Lutherse Bijbel (1648)

Het v. Capittel.

Heeft ses deelen: I. Des Konincks Belsazars bancket. II. Beschrijvinge des wonder-teeckens aen de wandt. III. Raet der Babylonische Koninginne van Daniëls wegen. IV. Des Konincks versoeck op Daniël: V. Daniëls straf-predikatie tegen den Koninck. VI. De vervullinge daer van.

I.1

DE Koninck Belsazar maeckte een heerlijcke maeltijt sijnen Geweldigen Hooft-lieden, ende soop hem vol met hen.

2

Ende als hy vol was; ^{+ a} hiet hy de gouden ende silveren vaten voort-brengen, die sijn vader Nebucad-Nezar uyt den Tempel te Ierusalem wegh-genomen hadde: op dat de Koninck, met sijne Geweldige, met sijne wijven, ende met sijne by-wijven, daer uyt droncken.

+ 2 Reg. 25,15. 2 Paral. 36,18. Dan. 1,2.

a ’t En blijft niet by ’t suypen, maer sy moeten Godt oock daer toe bespotten, ende sijne vaten misbruycken: daerom spreeckt S. Paulus: uyt dronckenschap volgt een woest ende wilt leven, Eph. 5,18.

3

Also wierden voort-gebracht de gouden vaten, die uyt den Tempel, uyt het Huys Godts te Ierusalem genomen waren: ende de Koninck, sijne Geweldige, sijne wijven ende by-wijven, droncken daer uyt.

4

Ende doe sy alsoo soopen, ^b loofden sy de gouden, silveren, koperen, yseren, houten ende steenen Goden.

b Loofden) tot hoon ende spot des Godts te Ierusalem, dien sy die vaten genomen hadden, als eenen krancken nietigen Gode.

II.5

EVen ter selver ure quamen ’er vingeren voort, als van eenes Menschen hant; die schreven tegen den Kandelaer over, op de wit-geplaesterde wandt, in de konincklijcke sale: ende de Koninck wiert de hant gewaer, die daer schreef.

6

Doe verloos de Koninck sijne verwe, ende sijne gedachten verschrickten hem, dat hem de lendenen beefden, ende de beenen tsitterden.

7

Ende de Koninck riep over-luyt, dat men de Wijse, Chaldeën ende Waer-seggers daer soude op brengen, ende liet den Wijsen te Babel seggen: Welcke Mensch dese schrift leest, ende seggen kan, wat sy beduyde; die sal met Purper gekleedt worden, ende eene gouden keten aen den hals dragen, ende de derde Heere in mijn Koninck-rijcke zijn.

8

Doe wierden alle de Wijse des Konincks daer opgebracht: maer sy en konden noch de schrift lesen, noch de beduydinge den Koninck bekent maken.

9

Dies verschrickte de Koninck Belsazar noch meer, ende verloos gantschelijck sijne gestaltenisse, ende sijne Geweldige wierden bange.

III.10

DOe ginck de ^c Koninginne van wegen dese sake des Konincks, ende sijner Geweldigen, in de sale op, ende sprack: Heer Koninck, ^* Godt verleene u een lanck leven! en laet u uwe gedachten niet soo verschricken, ende en verandert uwe verwe niet alsoo!

c Dat sal misschien ’s Konincks moeder zijn geweest, de oude Koninginne ende weduwe: Want daer boven in ’t begin zijn des Konincks wijven oock mede in de drinck-sale.

* Dan. 2,4. cap. 3,9. cap. 6,21.

11

Daer is een Man in uw’ Koninck-rijcke, die den ⁺ Geest der heyliger Goden heeft: want in uwes vaders tijden wiert by hem verlichtinge gevonden, kloeckheyt ende wijsheyt, gelijck der Go-

+ Dan. 4,5.

[fol. 85r]

den wijsheyt is, ende uw’ Vader, de Koninck Nebudcad-Nezar, ⁺ stelde hem over de Sterre-kijckers, Wijse, Chaldeën ende Waerseggers.

+ Dan. 2,38. cap. 4,6.

12

Daerom dat een hooge geest by hem gevonden wiert, daer toe verstant ende kloeckheyt om droomen te beduyden, donckere spreuken te raden, ende verborgene saken te openbaren; namelijck, ⁺ Daniël, dien de Koninck Beltsazar liet noemen: so roepe men nu Daniël, die sal seggen wat ’et beduyde.

