Lutherse Bijbel (1648)

Het viij. Capittel.

Heeft ses deelen: I. ’t Gesicht van den Ram, zijnde een voor-beelt van ’t Persische Rijcke. II. ’t Gesicht van den Geyten-bock, zijnde een voor-beelt van ’t Griecksche Rijcke. III. ’t Gesicht van ’t kleyne hoorn, voorbeeldende den Antiochum Epiphanem. IV. Van den tijt der vervolginge des volcx Godts. V. Des Engels verschijninge. VI. Beduydinge des hoorns.

I.1

IN het derde jaer van ’t Koninck-rijcke des Konincks Belsazers, verscheen my Daniël een gesichte, nae het gene, ⁺ dat my in den eersten verschenen was.

+ Dan. 7,1.

[fol. 86v]

2

Maer ick was, als ick sodanigh gesichte sagh, op ’t slot Susan, in ’t lant ^a Elam, aen ’t Water Ulai.

a Elam) ’t welck daer nae Persen-lant heet.

3

Ende ick hief mijne oogen op, ende sagh; ende siet, een Ram stont voor dat Water, die hadde twee hooge hoornen, doch ’t eene hooger dan ’t ander, ende het hoogste wies ten laetsten.

4

Ick sagh, dat de Ram met de hoornen stiet tegen ’t Westen, tegen ’t Noorden, ende tegen ’t Zuyden; ende geen dier en konde voor hem bestaen, noch van sijne hant gereddet worden: maer hy dede wat hy woude, ende wiert groot.

II.5

ENde mits dat ick daer op merckte, siet, so komt ’er een Geyten-bock van ’t Westen op, over de gantsche aerde, dat hy de aerde niet aen en roerde; ende die Bock hadde een aensienlijck hoorn tusschen sijne oogen.

6

Ende hy quam tot den Ram toe, die twee hoornen hadde, dien ick sagh staen voor ’t water: ende hy liep in sijnen toorne geweldiglijck op hem aen.

7

Ende ick sagh hem toe, dat hy seer nae aen den Ram quam, ende vergrimde over hem, ende stiet den Ram, ende verbrack hem sijne twee hoornen: ende de Ram en hadde geene kracht, dat hy voor hem hadde mogen bestaen; maer hy wierp hem ter aerde, ende vertradt hem; ende niemant en konde den Ram van sijne hant redden.

8

Ende de Geyten-bock wiert seer groot: ende doe hy op ’t sterckste geworden was, brack dat groote hoorn; ende het wiessen aen desselven plaetse vier aensienlijcke, tegen de vier winden des Hemels.

III.9

ENde uyt een van die selve wies een kleyn hoorn, dat wiert seer groot, tegen ’t Zuyden, tegen ’t Oosten, ende tegen ^b ’t weerde lant.

b Weerde lant) is Judaea, daer Godt in woonde te Ierusalem in den Tempel. Dan. 11,16.

10

Ende ’t wies tot aen des ^c Hemels heyr, ende ’t wierp ’er sommige daer van, ende van de sterren, ter aerde neder, ende vertradtse.

c Des Hemels heyr) is de Godts-dienst te Ierusalem, dewijle dat Godt van den Hemel daermede gedient wierde, ende Hy sodanigen heyrs Vorst was. De sterren zijn de Heylige in sulcken heyr.

11

Ia het wies tot aen den Vorst dies heyrs, ende nam van hem wegh het dagelijcx Offer, ende verwoestede de Wooninge sijnes Heyligdoms.

12

Maer hem wiert sulcke macht gegeven tegen het dagelijcx Offer om der sonde wille; dat hy de Waerheyt ter aerde soude slaen, ende wat hy dede, hem wel gelucken moeste.

IV.13

MAer ick hoorde eenen Heyligen spreken, ende deselve Heylige seyde tot eenen, die daer sprack: Hoe langh sal doch dueren sulck gesichte van het dagelijcx offer, ende van de sonde, om welcker wille dese verwoestinge geschiedt, dat beyde het Heyligdom, ende het heyr vertreden worden?

