Lutherse Bijbel (1648)

[fol. 42r]

VOOR-REDEN over het eerste Boeck DER MACCABEËN. D.M.L.

DIt Boeck is oock een van de gene, diemen in de Ebreeusche Bibel niet en telt: hoewel het bykans eene gelijcke wijse houdt met spreken ende woorden, als andere Boecken der H. Schrift; ende niet onweerdigh geweest en was, daer onder te rekenen: dewijle het een seer noodigh ende nuttelijck Boeck is, om te verstaen den Propheet Daniël in ’t 11 cap. want het gene, ⁺ dat Daniël propheteert in ’t voorsz capit. van den grouwel ende het ongeluck des volcx Israëls, ’t welck toe-komende zijn soude, diens vervullinge beschrijft dit Boeck, namelijck, Antiochum den Edelen, ende (gelijck Daniël spreeckt) de kleyne hulpe ende groote vervolginge van de Heydenen ende valsche Ioden, die ter tijt der Maccabeën geschiedt is. Derhalven het ons Christenen oock nut is om te lesen ende te weten.

TEn eersten, ⁺ dewijle deselve Antiochus voor eene figure ofte beelt des Anti-Christs gehouden wort, die sulcke grouwelen ende verstooringe des Godts-diensts te Ierusalem, ende in ’t Ioodsche lant, kort voor Christi geboorte ende eerste toe-komste aen-gericht heeft; so leeren wy daer uyt den rechten Anti-Christ erkennen, die voor de tweede ende laetste toe-komste Christi, de Christenheyt oock verwoesten, ⁺ende den Godts-dienst verstooren soude: op dat wy niet verschricken en sullen, wanneer wy ’t alsoo ervaren, ende voor onse oogen sien; maer den troost ontfangen ende vast houden, dat wy, mitsgaders de Christenheyt, nochtans behouden, ende eyndelijck verlost moeten worden, het woeden zy soo groot, als het wil, ende de Duyvel soo toornigh, als hy immermeer kan.

Want wy sien immers oock deselve hulpe, hoewel kleyn ende geringe, die ons Godt almachtigh heeft begonnen te bewijsen. Ende het lieve H. Euangelium is het sweert, daer mede de Sijne den tegenwoordigen Anti-Christ al-even-wel geheel kloeck-moedighlijck aen-tasten, ⁺ ende yet uyt-richten; hoewel dat het veel bloet-vergietens ende lijdens kostet: gelijck als Hy door het sweert der Maccabeën oock sijn volck te dier tijt holp, hoewel het niet sonder vervolginge ende groot herten-leet toe en ginck; nochtans reynigden sy den Tempel ende herstelden den Godts-dienst, ende brachten het volcxken wederom te samen in ’t voorige regiment. ^* Gelijck als tegenwoordigh het Euangelium de afgoderye uyt-vaegt, ende gelijck Christus seyt, Dat sijne Engelen sullen alle ergernissen wegh ruymen uyt sijn Rijck; ende vergadert de rechte Christenen wederom te samen in ’t oude rechte Christelijcke geloove, ende tot oprechte goede wercken ende Godts-diensten.

TEn tweeden, ⁺ dat wy ons oock dies troosten mochten, dat Hy gene helpt, niet alleen tegen den Antiochum ende de Heydenen; maer oock tegen de verraders, ende de af-vallige Ioden, die tot de Heydenen af-vielen, ende holpen haer eygen volck, hare broeders, vervolgen, dooden, ende al herten-leet aen-doen: op dat wy oock versekert sullen zijn, ende onverschrickt blijven, ⁺⁺ of schoon de valsche Christenen ende rot-geesten, die nu oock onse verraders geworden zijn, tegen ons op-staen, ende wel soo seer, indien niet meer, ons plagen ende schade doen, als onse Antiochus ofte Anti-Christ. Want Daniël heeft ’et alsoo geseyt, ende ons tot eenen troost verkondigt, Dat het alsoo gaen ende geschieden moeste, dat de kinderen onses volcx verradelijck by ons handelen souden, ende stoutelijck helpen vervolgen. Daerom en sullen wy ’t niet veel beter hebben, dan ’t gene vrome kinderen Israëls gehadt hebben, onder haren Antiocho ofte Anti-Christ, by hare valsche broederen.

MAer ten laetsten, worden al-even-wel deselve vyanden ende verraders door Godt seer swaerlijck gestraft, ende hare tyrannye ende verraderye en blijft niet ongewroken. So dat wy met vrolijcke oogen, ende goeden moet oock onse Anti-Christen, Tyrannen, ende rot-geesten, mogen aen-sien, ende haren trotz uyt-staen: als wy die versekert zijn, dat sy ’t niet lange en sullen drijven, veel min daer toe brengen, daer toe sy meynen: maer (gelijck Antiochus ende gene verraders) haren verdienden loon heel haest ontfangen; gelijck dan alreede een goet deel van sulcke straffe begost heeft, ende dagelijcx haer vermeerdert. Hoewel sy verstockt ende verblindt zijnde, haer daer-aen niet en keeren; daer en is ons oock niet veel aen gelegen: sy willen ’t ervaren, gelijck gene gedaen hebben. Dat geve Godt almachtigh, (dewijle sy immers niet anders en willen) dat het haest ende in korten geschiede; om te heyligen sijnen Naem, ende te bevorderen sijn Rijck, ende te troosten alle bedroefde ende gevangene herten, in des duyvels ende Anti-Christs Rijcke, Amen!

+ XI Cap. Daniels.

+ Antiochus eene figure van den Anti-Christ.

+ Rechte Anti-Christ voor de laetste toe-komste Christi, etc.

+ Sweert, daer mede de Anti-Christ geslagen wort. Maccabeën.

* Nuttigheyt ende vrucht des Euangeliums.

+ Troost voor de Christenen nu in desen laetsten tijt, etc.

++ Valsche broeders doen grooter schade, dan de Tyrannen.