Lutherse Bijbel (1648)

Het xxij. Capittel.

Begrijpt sommige huys-leeren, in ses deelen: I. Tegen de luyaerts. II. Van rechte kinder-tucht. III. Van bescheedenheyt in ’t spreken ende handelen. IV. Dat men der godt-loosen ende sotten geselschap moet vermijden. V. Van eene goede conscientie. VI. Bestandige vrientschap met de vromen.

I.1

EEn luy Mensch, is gelijck als een steen, die in ’t slijck leyt:

2

Wie hem op-heft, die moet de handen weder wisschen.

II.3

EEn ongemaniert soon is sijnen vader eene oneere.

4

Eene vernuftige dochter krijgt wel eenen man: maer een ongeraden dochter laet men sitten, ende sy bekommert haren vader:

5

Ende welcke wilt is, die is beyde den vader ende den man eene oneere; ende sy wort van beyde gehaet.

III.6

EEne reden, die ter ontijt geschiedt, past even als een snaren-spel, wanneer yemant treurigh is: straffe ende leere behoort men ter rechter tijt te gebruycken.

7

Wie eenen sot leert, die lapt scherven te samen; ende doet even, als of men yemant uyt eenen diepen slaep weckt.

8

Wie met eenen sot spreeckt, die spreeckt met eenen slapenden:

9

Als ’t uyt is, so spreeckt hy: Wat is ’t?

10

☜Over eenen dooden pleegt men rouw te dragen; ⁺ want hy en heeft het licht niet meer: maer over eenen sot soude men rouw dragen, om dat hy geen verstant en heeft.

+ Sir. 38,16.

11

Men en moet niet te seer rouw dragen over den dooden; want hy is tot ruste gekomen:

[fol. 27v]

12

Maer des sotten leven is erger dan de doot☞.

13

Seven dagen draegt men rouw over eenen dooden; maer over eenen sot ende godtloosen haer leven lanck.

IV.14

EN spreeckt niet veel met eenen sot, ende en gaet niet veel om met eenen onverstandigen.

15

Houdt u van hem: op dat ghy niet in ^a. moeyte gebracht, ende van sijne vuyligheyt besmet en wort.

a. Moeyte) goede gesellen ende vrienden brengen menigen in moeyte.

16

Wijckt slechs van hem; so blijft ghy met vrede, ende en komt niet in angst ende noot door sijne dwaesheyt.

17

Wat is swaerder, dan loot? ende hoe wil men eenen sot anders heeten, dan loot?

18

’t Is lichter, sant, sout, ende yser te dragen, dan eenen onverstandigen Mensche.

V.19

GElijck als een huys, dat vast in malkanderen gebonden is, niet over hoop en valt van eenen storm-wint: alsoo oock een herte, dat van sijne sake versekert is, dat en ontsiet geenen schrick.

20

Gelijck als het schoone playster-werck aen de slechte wandt tegen den regen;

21

Ende eene heyninge op eenen hoogen bergh tegen den wint niet en kan bestaen:

22

Alsoo staet het bloode herte des sotten in sijn voor-nemen tegen geen verschricken.

23

Als men het ooge druckt, so gaender tranen uyt:

24

Ende als men eenen het herte treft; so laet hy sich mercken.

VI.25

WIe onder de vogelen werpt, die jaegtse wegh; ende wie sijnen vrient versmaet; die breeckt de vriendschap.

26

Of ghy schoon een sweert uyt-trockt tegen uwen vrient; so en maeckt ghy ’t niet soo quaet, als met versmaden.

27

Want ghy kont wel weder vrienden worden, als ghy hem niet en mijdt, ende met hem spreeckt: want men kan alles versoenen, uyt-genomen de versmaetheyt, verachtinge, openbaringe der heymelijckheden, ende quade treken: sulcke stucken verjagen den vrient.

28

Blijft uwen vrient getrouw in sijne armoede: op dat ghy u met hem verheugen meugt, als ’t hem wel gaet.

29

Houdt u vast by hem, als ’t hem qualijck gaet: op dat ghy sijn geluck oock genieten meugt.

30

De roock ende damp gaet voor henen, als een vyer branden wil: alsoo komt het van versmaden tot bloet-vergieten.

31

En schaemt u niet, uwen vrient te beschutten; ende en vermijdt hem niet.

32

Weder-vaert u wat quaets van hem; so sal sich voor hem wachten, wie ’t hoort.