Lutherse Bijbel (1648)

Het xiiij capittel.

Heeft drie deelen: I. Zee-varende moeten hare toe-vlucht alleen tot Godt nemen. II. Worden vervloeckt de gene, die Afgoden maken, endese aen-bidden. III. Oorspronck der afgoderye, ende der groote sonden die daer-op plegen te volgen.

I.1

DEsgelijcken doet degene die te schepe gaen wil, ende door wilde vloeden denckt te varen; ende roept aen een veel verrotter hout, dan het schip is, daer-op hy vaert:

2

Want dat selve is gevonden om neeringe te soecken, ende de Meester heeft ’et met konst toe-bereydt.

3

Maer uwe voorsichtigheyt, ô Vader, bestiert ’et: want Ghy oock in de Zee wegen geeft, ende midden onder de baren sekeren loop.

4

Daer mede Ghy bewijst, hoe Ghy aen alle eynden helpen kont, of schoon yemant sonder konst in de Zee sich begave.

5

Doch dewijle Ghy niet en wilt, dat ’et ledigh ligge, wat Ghy door uwe Wijsheyt geschapen hebt, so geschiedt ’et, dat de Menschen haer leven oock sulcken geringen hout vertrouwen, ende behouden worden in ’t schip, daer mede sy door de baren der Zee varen.

6

Want oock eertijts, ⁺ doe de hoogmoedige Reusen om-gebracht wierden, vloden die, aen welcker hope bleef de Werelt te vermeerderen, in een schip, ⁺ ’t welck uwe hant bestierde: ende lieten also der werelt zaet nae.

+ Gen. 7,7.

+ Noah.

7

Want sulck hout is des segens wel weerdigh, daer mede men recht handelt.

II.8

MAer des vloecx weerdigh is het gene, dat met handen gesneden wort, ⁺ soo wel als de gene, die ’t snijdt: dese daerom, dat hy ’t maeckt; gene daerom, dat ’et Godt genoemt wort, daer het doch een verganckelijck dinck is.

+ Psal. 115,8. ende 135,15.

9

Want Godt is beyden even gelijck vyant; den godtloosen, ende sijnen godtloosen wercken.

10

Ende het werck sal te samen met den Meester gequelt worden.

11

Daerom worden oock de Afgoden der Heydenen besocht: want sy zijn uyt de creaturen Godts ten grouwel ende ter ergernisse der Menschen zielen, ende ten strick den onverstandigen geworden.

12

☜Want Afgoden op-richten, is de hoogste hoererye; ende deselve versieren, is een schadelijck exempel in ’t leven☞.

III.13

VAn den beginne en zijn sy niet geweest, en sullen oock niet eeuwigh blijven:

14

Maer door ydele leere der Menschen zijn sy in de Werelt gekomen; ⁺ ende daerom versiert, om dat de Menschen van een kort leven zijn.

+ Oorspronck der Afgoden.

15

Want een Vader, als hy over sijnen soon, die hem al te vroegh wegh-genomen wiert, rouw ende smerten droegh, liet hy een beelt maken; ende begoste dien, die een doot Mensch was, nu voor eenen Godt te houden; ende stichtede voor de sijne eenen Godts-dienst ende offerhande.

16

Daer-nae metter tijt wiert sulcke godtloose wijse voor een recht gehouden, dat men oock moeste beelden eeren uyt der Tyrannen gebodt.

17

Desselven gelijcken, welcke de lieden niet en konden onder oogen eeren, daerom, dat sy te verre woonden, lieten sy uyt verre landen het aengesichte af-schilderen, ende maeckten een loffelijck beelt des heerlijcken Konincx: op dat sy met vlijt huychelen mochten den af-wesenden, als den tegenwoordigen.

18

So dreef oock der Konstenaren eer-gierigheyt de onverstandigen, om te stercken sulcken Godts-dienst.

19

Want wie den Vorst wilde wel dienen, die maeckte het beelt met aller konst op ’t fraeyste.

20

Maer ’t gemeyne volck, ’t welck door sulck fijn maecksel aen-gelockt wiert, begost dien voor eenen Godt te houden, dewelcke korts te vooren als een Mensch ge-eert was.

21

Daer-af quam het bedrogh in de Werelt, wanneer den lieden yets over-quam, ofte den Tyrannen sochten te believen gaven, sy aen steen ende hout sulcken naem, die doch den-selven niet toe en komt.

22

Daer-nae en lieten sy hen daer-aen niet genoegen, ⁺ dat sy in Godts kennisse dwaelden; maer of sy schoon in een woest wilt wesen der onwijsheyt leefden, so noemden sy doch sulcken krijgh ende quaet, vrede.

+ Grouwelen, die uyt d’afgoderye komen.

23

Want, ⁺ ofte sy dooden hare kinderen ten offer; ofte plegen eenen Godts-dienst, die niet te seggen en is; ofte houden woedende brasseryen, nae ongewoonlijcke wijse.

+ Deut. 18,10. Jer. 19,5.

24

Ende hebben voorts noch reynen wandel, noch echten staet: maer d’eene doodt den anderen met list, ofte beleedigt hem met over-spel.

25

Ende daer gaet by hen onder malkanderen om, ⁺ bloet, moort, dieverye, valscheyt, bedrogh, ontrouwe, pochen, ⁺ meyn-eedigheyt, ^a onruste der vromen,

+ Rom. 1.28, 29.

+ Jer. 7,9.

a Onruste) dat sy den vromen alle onruste ende plage aen-doen.

26

Ondanck, der jonge herten ergernisse, stomme sonden, bloet-schanden, overspel, dertelheyt. ⁺

+ Rom. 1,27.

27

☜Want den schandelijcken Afgoden dienen, is alles quaets begin, oorsake, ende eynde☞.

28

Als sy vier-dagen houden, so doen sy als waren sy woedende: als sy prophe-

[fol. 13r]

teeren, so is ’et enckel leugen: sy en leven niet recht, sweeren lichtveerdighlijck valsche eeden.

29

Want dewijle sy gelooven aen de leef-loose Afgoden, so en vreesen sy voor geene schade, als sy valschelijck sweeren.

30

Doch sal het recht van alle-beyde over hen komen: beyde daer-af, dat sy niet recht van Godt en houden, dewijle sy op de Afgoden achten; ende daer-af, dat sy onrecht ende valschelijck sweeren, ende en achten niet wat heyligh is.

31

Want der onrechtveerdigen boosheyt neemt een eynde, niet nae ’t gewelt dat sy hebben, als sy sweeren; maer nae de straffe, diese verdienen met haer sondigen.