+ Dan. 1,7.

IV.13

DOe wiert Daniël voor den Koninck op-gebracht; ⁺ ende de Koninck sprack tot Daniël: Zijt ghy die Daniël, een van de gevangene uyt Iuda, dewelcke ^* de Koninck, mijn vader, uyt Iuda hier gebracht heeft?

+ Daniël is by desen Koninck soo vergeten, dat men hem soecken ende roepen moet: alsoo gaet ’et allen getrouwen dienaren in de Werelt.

* Dan. 1,6.

14

Ick hebbe van u hooren seggen, dat ghy den geest der heyliger Goden hebt; ende dat ’er verlichtinge, verstant, ende hooge wijsheyt by u gevonden zy.

15

Nu hebbe ick voor my ontbieden laten de Kloecke ende Wijse, dat sy my dese Schrift lesen, ende bekent maken souden, wat sy beduyde; ende sy en konnen ’t my niet seggen, wat sulcx beduyde.

16

Maer van u hoore ick, dat ghy kont de beduydingen geven, ende het verborgen openbaren: indien ghy nu dese schrift kont lesen, ende my te kennen geven, wat sy beduydt; so sult ghy met purper bekleedt worden, ende een gouden keten aen uwen hals dragen, ende de derde Heere zijn in mijn Koninck-rijcke.

V.17

DOe hief Daniël aen, ende sprack voor den Koninck: Behoudt uwe gaven selfs, ende geeft uwe geschencken aen eenen anderen; ick wil nochtans de schrift den Koninck lesen, ende bekent maken, wat sy beduydt.

18

Heer Koninck, ⁺ Godt de Aller-hooghste heeft uwen vader Nebucad-Nezar het Koninck-rijcke, de macht, eere ende heerlijckheyt gegeven.

+ Dan. 2,37.

19

Ende van wegen sulcke macht, die hem gegeven was, vreesden ende ontsagen hem alle Volckeren, Lieden, ende Tongen: hy doodde, wien hy wilde; hy sloegh, wien hy wilde; hy verhoogde, wien hy wilde; hy vernederde, wien hy wilde.

20

Maer doe sich sijn herte verhief, ⁺ ende hy stout ende hooghmoedigh wiert, wiert hy van den Konincklijcken stoel gestooten, ende verloos sijne eere:

+ Dan. 4,27.

21

Ende hy wiert van de Menschen verstooten, ende sijn herte wiert gelijck den dieren, ende hy moeste by ’t wildt loopen, ende at gras gelijck d’Ossen, ende sijn lichaem lagh onder den dauw des Hemels, ende wiert nat; tot dat hy leerde, ☜dat Godt de aller-hooghste macht heeft over der Menschen Koninck-rijcken, ende geeftse wien hy wil☞.

22

Ende ghy Belsazar, sijn soon, en hebt u herte niet vernedert, al-hoewel ghy sulcx altemael weet:

23

Maer hebt u verheven tegen den Heere des Hemels, ⁺ ende de vaten sijnes Huys heeft men voor u brengen moeten; ende ghy, uwe Geweldige, uwe wijven, uwe by-wijven, hebt daer uyt gesopen: daer toe de silveren, gouden, koperen, yseren, houten ende steenen Goden gelooft, die noch sien, ⁺ noch hooren noch voelen; maer dien Godt, die uwen adem ende alle uwe wegen in sijne hant heeft, en hebt ghy niet ge-eert:

+ Dan. 5,2.

+ Psal. 115.5, 6, 7.

24

Daerom is van hem gesonden dese hant, ende dese schrift, die daer geteeckent staet.

25

Maer dit is de schrift, aldaer geteeckent zijnde: MENE MENE, TEKEL, UPHARSIN.

26

Ende sy beduydt dit: MENE, dat is, Godt heeft uw’ Koninck-rijcke getelt ende vol-eyndt.

27

TEKEL, dat is, men heeft u in eene weegh-schale gewogen, ende ghy zijt te licht gevonden.

28

PERES, dat is, uw’ Koninck-rijck is verdeelt, ende den Meden ende Persen gegeven.

29

Doe beval Belsazar, dat men Daniël met purpen bekleeden soude, ende een gouden keten aen den hals geven; ende liet van hem verkondigen, dat hy de derde Heere zijn soude in ’t Koninck-rijcke.

VI.30

MAer in deselve nacht wiert der Chaldeën Koninck Belsazar gedoodt.