Lutherse Bijbel (1648)

Het xxvij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Van der Werelt ondanckbaerheyt. II. Van der koop-lieden gevaerlijcken staet. III. Van de voorsichtigheyt in ’t spreken.

I.25

TWee stucken zijnder, die my verdrieten; ende het derde maeckt my toornigh.

26

Als men eenen strijtbaren man ten laetsten laet armoede lijden; ende de wijse Raets-lieden ten laetsten veracht;

27

☜Ende wie van ’t rechte geloove af-valt tot het onrechte geloove; ⁺ desen heeft Godt ten sweerde verwesen.

+ Deut. 13.5, 9.

II.28

EEn koop-man kan hem swaerlijck wachten voor onrecht, ende een kramer voor sonden.

1

Want om goets wille doender vele onrecht: ⁺ ende die rijck willen worden, ⁺ wenden de ^a oogen af.

+ Cap. XXVII. Gr.

+ Prov. 23,4. 1 Tim. 6,9.

a Oogen af) dat is, sy en achten de conscientie niet.

2

Gelijck een nagel in de muer tusschen twee steenen steeckt:

3

Alsoo steeckt oock de sonde tusschen den kooper ende verkooper.

4

En houdt hy sich niet met neerstigheyt in de vreese des Heeren; so sal sijn huys haest verstoort worden.

5

Wanneer men siftet, so blijft de vuyligheyt daer in: alsoo, wat de Mensche voor-neemt, so kleeft ’er altoos wat onreyns aen☞.

6

Gelijck als de oven beproeft de nieuwe potten: alsoo beproeft de droeffenisse des Menschen sin.

III.7

AEn de vruchten merckt men, hoe de boom gepleegt is: Alsoo merckt men aen de reden, hoe het herte gestelt is.

8

Ghy en sult niemant loven, of ghy hebt hem dan gehoort: want aen de reden kent men den man.

9

Indien ghy de gerechtigheyt nae-volgt, so sult ghyse krijgen, ende aen-trecken als eenen schoonen rock.

10

De vogelen vergesellen hen tot haers gelijcken; alsoo houdt haer de waerheyt tot de gene, die haer gehoor geven.

11

Gelijck de leeuw op den roof loert: alsoo betrapt ten laetsten de sonde den quaet-doender.

12

Een godt-vreesende spreeckt altijt dat heylsaem is; maer een sot is veranderlijck, gelijck de Mane.

13

Als ghy onder de onwijsen zijt; soo merckt, wat de tijt lijden wil: maer onder de Wijse meugt ghy voort-varen.

14

Der sotten reden is uytermaten verdrietigh; ende haer lachen is enckel sonde, ende ^b ketelen sich doch daer mede.

b Ketelen) ’t doet hen sacht, dat sy andere bedroeven ende schade doen.

15

Waer men veel hoort sweeren, daer staen eenen de hayren over eynde; ende haer twisten maeckt, dat men de ooren toe houden moet.

16

Als de hooveerdige met malkanderen twisten, so volgter bloet-vergieten nae: ende ’t is verdrietigh om te hooren, als sy malkanderen soo seer schelden.

17

Wie heymelijckheden openbaert, ⁺ die verliest het geloove; ende en sal nimmermeer eenen getrouwen vrient krijgen.

+ Sir. 19,10. cap. 22,27.

18

Houdt uwen vrient weert, ende houdt hem geloove:

19

Maer indien ghy sijne heymelijckheden openbaert, so en sult ghy hem niet weder krijgen.

20

Wie sijnen vrient verliest, dien geschiedt wel soo veel quaets, als dien sijn vyant ontgaet.

21

Gelijck als wanneer ghy eenen vogel uyt de hant laet: alsoo isset, als ghy uwen vrient verlaet:

[fol. 29v]

22

Ghy en vangt hem niet weder, ghy en behoeft hem niet nae te loopen; hy is te verre wegh, hy is ’t ontsprongen, gelijck een ree uyt het net.

23

Wonden kan men verbinden; scheld-woorden kan men versoenen:

24

Maer wie heymelijckheden openbaert, met dien is’t uyt.

25

Wie met de oogen wenckt, ⁺ die heeft wat quaets in den sin; ende en laet hem daer niet af wenden.

+ Prov. 6,13,

26

Voor u kan hy soet spreken, ende looft seer wat ghy spreeckt: maer achter uwen rugge spreeckt hy anders, ende verkeert u uwe woorden.

27

Ick en ben geenen dingk soo vyant, als dien: ende de Heere is hem oock vyant.