14

Ende hy antwoordde my: ’t Zijn twee duysent, ende driehondert dagen, ^d van den avont aen tot den morgen toe te rekenen, so sal het Heyligdom weder gewyt worden.

d Van den avont aen tot den morgen toe,) ’t en zijn geene weken-dagen, gelijck Dan. 9,24. jaer-weken: maer gewoonlijcke ende natuerlijcke dagen, daer men den avont ende morgen in rekent.

V.15

ENde doe ick Daniël sodanigh gesichte sagh, ende hadde het geerne verstaen; siet, doe stont het voor my als een Man.

16

Ende ick hoorde tusschen Ulai eenes Menschen stemme, die riep ende sprack: Gabriël! ⁺ legt desen het gesichte uyt, dat hy ’t verstae.

+ Dan. 9,21. Luc. 1,26.

17

Ende hy quam seer nae by my: ⁺ maer ick verschrickte als hy quam, ende viel op mijn aengesichte. Maer hy seyde tot my: Merckt op ghy menschen-kint, want dit gesichte behoort in den tijt ^e des eyndes.

+ Ezech. 1,28.

e Des eyndes) Daer mede wijst hy aen, dat Epiphanes niet alleen in dit gesichte gemeynt en worde, maer oock de Eynde-Christ.

18

Ende als hy met my sprack, sonck ick in eene onmacht op mijn aengesichte ter aerde: maer hy roerde my aen, ende richtede my op, dat ick stont.

19

Ende hy sprack: Siet, ick wil u te kennen geven, hoe ’t gaen sal ter tijt des laetsten toorns; want het eynde heeft sijnen bestemden tijt.

VI.20

DE Ram met de twee hoornen, ⁺ dien ghy gesien hebt, zijn de Koningen in Medien ende Persien.

+ Dan. 8,3.

21

Maer de Geyten-bock is de Konink in Griecken-lant: het groote Hoorn tusschen sijne oogen is d’eerste Koninck.

22

Maer dat ’er vier aen sijne plaetse stonden, doe ’t verbroken was, beduydt, dat ’er vier Koninck-rijcken uyt dat volck ontstaen sullen; maer niet soo machtigh, als hy was.

23

Nae dese Koninck-rijcken, als de over-treders d’overhant nemen, so sal ’er op-komen een wreet ende loos Koninck.

24

Die sal machtigh zijn, ⁺ doch ^f niet door sijne kracht: hy sal ’t wonderlijck verwoesten, ende ’t sal hem wel gelucken, dat hy ’t uyt-richte: hy sal de stercke, mitsgaders het heylige volck, verstooren. ⁺

+ Dan. 11,21.

f Niet door sijne kracht) maer door listigheyt, verraderye ende schalckheyt.

+ 1 Macc. 1,23.

25

Ende door sijne kloeckheyt sal hem de bedriegerye gedyen, ende hy sal hem in sijn herte verheffen, ende door ⁺ wel-vaert sal hy vele verderven: ende sal op-staen tegen den Vorst aller Vorsten; maer hy sal sonder hant verbroken worden.

+ Wel-vaert) om dat hy groot goet, eere ende geluck heeft, ende een goet leven in overdaet voert; sal hy ’er vele daer mede aen hem locken.

26

Dit gesichte van den avont ende morgen, dat u geseyt is, dat is waer; maer ghy sult dit gesichte verborgen houden: want daer is nog eene ^h langen tijt toe.

h Langen tijt toe) Hier mede geeft hy wederom te kennen, dat hy wat meer als Antiochum meyne: want Antiochus en is niet over vierde-halfhondert jaren nae dit gesichte gekomen.

27

Ende ick Daniël wiert swack, ende lagh eenige dagen kranck: daernae stont ick op, ende verrichtede des Konincks saken, ende verwonderde my over dit gesichte; ende daer en was niemant, die ’t my uyt-leyde.