Lutherse Bijbel (1648)

Het L. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Prophetie tegen Babel.II. Verklaringe daer van. III. Van der Ioden vlucht uyt Babel. IV. Tweevoudige troost voor de Ioden, tegen de Babyloniers.

I.1

[DIt is] het woort, ⁺ ’t welck de HEERE door den Propheet Ieremia gesproken heeft tegen Babel, [ende] het lant der Chaldeën.

+ Ies. 13,1.

2

Verkondiget onder de Heydenen, ende laet [het] luytbaer worden: werpet eene baniere op, latet luytbaer worden, ende en verberght [het] niet, [ende] segget: ⁺ Babel is gewonnen; Bel staet met schande; Merodach is verplettert; hare Afgoden staen met schande, ende hare Goden zijn verplettert.

+ Jes. 46,1. Jer. 51,44.

II.3

WAnt [daer] treckt een volck van ’t Noorden tegen haer op, ⁺ ’t welck sal haer lant ter woestijne maken, dat niemant daer in woonen en sal; maer beyde lieden ende vee daer van vlieden sullen.

+ Ier. 4,25. cap. 9,10.

4

In deselve dagen, ende ter selver tijt, (spreeckt de HEERE) sullen de kinderen Israëls komen, t’samen met de kinderen Iuda, [ende] weenende daer henen trecken, ende den HEERE haren Godt soecken.

5

Sy sullen vragen nae den wegh [nae] Zion; hen aldaer henen keeren: Komet, ende latet ons tot den HEERE voegen, [met] een eeuwigh verbondt, [dat] nimmer meer en sal vergeten worden.

6

[Want] mijn volck is [gelijck] een verloren kudde; hare herders hebbense verleydt, [ende op] de bergen verdwaelt gaen laten; [dat] se van de bergen op de heuvelen gegaen zijn, [ende] hare koyen vergeten hebben.

7

Al wat aen hen quam, dat atse op; ende hare vyanden seyden: ⁺ Wy en doen niet onrecht, daerom, dat sy hebben gesondigt [tegen] den HEERE, [in] de wooninge der gerechtigheyt, ende [tegen] den HEERE, die harer vaderen hope is.

+ Ier. 40,3. Ier. 31,23.

III.8

VLiedet uyt Babel, ⁺ ende trecket uyt der Chaldeën lant: ende stellet u als de bocken voor de kudde henen.

+ Ies. 48,20. Ier. 51,6. Apoc. 18,4.

9

Want siet! Ick wil groote volckeren met hoopen uyt den lande tegen ’t Noorden verwecken, ende tegen Babel op-brengen, die [sich] tegen haer sullen rusten, dewelcke sy [oock] sullen gewinnen: hare pijlen zijn als eenes goeden krijgs-helts, die niet en mist.

10

Ende [het lant der] Chaldeën sal een roof worden, [dat] alle diese berooven, sullen genoegh daer van hebben; spreeckt de HEERE.

11

Daerom, dat ghy u [dies] verblijdet; ende beroemet, dat ghy mijn erf-deel geplundert hebt; ende op-springet, als de geyle kalveren, [ende] hunckert als de als de stercke [guylen].

12

Uwe moeder staet met groote schande; [ende] die u gebaert heeft, is tot een spot geworden: siet, onder Heydenen [is sy] de minste, woest, dorre ende eensaem.

13

[Want] van wegen den toorn des HEEREN ⁺ moet sy onbewoont ende

+ Ier. 25,12. Ier. 49,17.

[fol. 48v]

gantsch woest blijven; ⁺ [dat] alle, die voor Babel voor-by gaen, sullen hen verwonderen, ende fluyten over alle hare plagen.

+ Jer. 49,17.

14

Rustet [u] tegen Babel ront-omme; alle schutters, schietet in haer, en sparet de pijlen niet: want sy heeft [tegen] den HEERE gesondigt.

