Lutherse Bijbel (1648)

Het xxxviij. Capittel.

Begrijpt eene leere, waer door de gesondheyt kan onderhouden, ende weder verkregen worden, in vier deelen: I. Als men ongesonde ende schadelijcke spijsen vermijdt: II. Des Genees-meesters raet volgt, ende rechte ordentlijcke middelen gebruyckt: III. Godt bidt om den segen. IV. Sijne droefheyt matigt.

I.30

MYn kint, proeft wat uwen lichaem gesont is: ende siet, wat hem ongesont is, dat en geeft hem niet.

31

Want allerley en dient elck niet een; so en magh oock elck een allerley niet.

32

En overlaedt u niet met allerley leckere spijse, ende en eet niet te gulsigh:

33

Want veel eten maeckt kranck, ende een onversadigh vraet krijgt het krimpsel.

34

Vele hebben sich doot gegeten; maer wie matigh is, die leeft dies te langer.

II.1

☜EErt den Genees-meester met behoorlijcke eere; ⁺ op dat ghy hem hebt ter noot:

+ Cap. XXXVIII. Gr.

2

Want de Heere heeft hem geschapen, ende de medicijne komt van den Hooghsten: ende de Koningen eeren hem.

3

De konst des Genees-meesters verhoogt hem, ende maeckt hem groot by Vorsten ende Heeren.

4

De Heere laet de genees-middelen uyt de aerde wassen; ende een vernuftige en verachtse niet☞.

5

Wiert doch het bitter water soet door een hout: ⁺ op dat men sijne kracht erkennen soude.

+ Exod. 15,25.

6

Ende Hy heeft sulcke konst den Menschen gegeven: op dat Hy gepresen wierde in sijne wonder-daden.

7

Daer-mede heelt Hy ende verdrijft de smerten: ende de Apotheker maeckt’er medicijne uyt.

8

Somma: Godts wercken en kan men niet alle vertellen: ende Hy geeft alles, wat goet is op Aerden.

III.9

☜MYn kint, ⁺ als ghy kranck zijt, so en veracht dit niet, maer bidt den Heere; so sal Hy u gesont maken.

+ Jes. 38,2.

10

^a Laet af van de sonde, ende maeckt uwe handen onstraffelijck, ende reynigt uw’ herte van alle misdaet☞.

a Laet af) Ten eersten, wort vroom; ten tweeden, laet voor u bidden; ten derden, gebruyckt alsdan den Genees-meester.

11

Offert soeten reuck, ende meelbloem, ten gedenck-offer; ende geeft een vet offer, als of ghy van hier moestet:

12

Daer-nae laet den Genees-meester tot u komen: want de Heere heeft hem geschapen; ende en laet hem niet van u, dewijle ghy hem behoeft.

13

De uyre kan komen, ⁺ dat de krancke alleen door ^b gene geholpen worde;

+ Jac. 5.14, 15.

b Gene) Bidden helpt meer dan ’t gebruycken van de medicijne, ende de Priester doet meer dan de Genees-meester; maer men is niet geerne vroom: daerom acht men het bidden ende de Priesters minder.

14

Als sy den Heere bidden, dat ’et met hem beter worde, ende hy gesontheyt krijge, om langer te leven.

15

☜Wie voor sijnen Schepper sondigt, die moet den Genees-meester in de handen komen☞.

IV.16

MYn kint, als’er een sterft, ⁺ so beweent ende beklaegt hem, als of u groot leet geschiedt zy, ende bewindt sijn lichaem behoorlijcker wijse, ende laet hem eerlijck begraven.

+ Sir. 22.10, 13.

17

Ghy sult bitterlijck weenen, ende hertelijck bedroeft zijn, ende rouw dragen, daer-nae dat hy geweest is:

18

Ten minsten eenen dagh ofte twee; ⁺ op dat men niet qualijck van u spreken en magh: ende troost u oock weder, op dat ghy niet treurigh en wort.

+ 1 Thess. 4,13.

19

Want van treuren komt de doot; ⁺ ende des herten treurigheyt verswackt de krachten.

+ Prov. 15,13.

20

Treurigheyt ende armoede doet het herte wee in de aen-vechtinge, ende ^c gaet haer te buyten.

c Gaet haer te buyten) Houdt geene mate.

21

En laet de treurigheyt niet in uw’ herte, maer slaetse van u; ende gedenckt ^d aen ’t eynde, ende en vergeet ’et niet.

d Aen 't eynde) Als David dede over sijn kint, ende sprack: Ick moet tot hem, ’t en komt niet weder, etc. 2 Sam. 12,23.

22

Want daer en is geen weder-komen: ’t en helpt hem niet, ende ghy doet u schade.

23

Gedenckt aen hem, gelijck hy gestorven is, soo moet ghy oock sterven: ☜gisteren was ’t aen my, ⁺ heden is ’t aen u☞.

+ Mihi heri, hodie tibi.

24

Dewijle dan de doode nu in de ruste leyt, so houdt oock op sijns te gedencken; ende troost u weder over hem, dewijle sijn geest van hier gescheyden is.