Lutherse Bijbel (1648)

Het xiij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. De ydelheyt van de gene, die des Hemels heyr, ofte levendige creaturen aen-bidden; ende hoe sy niet en zijn te ontschuldigen. II. Noch grooter ydelheyt van de gene, die aen-bidden beelden van Menschen-handen gemaeckt zijnde.

I.1

ALle menschen zijn trouwens van naturen ydel, die van Godt niets en weten, ende aen de sichtbaerlijcke goederen dien die ’t is, niet en kennen; ende en sien aen de wercken niet, ⁺ wie de Meester is:

+ Rom. 1,21.

2

Maer houden ofte het vyer, ofte den wint, ofte de snelle lucht, ofte de sterren, ofte het machtigh water, ⁺ ofte de lichten aen den Hemel, die de Werelt regeeren, voor Goden.

+ Gen. 1,16.

3

Maer indien sy aen der selver schoone gedaente een behagen hadden, ende alsoo voor Goden hielden; so souden sy billijck geweten hebben, hoe geheel veel beter de gene zy, die over sulcke de Heere is: want ☜die aller schoonheyt Meester is, die heeft sulcx altemael geschapen☞.

4

Ende is’t dat sy hen over de macht ende ^a kracht verwonderen; so souden sy billijck aen deselve gemerckt hebben, hoe veel machtiger degene zy, die sulcxs altemael toe-bereydt heeft.

a Kracht) dat is, menigerley werckinge ende deugt der creaturen.

5

☜Want aen de groote schoonheyt ende schepselen kan immers der selver Schepper als in een beelt erkent worden☞.

6

Al-hoe-wel over dese niet soo seer te klagen en is: want sy oock wel dwalen konnen, wanneer sy Godt soecken, ende geerne vonden.

7

Want als sy met sijne schepselen om-gaen, ende na-dencken; so worden sy gevangen in ’t aen-sien: dewijle de creaturen soo schoon zijn, ⁺ die men siet.

+ Rom. 1,23.

8

Doch en zijn sy daer mede niet ontschuldigt.

9

Want hebben sy soo veel konnen erkennen, dat sy kosten de creaturen hoogh achten; waerom en hebben sy niet veel eer den Heere der selver gevonden?

II.10

MAer dit zijn de onsalige, ende der welcker hope billijck onder de doode te rekenen is: die der Menschen maeckselen Godt heeten; als gout ende silver, dat konstelijck bereydt is; ende die beelden der dieren, oft onnutte steenen, die voor oude jaren gemaeckt zijn.

11

Als of een timmerman, ⁺ die wat te arbeyden soeckt, ergens eenen boom af-houwt, ende af-schelt, ende effent den selven wel; ende maeckt ’er een konstelijck ende fraey werck van, dat men gebruyckt ter nootdruft in ’t leven.

+ Ies. 44,12. Ier. 10,3.

12

Maer de spaenderen van sulcken arbeyt gebruyckt hy om spijse te koken, dat hy versadigt worde.

13

Maer wat ’er van over-blijft, dat nergens toe nut en is, als het krom ende quastigh hout is, neemt ende snijdt het, als hy ledigh is, met vlijt; ende beeldt ’et nae sijne konst meesterlijck, ende maeckt ’et eenes Menschen ofte verachtten diers beelde gelijck.

14

Ende verwt’et met roode ende witte verwe, root ende schoon; ende so waer een vlecke daer aen is, dat overstrijckt hy:

15

Ende maeckt hem een fijn huysken, ende set ’et aen de wandt, ende hecht ’et vast met yser, dat ’et niet en valle; soo wel versorgt hy ’t:

16

Want hy weet, dat het hem selven

[fol. 12v]

niet helpen en kan: want het is een beelt, ende behoeft wel hulpe.

17

Ende als hy bidt voor sijne goederen, voor sijn wijf, voor sijne kinderen; en schaemt hy hem niet, met eenen leef-loosen te spreken.

18

Ende hy roept den swacken om gesontheyt aen; bidt den dooden om ’t leven; smeeckt den ondeugenden om hulpe;

19

Ende dien, die niet gaen en kan, om eene geluckige reyse: ende om sijn gewin, bedrijf ende handteringe, dat ’et wel gelucke, bidt hy dien, die geheel niets en vermagh.