15

Iuychet over haer ront-omme: Sy moet haer op-geven; hare gront-vesten zijn gevallen, hare mueren zijn af-gebroken! want dat is des HEEREN wrake: ⁺ wreket u aen haer; doet haer, gelijck als sy gedaen heeft.

+ Psal. 137,8.

16

Roeyet uyt van Babel, [beyde] den zaeyer ende den maeyer in den oogst-tijt: dat een yegelijck voor ’t sweert des Tyrans sich keere tot sijn volck; ende een yegelijck in sijn lant vliede.

IV.17

ISraël heeft moeten zijn eene verstroyde kudde, [die] de leeuwen verjaeght hebben: ten eerste atse op de Koninck van Assyrien; daer nae overweldigdese Nebucad-Rezar, de Koninck van Babel.

18

Daerom spreeckt de HEERE Zebaoth, de Godt Israëls, alsoo: Siet! Ick wil den Koninck van Babel besoecken, ende sijn lant; ⁺ gelijck als Ick den Koninck van Assyrien besocht hebbe.

+ 2. Reg. 19,35. Ies. 37.36, 38.

19

Maer Israël wil Ick weder [t’huys] tot sijne wooninge brengen, datse [op] Carmel ende Basan weyden, ende hare ziele op ’t geberghte Ephraims ende Gileads sal versadigt worden.

20

☜Ter selver tijt ende in deselve dagen sal men de misdaet Israëls soecken, spreeckt de HEERE: doch ’t en sal geene daer zijn; ende de sonde Iuda, doch ’t en sal geene gevonden worden: want Ick wilse vergeven den genen, die Ick overblijven late☞.

21

Treckt op tegen ’t lant, dat alles ^a verbittert heeft: [treckt op] tegen de inwoonders der besoeckinge: verwoest ende verbant hare nakomelingen, (spreeckt de HEERE) ende doet alles wat Ick u bevolen hebbe.

a Verbittert) Godt ende mensche bedroeft ende vertoornt heeft; die daer weert zijn, datse wederom besocht worden.

22

[Daer is] een krijgs-geschrey in den lande, ende een groot jammer.

23

Hoe [gaet het toe, dat] ⁺ de hamer des gantschen werelts verbroken ende in stucken geslagen is? hoe [gaet het toe, dat] Babel eene woestijne geworden is onder [alle] Heydenen?

+ Ies. 14.4, 5, 6.

24

Ick hebbe u nae-gestelt, Babel; daerom zijt ghy oock gevangen, eer dat ghy ’t vermoeddet: ghy zijt aen-getroffen ende gegrepen; want ghy hebt den HEERE getrotst.

25

De HEERE heeft sijnen schat op-gedaen, ende de wapenen sijnes toorns voort gebracht: want sulcx heeft de Heere HEERE in den lande der Chaldeën uyt-gerichtt.

26

Komet [aen] tegen haer [ghy] van ’t eynde; opent hare koren-huysen: werpetse over eenen hoop; ende verbannetse, dat haer niets over en blijve.

27

Verworget alle hare kinderen, voertse henen af ter slacht-banck: wee hen! want haer dagh is gekomen, de tijt harer besoeckinge.

28

[Men hoort] een geschrey der vluchtigen, ende dier, die ’t ontloopen zijn uyt den lande Babel: ⁺ op datse verkondigen te Zion de wrake des HEEREN onses Godts, [ende] de wrake sijnes Tempels.

+ Ier. 51,11.

29

Roepet velen, tegen Babel; belegertse ront-om, alle bogen-schutters, ende en laet niemant ontkomen: ⁺ vergeldet haer, als sy verdient heeft; als sy gedaen heeft, soo doet haer [weder]: want sy heeft stoutelijck gehandelt tegen den HEERE, den Heyligen [in] Israël.

+ Ier. 50.14, 15. Apoc. 18,6.

30

Daerom sullen hare jonge mansschap vallen op hare straten, ⁺ ende alle hare krijgs-lieden ondergaen, ter selver tijt; spreeckt de HEERE.

+ Ier. 40,26.

