Lutherse Bijbel (1648)

Het vij. Capittel.

Heeft vijf deelen: I. Wat met Demetrio ende sijn volck geschiedt zy. II. De ongetrouwigheyt sommiger Ioden, insonderheyt des Alcimi, ende hoe verre hy ’t gebracht hebbe. III. Iude victorie tegen Nicanor. IV. Nicanors voor-nemen te Ierusalem. V. Nieuwe victorie des Iude tegen Nicanor.

I.1

IN ’t hondert ende een-en-vijftighste jaer, ⁺ quam Demetrius Seleuci soon van Romen wederom in sijn Koninck-rijck, ende nam eene stadt in aen de Zee met weynigh volcx, ende regeerde aldaer als een Koninck.

+ Demetrius.

2

Ende doe hy in de hooft-stadt Antiochien quam, ⁺ so greep het krijghs-volck Antiochum ende Lysiam, om deselve Demetrio over te leveren.

+ Antiochus ende Lysias van ’t krijghs-volck gevangen ende gedoodt.

3

Maer doe sulcx Demetrius aen-gedient wiert, geboodt hy, Men soudese niet voor sijne oogen komen laten.

II.4

DAerom dooddese het krijghs-volck. Doe nu Demetrius het Rijck in hadde;

5

So quamen tot hem vele godt-loose ende af-vallige lieden uyt Israël: ende de voornaemste onder hen was Alcimus, ⁺ die was geerne Hooge-priester geworden.

+ Alcimus.

6

Dese verklaegden Iudam ende haer eygen volck, seggende: ⁺ Iudas ende sijne broeders hebben alle, die u wilden gehoorsaem zijn, om-gebracht, ofte uyt onse lant verjaegt.

+ Iudas verklaegt voor de Demetrio.

7

Daerom sendt’er yemant henen, dien ghy vertrouwt; ende laet besien, hoe sy ons ende des Konincx lant verdorven hebben: ende laetse ende al haren aen-hanck straffen.

8

Daerom maeckte de Koninck Bacchiden sijnen vrient, ⁺ die in ’t Rijck geweldigh was, ende dien de Koninck veel vertrouwde, tot eenen Hooft-man over het gantsche lant, op dese zijde des Euphratis:

+ Bacchides.

9

Ende schickte met hem den af-valligen Alcimum, ⁺ dien hy tot eenen Hoogen-priester gemaeckt hadde; ende beval hem het volck Israël te straffen.

+ Alcimus Hooge-priester gemaeckt van den Koninck Demetrio.

10

Ende sy togen in ’t lant Iuda met een groot heyr, ende schickten Gesanten tot Iuda ende sijne broeders, van vrede te handelen: ende stelden hen, als of sy vrede met hen houden wilden:

11

Maer ’t was enckel bedrogh: daerom en geloofde hen Iudas niet; want hy sagh, dat sy wel toe-gerust waren, ende een groot heyr met hen voerden.

[fol. 48r]

12

Maer vele Priesters quamen tot Alcimum ende Bacchiden, ⁺ ende vele van de Vrome in Israël,

+ Alcimus handelt als een vertwijffelde booswicht.

13

Die betrouwden Alcimo alles goets toe, ende begeerden vrede,

14

Ende spraken: Alcimus is een Priester uyt het geslachte Aarons; hy en sal ons geene ontrouwe bewijsen.

15

Ende Alcimus seyde hen vrede toe, ende dede eenen eedt, ende sprack: Wy en willen u ende uwen vrienden geen leet aen-doen.

16

Doe sy hem alsoo geloofden, liet hy tsestigh van hen vangen, ende dooddese alle op eenen dagh, als de Schrift spreeckt:

17

Het vleesch uwer Heyligen hebben sy den dieren gegeven; ⁺ sy hebben bloet vergoten ront-om Ierusalem, als water: ende daer en was niemant, diese begroef.

+ Psal. 79,2.

18

Daerom quamder eene seer groote vreese ende verschrickinge onder ’t volck, ’t welcke klaegde: Datter noch geloove noch trouwe in Alcimo en was: want hy en hielt sijnen eedt niet.

19

Ende Bacchides toogh wegh van Ierusalem, ⁺ ende belegerde Bethzetha: ende sondt uyt ende lieter vele vangen, die sich te vooren aen hem over-gegeven hadden, ende van wegen der ongetrouwigheyt weder van hem gevloden waren: ende liet harer vele dooden, die wierp hy in eenen grooten kuyl.

+ Bacchides. Bethzetha. Jud. 7,22.

20

Daer-nae beval Bacchides het lant Alcimo, ⁺ ende liet krijghs-volck by hem; ende hy toogh weder tot den Koninck.

+ Alcimi practijcken ende tyrannye.

21

Ende Alcimus onderstont met gewelt Hooge-Priester te worden:

22

Ende vergaderde tot hem alle afvallige in Israël, ende bracht het lant Iuda met gewelt onder hem, ende plaegde het volck Israël seer hart.

23

Doe nu Iudas sagh, ⁺ dat Alcimus ende de af-vallige uyt Israël veel grooter schade in Israël deden;

+ Iudas straft d’af-vallige, etc.

24

Trock hy weder ront-om door het gantsche lant Iuda, ende strafte de af-vallige, ende weerde hen, dat sy niet meer alsoo in ’t lant heen ende weder trecken en dorsten.

25

Maer doe Alcimus sagh, ⁺ dat Iudas ende sijn volck weder geweldigh was, ende dat hy hen niet weder-staen en konde; trock hy weder tot den Koninck ende verklaegdese hart.

