macht tegen hen:

10

Maer sy sonden eenen Hooft-man tegen de Griecken; die sloegse, ende nam het lant in, ende liet in de steden de mueren neder-werpen: dat sy moesten vrede houden, ende gehoorsaem zijn.

11

Sulcken ernst betoonden sy tegen alle hare vyanden, dat sy alle de gene bedwongen, die sich tegen hen setteden.

12

Maer met de vrienden ende bondt-genooten hielden sy goeden vrede, ende hielden geloove: ende waren machtigh ende gevreest in alle landen.

13

Wien sy holpen, die wiert beschut ende behouden by sijn Koninck-rijck; maer wien sy straffen wilden, die wiert van lant ende lieden verjaegt.

14

Ende wierden seer machtigh; ende daer was sulcke deugt by hen, dat sich niemant tot eenen Koninck en maeckte.

15

Daer en was ook geen Koninck, ⁺ maer de Raet; dat waren drie hondert ende twintigh mannen, die regeerden wel.

+ Raet te Romen.

16

Ende jaerlijcx verkoos men eenen Hooft-man, die in alle hare landen te gebieden hadde: dien moesten sy alle gehoorsaem zijn: ende daer en was geene hoveerdye, nijt noch tweedracht, by hen.

17

Ende Iudas verkoos Eupolemum den soon Iohannis, ⁺ des soons Iacobs, ende Iason Eleasars soon, ende sondtse nae Romen, om met den Romeynen vriendschap ende een verbondt te maken:

+ Iudas sendt Eupolemum ende Iason nae Romen, om met de Romeynen een verbondt op te richten.

18

Dat sy hen holpen, dat het Koninck-rijck Israëls niet onder-gedruckt en wierde van de Griecken.

19

Dese trocken nae Romen eenen langen wegh, ende quamen voor den Raet, ende spraken alsoo:

20

Iudas Maccabeus, ende sijne broeders, ende het Ioodsche volck hebben ons tot u-lieden gesonden, om eenen vrede ende een verbondt met u te maken, dat ghy ons in beschuttinge nemen wilt, als vrienden ende bondt-genooten.

II.21

DAt behaegde den Romeynen:

22

Ende lieten het verbondt op koperen tafelen schrijven, welcke sy nae Ierusalem sonden, tot eene gedachtenisse des opgerichten vredes ende verbondts, ende luydt alsoo:

23

Godt geve den Romeynen ende den Ioden geluck ende vrede, ⁺ te lant ende te water; ende behoedese voor krijgh ende vyanden eeuwighlijck.

+ Verbondt tusschen de Romeynen ende Ioden op-gericht.

24

Doch by aldien de Romeynen oorloge hebben souden te Romen, oft in hare landen en gebiedt;

25

So sullen de Ioden den Romeynen getrouwelijck hulpe doen, nae dat’et de noot vereyscht:

26

Ende en sullen der Romeynen vyanden geene proviande, wapenen, gelt, schepen, ende andere dingen toe-senden. Dit eyschen de Romeynen van de Ioden; ende sullen de Ioden sulcke stucken ge-

[fol. 49r]

trouwelijck houden sonder alle bedrogh ende arge-list.

27

Daer-en-tegen oock, by aldien de Ioden oorloge hebben souden; so sullen hen de Romeynen getrouwelijck helpen, nae dat’et de noot vereyscht:

28

Ende sy en sullen der Ioden vyanden geene proviande, wapenen, gelt, schepen oft andere dingen toe-senden: dat beloven de Romeynen, ende willen sulck verbondt getrouwelijck ende sonder bedrogh houden.

29

Alsoo is het verbondt tusschen de Romeynen ende de Ioden op-gericht.

30

Maer by aldien daer-nae dese ofte gene partye bedachten meer stucken daer toe te setten, ofte wat te veranderen, ende daer af te doen; dat sal elcke partye macht hebben: ende wat sy daer toe-setten, ofte daer af-doen sullen,dat sal altemael seker ende vast gehouden worden.

31

Dat oock de Koninck Demetrius aen de Ioden gewelt gebruyckt, ⁺ daer van hebben wy hem geschreven alsoo: Waerom plaegt ghy onse vrienden ende bondt-genooten?

+ Der Romeynen Schrijven aen Demetrium.

32

By aldien sy voorder over u klagen sullen; so moeten wijse beschutten, ende willen u te lant ende te water aen-grijpen.