31

Siet, ghy stoute! Ick [wil] aen u, spreeckt de Heere HEERE Zebaoth; want uwe dagh is gekomen, de tijt uwer besoeckinge.

32

Dan sal de stoute aenstoten ende vallen, dat hem niemant op en richte: Ick wil sijne steden met vyer aensteken; dat sal alles, wat ront-om hem is, verteeren.

33

Soo spreeckt de HEERE Zebaoth: [Siet] de kinderen Israëls, mitsgaders de kinderen Iuda, moeten gewelt ende onrecht lijden; alle diese gevangen wegh-gevoert hebben, houdense vast, [ende] en willense niet los laten.

34

☜[Doch] haer Verlosser is sterck, die heet HEERE Zebaoth; die sal hare sake soo uyt-voeren☞, dat Hy ’t lant bevende, ende de inwoonders van Babel tsitterende make.

35

’t Sweert [sal komen] (spreeckt de HEERE) over de Chaldeen, ende over de inwoonders van Babel, ende over hare Vorsten, ende over hare Wijsen.

36

’t Sweert [sal komen] over hare Propheteerders, datse sot worden; het sweert [sal komen] over hare stercke, datse vertsagen.

37

’t Sweert [sal komen] over hare peerden ende wagenen, ende al ’t gemeyne volck, dat daer in is, datse tot ^b wijven worden: ’t sweert [sal komen] over hare schatten, datse geplundert worden.

b Wijven) die in barens-nooden klagen.

38

Droogte [sal komen] over hare wateren, datse uyt-drogen: want het is een Afgoden-lant, ende trotzen op hare schrickelijcke [Afgoden].

39

Daerom sullen alle eyselijcke dieren ende vogelen daer in woonen, ⁺ ende de jonge struyssen; ende ten sal nimmermeer bewoont worden: ende niemant en sal daer in verblijven voort ende voort.

+ Ies. 13.21, 22. cap. 34.13, 14.

40

Gelijck als Godt Sodom ende Gomorra met hare na-bueren heeft om-gekeert, ⁺ (spreeckt de HEERE) dat niemant daer in en woone, ende geen mensch daer in en verkeere.

+ Gen. 19,24. Ies. 13,19. Ier. 49,18.

41

Siet, daer komt een volck van ’t Noorden af: ⁺ vele Heydenen ende vele Koningen sullen van de zijden des lants sich op-maken:

+ Jer. 50,3.

[fol. 49r]

42

Die hebben bogen ende schilden; sy zijn wreet ende onbarmhertigh; ⁺ haer geschrey is gelijck het bruysen der zee; sy rijden op peerden, toe-gerust gelijck krijgs-mannen, tegen u, ghy dochter Babel.

+ Ier. 6,23.

43

[Als] de Koninck van Babel haer-lieder geruchte hooren sal, soo sullen hem de vuysten verslappen: hem sal soo angst ende bange worden, ⁺ als eener [vrouwe] in barens-nooden.

+ Ier. 49,24.

44

Siet, ⁺ hy komt op, gelijck een leeuw, van de stoute Iordane, tegen de vaste hutten; want Ick wil hem van daer af haestelijck loopen laten. Ende wie [weet, wie dat de] ^c Iongelinck [is, dien] Ick tegen haer rusten sal? ☜want wie [is] my gelijck? ⁺ wie wil my meesteren? ende wie [is] de Herder, die my kan tegen-staen☞?

+ Ier. 49,19.

c Iongelinck) Alexander de Groote.

+ Iob 41,1.

45

Soo hooret nu den raetslagh des HEEREN, ⁺ dien Hy over Babel heeft; ende sijne gedachten, die Hy heeft over [de inwoonders in] den lande der Chaldeën: [wat gelt het] of niet de Herders-jongens haer sleypen sullen, ende hare wooninge verstooren!

+ Ier. 49.20, 21.

46

[Ende] de Aerde sal beven van’t geschrey; ende het sal onder de Heydenen luytbaer worden, wanneer Babel gewonnen wort.