Lutherse Bijbel (1648)

Het xliiij. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Boet-predicatie aen de Ioden, van wegen hare sonden ende straffen. II. Der Ioden ongehoorsaemheyt, ende verdediginge van hare afgoderye. III. Ieremia antwoort daer tegen. IV. Bestraffinge der afgoderye.

I.1

[DIt is] het woort des HEEREN, dat tot Ieremia geschiedde aen alle de Ioden, die in Egypten-lant woonden: [namelijck] die te Migdal, te Thachpanhes, te Noph, ende in den lande Pathros woonden, seggende:

2

Soo spreeckt de HEERE Ze-baoth, de Godt Israëls: Ghy hebbet gesien al het quaet, dat Ick hebbe komen laten over Ierusalem, ende over alle steden [in] Iuda: ende siet! hedens daeghs zijn sy woest; ende niemant en woont daer inne.

3

[Ende dat] van wegen hare boosheyt, die sy deden: om datse my vertoornden; ende henen gingen, ende roockten, [ende] dienden anderen Goden, die welcke noch sy, [noch] ghy, noch uwe vaders en kenden.

4

Ende Ick sondt ^a steets tot u alle mijne knechten, de Propheten; ende liet u seggen: En doet doch sulcke grouwelen niet, die Ick hate!

a Vroegh.

5

Maer sy en gaven geen gehoor, en neygden oock hare ooren van hare boosheyt niet; dat sy hen bekeerden, ende anderen Goden niet geroockt en hadden.

6

Daerom ginck [oock] mijn toorn ende grimmigheyt aen, ⁺ ende ontstack over de steden [van] Iuda, ende over de straten te Ierusalem; soo datse ter woestijne ende eensaemheyt geworden sijn: gelijck [het] hedens daeghs [staet].

+ Ier. 7,20. cap. 42,18.

7

Nu! soo spreeckt de HEERE de Godt Zebaoth, de Godt Israëls: Waerom doet ghy doch [sulck] een groot quaet tegen u eygen leven; op dat [van] u uyt-geroept worde, [beyde] man ende wijf, [beyde] ’t kindeken ende suygelinck uyt Iuda, ende niet [van] u over en blijve?

8

Dat ghy my [soo] vertoornet door de wercken uwer handen, [ende] roocket anderen Goden in Egypten-lant, daer ghy henen getogen zijt, om aldaer als vreemdelingen te verkeeren: op dat ghy uyt-geroeyet, ende tot eenen vloeck ende smaetheyt wordet onder alle Heydenen [op] aerden!

9

Hebt ghy vergeten het ongeluck uwer vaderen, het ongeluck der Koningen van Iuda, het ongeluck harer wijven, daer toe uw’ [eygen] ongeluck, ende uwer wijven ongeluck, dat [u] bejegent is in den lande [van] Iuda, ende op de straten [te] Ierusalem?

10

[Noch] en zijnse tot op desen dagh niet verootmoediget: sy en vreesen [hen] oock niet, ende en wandelen niet in mijne Wet ende rechten, die Ick u ende uwen vaderen voor-gestelt hebbe.

11

Daerom spreeckt de HEERE Zebaoth, ⁺ de Godt Israëls alsoo: Siet! Ick wil mijn aengesichte tegen u-lieden richten ten ongelucke; ende gantsch Iuda sal uyt-geroeyt worden.

+ Lev. 17,10. Ier. 21,10. Amos 9,4.

12

Ende Ick wil de overige [uyt] Iuda nemen, die hare aengesichten gerichtet hebben in Egypten-lant te trecken, datse aldaer als vreemdelingen verkeeren: ’t sal met hen allen een eynde worden in Egypten-lant; door ’t sweert sullen sy vallen, ende door den honger sullen sy vergaen, beyde kleyn ende groot; ⁺ sy sullen door ’t sweert ende door den honger sterven; ende sullen toot eene sweeringe, tot een wonder, tot eenen vloeck, ende tot eene smaetheyt worden.

+ Ier. 42.15, 16, 17, 22.

[fol. 45v]

13

Ick wil oock de inwoonders in Egypten-lant, met den sweerde, honger ende pestilentie besoecken; gelijck als Ick te Ierusalem gedaen hebbe.

14

Soo dat niemant uyt de overige [van] Iuda sal ontkomen, noch overblijven, die doch daerom hier henen gekomen zijn in Egypten-lant als vreemdelingen te verkeeren, datse wederom [in] ’t lant van Iuda komen mochten, daer henen sy geerne wouden weder komen ende woonen: maer niemant en sal daer weder henen komen, behalven die ’t [van hier] ontvluchten.

II.15

Doe antwoordden aen Ieremia alle de mannen, die daer [wel] wisten, dat hare wijven anderen Goden roockten, ende alle de wijven, die met eenen grooten hoop daer stonden, mitsgaders al ’t volck, die in Egypten-lant woonden, [ende] in Pathros, seggende:

16

Nae ’t woort, dat ghy in den Name des HEEREN ons segt, en willen wy u geen gehoor geven.

17

Maer wy willen doen nae al dat woort, ⁺ dat uyt onsen monde gaet, ende willen ^b Melecheth des Hemels roocken, ende der selver dranck-offeren offeren; gelijck als wy ende onse vaders, onse Koningen ende Vorsten gedaen hebben in de steden [van] Iuda, ende op de straten te Ierusalem: doe hadden wy [oock] broots genoegh, ende ’t ginck ons wel, ende en sagen geen ongeluck.