+ Alcimus verklaegt Iudam by Demetrio heftiger dan te vooren.

III.26

DAerom sondt de Koninck eenen grooten Vorst, Nicanor, daer henen, die op ’t volck Israël seer gram was: ende geboodt hem, Het volck Israël gantsch te verdelgen.

27

Ende Nicanor trock met een groot heyr nae Ierusalem, ⁺ ende schickte boden tot Iuda ende sijnen broeders bedriegelijck, die sich stellen souden, als of hy vrede met hen houden wilde, ende spreken:

+ 2 Macc. 15,1. Nicanor van Demetrio gesonden, om de Ioden gantsch te verdelgen.

28

Wy willen vrede met malkanderen houden, ick ende ghy-lieden; ende wil met weynigh volcx komen vreedsaemlijck, dat ick u aen-spreke.

29

Alsoo quam Nicanor tot Iuda; ende sy ontfingen ende spraken malkanderen vreedsaemlijck aen: maer ’t was bestelt, dat men den Iudam aldaer vangen soude.

30

Dit wiert Iuda te kennen gegeven, Dat Nicanor daerom tot hem gekomen was, om hem met dit bedrogh te vanghen; daerom wachtte hy sich voor hem, ende en wilde niet meer tot hem komen.

31

Ende doe Nicanor merckte, dat sijn voor-nemen was openbaer geworden; so toogh hy tegen Iudam, ende hielt eenen slagh met hem by Caphar Salama.

32

Daer verloos Nicanor vijf duysent mannen: ⁺ ende sijn heyr moeste vluchten op Davids burcht.

+ Nicanor verliest vijf duysent mannen.

IV.33

DAer-nae quam Nicanor oock tot het Heylighdom op den bergh Sion; ende de Priesters ende de Outste gingen uyt, om hem vreedsaemlijck t’ ontfangen, ende hem te toonen, dat sy voor den Koninck groote offerhanden deden:

34

Maer Nicanor bespottedese met haren Godts-dienst, ende lasterde ende ontheyligde de offerhanden;

35

Ende swoer eenen eedt, seggende: ⁺ Indien ghy my Iudam ende sijn heyr niet en sult over-leveren in mijne handen; so wil ick dit Huys verbranden, so haest als ick geluckigh wederom hier kome: ende hy toogh wegh met groote gramschap.

+ Nicanor sweert, Dat hy den Tempel verbranden wil.

36

Maer de Priesters gingen binnen, ende traden voor den Altaer in den Tempel, ende weenden, ende spraken:

37

Och Heere! dewijle Ghy dit Huys verkoren hebt, ⁺ dat men u al daer aen-roepen, ende van u prediken sal;

+ 1 Reg. 8,29, 30. Psal. 122,4.

38

So bidden wy, Ghy wilt aen desen Nicanor ende sijn heyr wrake oeffenen, ende daer-aen gedencken, dat sy uw’ Heylighdom ende u gelastert hebben: ende wiltse uyt het lant verjagen ende verdelgen.

39

Ende Nicanor toogh van Ierusalem wegh, ende legerde hem by Bethhoron: daer quam noch een heyr uyt Syrien by hem, om hem te helpen.

V.40

MAer Iudas legerde sich tegen hem by Adasar met drie duysent mannen; ende badt tot Godt, ende sprack alsoo:

41

Heere Godt, ⁺ doe u de Boden des Konincx Sennaheribs lasterden, doe sondt ghy eenen Engel, die sloegh doot hondert ende vijf-en-tachentigh duysent mannen.

+ Iude Gebedt. 2 Reg, 18,35. cap. 19,35. Tob. 1,21. Sir. 48,24.

42

Alsoo slaet dese onse vyanden heden voor onse oogen, ende oordeelt desen Nicanor nae sijne groote misdaet: op dat andere lieden erkennen, dat Ghy hem daerom gestraft hebt, om dat hy uw’ Heylighdom gelastert heeft.

43

Ende op den dertienden dagh der maent Adar, ⁺ deden sy eenen slagh met malkanderen: ende Nicanor quam ten aller-eersten om.

+ Adar is de Maent Februarius nae de Mane gerekent. Nicanor komt om.

44

Ende doe sijn heyr sulcx sagh, wierpen sy de wapenen van hen, ende vloden:

[fol. 48v]

45

Maer Iudas jaegde hen nae eene dagh-reyse, van Adasar tot Gaza toe, ende liet de trompetten blasen:

46

Dat het volck uyt alle vlecken ront-om op ’t lant tot hem uyt-liep, ende holp de vyanden slaen: ende quamen tot Iuda, ⁺ ende hielden sich weder by hem. Alsoo wiert het heyr Nicanors geslagen, ende niemant en quamder van.

+ Nicanors heyr geslagen.

47

Ende Iudas plonderdese, ⁺ ende voerde den rof met hem wegh: maer den Nicanor liet hy het hooft af-houwen, ende de rechter hant, die hy ten eedt uyt-gereckt hadde, doen hy lasterde, ende het Heylighdom dreygde, ende liet beyde het hooft ende de hant mede voeren, ende te Ierusalem op-hangen.

+ 1 Macc. 15,30. etc.

48

Doe wiert het volck wederom seer vrolijck, ende vierden desen dagh met groote vreugde.

49

Ende verordineerden, Dat men jaerlijcx desen dagh, namelijck, den dertienden dagh der maent Adar, vieren soude.

50

Alsoo wiert weder vrede in ’t lant Iuda eenen kleynen tijt.