+ Ier. 7,18.

b Melecheth heet eene werckinge. Des Hemels werckinge is, dat hy regen, dauw, sneeuw, vorst, ijs, koude, hitte, licht, schijnsel, ende in somma allerley weder geeft. Dat Melecheth wel mochte heeten weder, oft des Hemels wederinge. De Ioden hebben desen Godtsdienst gehouden om goed weders wille, (gelijck de text seyt, dat sy broot ende van alles genoegh gehadt hebben) op dat de vruchten van den donder, hagel blixem, meel-dauw, ende ander onweder onbeschadigt, door goet weder rijckelijck wassen, ende ter rechter tijt alle dinck wel bekomen mochte. Sulck Melecheth-stuck is by ons S. Urban, die sal goet weder tot de wijn geven; ende S. Alexius regen den donder ende blixem helpen: ende diergelijcken.

18

Maer sint dier tijt ^c dat wy af-gelaten hebben, Melecheth des Hemels te roocken, ende haer dranck-offeren te offeren; hebben wy van alles gebreck gehadt,ende zijn door ’t sweert ende door den honger verteert.

c Namelijck, nae u woort.

19

Oock wanneer wy Melecheth des Hemels roocken, ende haer dranck-offeren offeren; soo en doen wy dat immers niet sonder onser mannen wille, dat wy haer koecken backen, ende dranck-offeren offeren, haer te ^d bekommeren.

d Bekommeren) Dat se haer onser hertelijck aen-nemen, als van wegen onse groote noot bekommert: gelijck hem Godt bekommert, Gen. 6,6. datter so groote boosheyt op aerden was.

III.20

DOe sprack Ieremia tot het gantsche volck, [beyde] mannen ende wijven, ende al ’t volck, die hem soo geantwoordet hadden.

21

Ick meyne immers, de HEERE hebbe gedacht aen het roocken, dat ghy in de steden van Iuda, ende op de straten te Ierusalem bedreven hebt, mitsgaders uwe vaders, Koningen, Vorsten ende [al] ’t volck in den lande, ende heeft het ter herten genomen.

22

Soo dat Hy niet meer lijden en konde uwen boosen wandel, ende grouwelen die ghy dedet: daer van oock u-lieder lant tot eene woestijne, tot een wonder, ende tot eenen vloeck geworden is, datter niemant in en woont, gelijck [het] hedens daegs [staet].

23

Daerom, dat ghy geroocket hebt, ende tegen den HEERE gesondigt, ende nae de stemme des HEEREN niet gehoort, ende in sijne Wet, rechten ende getuyghenissen niet gewandelt en hebt: daerom is [oock] u dit ongeluck wedervaren, gelijck [’t] hedens daegs [staet].

IV.24

ENde Ieremia seyde tot al ’t volck, ende tot alle de wijven: Hooret des HEEREN woort, alle [ghy uyt] Iuda, die in Egypten-lant [zijt]:

25

Soo spreeckt de HEERE Zebaoth, de Godt Israëls, seggende: Ghy, ende uwe wijven, hebt doch met uwen monde gesproken, ende met uwe handen volbracht, dat ghy seydet: Wy willen onse geloften houden, die wy gelooft hebben Melecheth des Hemels, dat wy der selver roocken ende drank-offeren offeren: [wel-aen!] ghy hebt uwe geloften vervult, ende uwe geloften gehouden.

26

Soo hooret nu des HEEREN woort, [ghy] alle [uyt] Iuda, die ghy in Egypten-lant woonet: Siet! Ick sweere by mijnen grooten Name, (spreeckt de HEERE) dat mijn Naem niet meer en sal door eeniges mensche mont uyt Iuda genoemt worden in gantsch Egypten-lant, die daer segge: [Soo waerachtigh als] de Heere HEERE leeft!

27

Siet! ⁺ Ick wil over hen waken ten ongelucke, ende niet ten goede: dat, soo wie uyt Iuda in Egypten-lant [is], sal door ’t sweert ende den honger omkomen, tot dat het een eynde met hen hebbe.

+ Ier. 1,12. cap. 31,28.

28

Maer die den sweerde ontkomen, die sullen [doch] uyt Egypten-lant [in] ’t lant van Iuda weder komen moeten met eenen kleynen hoop: ende alsoo sullen dan alle de overige uyt Iuda, die in Egypten-lant getrocken waren, datse daer als vreemdelingen verkeerden, vernemen, wiens woort waer zy geworden, het mijne of het hare.

29

Ende tot een teecken, (spreeckt de HEERE) dat Ick u-lieden aen dese plaetse besoecken wil; op dat ghy wetet, dat mijn woort sal waer worden, over u ten ongelucke:

30

Soo spreeckt de HEERE alsoo: Siet! Ick wil Pharao Hophra, den Koninck in Egypten, over-geven in de handen sijner vyanden, ende der gener, die hem nae sijn leven staen; gelijck als Ick Zedekia den Koninck van Iuda overgegeven hebbe in de hant Nebucad-Nezars des Konincks van Babel sijns vyants, ende die hem nae sijn leven stont.